To a tamne (11.01.17)

srjeda, 11. januara 2017 spisane wot:

Bojo so hładkich pućow staj sej mandźelskaj w Badensko-Württembergskej tójšto mjerzanja naparałoj. Dokelž bě so žona wčera w Lörrachu zasněženeje dróhi nastróžiła, dyrbješe jeje muž z awtom jěć, kotrež pak měješe jenož lětnje wobruče. Problem: Wón bě wopity a nima scyła žanu­ jězbnu dowolnosć. Na parkowanišću kupnicy policisća muža zeznachu, wědźo, zo jězdźić njesmě. Klučik awta wote­wzawši wupisachu jemu skóržbu.

Při njewjedrje powalił je so lětstotki stary sławny mamutowy štom w Kaliforniskej, kotryž bě tam jako turistiska atrakcija znaty. Zliwki běchu pódu pod nim podryli, zdźěli pomocnik parka Calaveras Big Trees nowinarjam. Tak mjeno­wany „pioneer cabin tree“ wuchodnje kaliforniskeje stolicy Sacramento měješe w přewšo sylnym zdónku samo tunl, kotryž móžachu ludźo přeńć.

Fyzikar wo Bohu přeswědčeny

wutora, 10. januara 2017 spisane wot:

Rom (B/SN). Antonino Zichichi, jadrowy fyzikar a něhdyši prezident italskeho narodneho instituta za jadrowu fyziku, wuzběhny na njedawnej hłownej zhromadźiznje Bamžowskeje akademije wědomosćow w Romje swoje přeswědčenje wo Bohu-stworićelu: „Poselstwo wědomosće je, zo smy dźěći logiki a nic chaosa. A hdyž to smy, štó je awtor tuteje logiki? Ateistiska kultura na to wotmołwja: Nichtó pak njemóže to dopokazać. Wuslědźamy tuž nowe zakonje, nowe regule, kotrež wobkrućeja, zo logika eksistuje.“ Antonio Zichichi je wuznawacy katolik a njewidźi mjez wědomosću a wěru žanoho přećiwka.

Nowy wid na zwisk wěrow

Washington (dpa/K/SN). Nowa hłowa USA Donald Trump sčini swojeho přichodneho syna Jareda Kushnera k najwliwnišemu poradźowarjej prezidenta. 36lětny mandźelski Trumpoweje dźowki Ivanki ma w Běłym domje jako tak mjenowany senior adviser skutkować. Hižo za čas wólbneho boja je syn ortodoksneho žida w teamje Trumpowych poradźowarjow jara „wažny muž“ był. Digitalnu strategiju wólbneho boja měješe přede­wšěm Kushner na starosći.

Gabriel: USA njejsu z přikładom

Berlin (dpa/K/SN). Předsyda SPD Sigmar Gabriel je před tym warnował, w Němskej wólbny bój wjesć po přikładźe USA. Bjezrespektnosć, wosobinske ranjenja a přisłodźowanja, kotrež su tam z wašnjom, su wotstorkowace“, wón rjekny. Runje w času w kotrymž so towaršnosć radikalizuje, měli demokratiske strony fairny wólbny bój wjesć. „Nastupajo wěc móže wón razny być. Respekt před tamnymi stronami pak dyrbi stajnje widźomny wostać.“

Reformje wustawy přizwolili

Pod njeznjesliwymi wuměnjenjemi dyrbja tući ćěkancy na kromje serbiskeje stolicy Běłohrodu žiworić. Dokelž w njetepjenych starych składowanskich halach, w kotrychž přenocuja, při dźesać stopnjach zmjerzka surowu zymu mrěja, spytaja so mužojo při samozadźěłanym wohenčku wohrěwać. Dobrowólni pomocnicy drje jich z najnuznišim zastaruja; prawidłownu jědź, wodu, lěkarsku­ pomoc a najminimalniše hygieniske zastaranje pak tam nimaja. Foto: dpa/Boris Babić

Pjeć Rusow ze sankcijemi „chłostali“

wutora, 10. januara 2017 spisane wot:

Washington (dpa/K/SN). USA su pjeć Rusam napołožili sankcije, dokelž běchu pječa čłowjeske prawa ranili. Mjez „pochłostanymi“ je šefpřepytowar Aleksander Bastrykin. Tež něhdyšej sobudźěła­­ćerjej tajnych słužbow Andrej Lugowoj a Dmitrij Kowtun k nim słušataj. Jeju maja za hłowneju podhladneju w padźe zajědojćenja eksagenta tajneje słužby FSB Aleksandra Litwinjenka w lěće 2006.

Sankcije njezwisuja z pozdatnym ruskim hackerskim zasahowanjom do lońšich nazymskich wólbow ameriskeho prezidenta. Nałožuja je na zakładźe tak mjenowa­neho „Magnitsky-acta“ z lěta 2012. Wonym pjeć ruskim mužam je zakazane do USA zapućować. Maja-li tam zamóženje, so wone zamróži, a ameriscy staćenjo njesmědźa z nimi wikować. Z „Magnitsky-acta“ je mjeztym 44 wosobow po­trjechenych. Tónle zakoń je pomjeno­wany po ruskim prawizniku Sergeju Magnickim, kotrehož běchu lěta 2009 w jastwje zabili.

Za wuspěšnu marku dźěłać

wutora, 10. januara 2017 spisane wot:

Politikarjo žadaja sej nowe strategije do přichoda

Budyšin (dpa/SN/BŠe). Přichod přistajenych w němskich wotnožkach kanadiskeho koncerna Bombardier je dale njewěsty. Wčerawše zetkanje němskeho nawodnistwa koncerna ze zwjazkowym hospodarskim­ ministrom Sigmarom Gabrielom (SPD) kaž tež ze sakskim mi­nisterskim prezidentom Stanisławom Tilichom­ (CDU) a jeho braniborskim kolegu Dietmarom Woidku (SPD) w Berlinje njeje k wuslědkej wjedło. Přiwšěm su akterojo wo tym wuradźowali, kak hodźał so koncern přerjadować. „Wuchodna Němska trjeba industrijne dźěłowe městna“, Sigmar Gabriel wuzběhny. Politikarjo měli wšitko za to činić, zo dźěłowe městna zawěsća. „To pak je hišće daloki puć“, minister podšmórny.

Předewzaće Bombardier Transportation ma něhdźe 40 000 sobudźěłaćerjow, w Němskej 8 500. Po tuchwilnych planach chce koncern po cyłym swěće něhdźe 5 000 městnow šmórnyć. Najwjetše za­wody w Němskej su w Budyšinje, Zhorjelcu a Hennigsdorfje sewjernje Berlina. Spekulacije, jedyn z nich zawrěć chcyć, nawodnistwo wčera wotpokaza.

Plany na blido połožić!

wutora, 10. januara 2017 spisane wot:
Wčera zetka so předsydstwo kanadiskeho koncerna Bombardier ze zwjazkowym hospodarskim ministrom Sigmarom Gabrielom (SPD) a ze zastupjerjemi krajneju sejmow Sakskeje a Braniborskeje. Wuslědki pak dotal žane njepředleža. To wšak tež wočakowała njejsym. Přiwšěm so znajmjeńša kusk nadźijach, zo Bombardier skónčnje swoje plany za Budyske a Zhorjelske stejnišćo přeradźi. Hižo wot lońšeho decembra dźě tam mnozy přistajeni njewědźa, hač swoje dźěłowe městno tež dale zdźerža. Haj, mějachu tule njewěstosć samo přez hodowne swjate dny a Nowe lěto znjesć. Kotre wuhlady tuž za lěto 2017 maja? Bombardier měł přistajenym swoje dokładne plany na blido połožić a njeměł jich hižo sebi samym přewostajić. Woni při wšej njewěstosći swoje dźěło swědomiće dale wukonjeja. A to móža sej runjež tež wot předsydstwa koncerna žadać. Bianka Šeferowa

To a tamne (10.01.17)

wutora, 10. januara 2017 spisane wot:

Hejataj šoferaj awta staj w pfalcskim Frankenthalu zasadźenje policije zawiniłoj. Wobaj běštaj sej na wuskim puću napřećo přijěłoj, njepřińdźeštaj pak nimo sebje. Dokelž 49lětny muž runje tak kaž 36lětna šoferka wobaj na tym wobstawaštaj, zo tón tamny něhdźe 80 metrow wróćo storči, so tam třištwórć hodźiny ničo doprědka ani dozady njehibaše. Skónčnje wołaštaj poli­ciju. Zastojnicy jimaj­ radźachu, wěc wzajomnje rozrisać. Jako woni po hodźinje hišće raz za nimaj pohladachu, běštej wobě awće preč.

Wopačny zbrašeny je spytał drogi do Šwicarskeje pašować. Wudawajo so jako wužiwar koleskateho stoła měješe 22­lětny wosom kilogramow marihuany w zawku pod sobu schowane. Cłownicy pak jeho w ćahu na italsko-šwicarskej mjezy lepichu. a statne rěčnistwo je „zbrašeneho“ mjeztym wobskoržiło.

London (dpa/K/SN). Wot wčerawšeho pózdnjeho wječora je sławna Londonska metro 24 hodźin stawka přistajenych dla w dalokej měrje zastajena. Najwjetši dźěl wšěch stacijow cyłeje wobšěrneje metro- syće je zawrjeny. Z někotrych ćahi jeno sporadisce jězdźa. Akcija potrjechi miliony dojězdźowarjow kaž tohorunja syły turistow. Dźěłarnistwa protestuja z njej přećiwo wottwarej dźěłowych městnow kaž tež přećiwo zawěranju předawarnjow jězdźenkow.

Dobre wuhlady za Cypern

Genf (dpa/SN). Społnomócnjeny UNO za Cypern je hladajo na nowe jednanja k přewinjenju dźělenja kraja optimistiski. Wobě stronje, grjekscy kaž tež turkowscy Cypernjenjo, matej moderatnych wodźacych politikarjow, kotřiž su wo lěpšinach znowazjednoćenja přeswědčeni, rjekny Norwegčan Espen Barth dźensa do zahajenja jednanjow w Genfje. Na kóncu dyrbjał lud rozsudźić. Cypern je po grjekskim puču a turkowskej wojerskej interwenciji wot lěta 1974 dźěleny.

Wojowanja pitneje wody dla

Sta ludźi su wčera na juhu Braniborskeje z hwězdnym pochodom přećiwo hrožacemu wotbagrowanju swojich wsow protestowali. Z třoch směrow přišedši so demonstranća k zhromadnemu zarjadowanju zjednoćichu. K mjeztym dźesatemu pochodej namołwjeli běchu mjez druhim Zeleni. Wsy Kerkojce, Grabk a Wótšowaš maja so po dotalnym planowanju brunicy dla zhubić. Foto: dpa/Patrick Pleul

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND