Nižina „Axel“ wupřestrěwaše swoje wichory minjenu nóc po nimale cyłej Němskej. Mjeztym zo je woda Łobja rybowe wiki w Hamburgu přepławiła, napada w sakskich, saksko-anhaltskich a durinskich horinach chětro wjele sněha, w Rudnych horinach na wšě 30 centimetrow. Přichodne dny připowědźeja meteorologojo dalše spadki. Foto: dpa/Daniel Reinhardt

Drježdźany (dpa/K/SN). Sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) pomina k tomu, zo matej wuchod a zapad hromadźe dźeržeć. Su-li rozdźělne wuměnjenja, je hromadźe dźeržeć ćešo“, rjekny wón powěsćerni dpa. „Po mojim zdaću mamy situaciju, w kotrejž mnozy mysla, zo so wšitko wot samo sporjadkuje. Z pjenjezami samymi pak so wšo rozrisać njeda.­ Mjez wuchodom a zapadom je přeco hišće wulkich rozdźělow, štož pak so hižo na wědomje njebjerje. Mnozy sej mysla, trojotrasowa awtodróha problem wotstroni. Tomu tak njeje. Wuwědomić sej tež dyrbimy, z čimž hišće klaca. Nastupajo přiběracy populizm sakski krajny šef CDU na to pokaza, zo wobsteji deficit mjez lubjenjom a spjelnjenjom. Ludźom dźe wo to, zo prawo knježi, hewak nastawa frust. Mnozy nimaja hižo žanu stronu za kmanu problemy rozrisać. „Politika dyrbi sej zaso dowěru zdobyć“, Tilich naležnje podšmórny, „tež w prašenju přichodnych systemow za zawěsćenje staroby. Kóždy rěči wo demografiskim wuwiću. Kóždy wě, zo ludźo dale bóle starnu. A kóždy zdobom wě, zo je spochi mjenje młodych płaćerjow přinoškow.

Zaso połnje dźěłać směć

srjeda, 04. januara 2017 spisane wot:

Dźěłopřijimarjo maja prawo na wobmjezowane dźělne dźěło dóstać

Budyšin/Berlin (SN/at). Přičin je dosć, zo by za jednotliwca/jednotliwču lěpje było wěsty čas přikrótšene dźěłać. Njejapki chorobny abo hladanski pad abo małe dźěći w swójbje su přikłady, za kotrež je po płaćiwych zakonjach w Němskej móžno dźělnje dźěłać. Zakoń wo dźělnym dźěle a wobmjezowanju (TzBfG) tole rjaduje. Žadyn poskitk nimaja dotal wšitcy ći, kotřiž chcedźa jenož wěsty čas mjenje dźěłać. Na tutu prawnisku dźěru měri so zakonska iniciatiwa zwjazkoweje ministerki za dźěło Andreje Nahles (SPD), wo kotrejž rozprawja powěsćernja dpa.

Tak měli dźěłopřijimarjo w Němskej přichodnje prawo dóstać, swój dźěłowy čas časowje wobmjezować směć a so po tym zaso k połnej ličbje hodźin wróćić. Po płaćiwym zakonju je jenož narok na časowje­ njewobmjezowane dźělne dźěło zaručene. Zo chcetej prawo nawróta w lětsa nachilacej so legislaturnej periodźe­ rjadować, stej unija a SPD do koaliciskeho zrěčenja zapisałoj.

Z nowej rubriku do noweho lěta

srjeda, 04. januara 2017 spisane wot:

Karikaturu pod hesłom „Nowe lěto w zarjedźe Domowiny“ je za Serbske Nowiny Lucretia Brězanec z delnich Sulšec narysowała. Šulerka Serbskeho gymnazija Budyšin je jedna z wuspěšnych wobdźělnikow wubědźowanja „Krabat 2.0“ młodźinskeho wotrjada Domowiny. Tam doby wona mjez druhim nadawk, za SN karikaturu zhotowić. Po prěnjej rozmołwje z dobyćerku a dźensnišim zazběhu rubriki smědźa so čitarjo našeho wječornika na pokročowanje wjeselić. SN

Rysowanka: Lucretia Brězanec

To a tamne (04.01.17)

srjeda, 04. januara 2017 spisane wot:

Chětro wulka ryba je wudźerja před awstralskim přibrjohom Exmouth do wody sćahnyła. Hakle po pjeć hodźinach móžachu Nowoseelandźana z lódzymneje wody wućahnyć, kaž rěčnik wuchowanskeje słužby zdźěli. Dźakować ma so muž rybarjam, kotřiž běchu so z nim podarmo skontaktować spytali. Jako so wón po třoch hodźinach přeco hišće njepřizjewi a jedyn kolega prózdny čołm nańdźe, zawołachu wuchowansku słužbu.

Pjeć kilometrow dołhu razantnu jězbu na třěše swojeho pokradnjeneho awta je Osama Aoukili w francoskim Lyonje přetrał. Dźeržo so z jednej ruku při nošaku za wačoki je wón z tamnej ruku čisło policije na swojim­ handyju wolił. W by­dlenskej štwórći, hdźež dyrbješe awto pomałšo jěć, Aoukili z njeho skoči. Paduch spyta na to ćeknyć. Policija pak jeho zadźerža a zaja.

Němska mjeńšina w Danskej móžeše lěta 2013 kedźbyhódny wólbny wuslědk wuwojować: Při komunalnych wólbach w štyrjoch sewjeroschleswigskich (južnodanskich) gmejnach móžeše politiska strona němskeje mjeńšiny, Schleswigska strona (SP), swój podźěl wo 63 procetnow rozšěrić a cyłkownje 8 620 hłosow zdobyć. To dosahaše, zo móžeše z dźewjeć zapósłancami město dotal pjeć do štyrjoch měšćanskich zhromadźiznow w Tondernje, Haderslebenje, Apenradźe a Sonderburgu zaćahnyć.

Lětsa su přichodne komunalne wólby. Schleswigska strona chce spytać swoje pozicije w komunach zakitować a – z něšto zbožom – samo skrućić. Nimo toho poda so na nowu politisku runinu: Wona chcyła tež w južnodanskej regionalnej radźe zastupjena być, hdźež předewšěm wo chorownjach a hospodarskej politice rozsudźeja.

Nowy rabiner powołany

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:

Berlin (B/SN). Najwjetši židowski Boži dom w Berlinje, synagoga Rykestraße, dóstanje po 30 lětach wakancy zaso wosadneho rabinera. Zhromadźizna reprezentantow židowskeje wosady w Berlinje je rabinera Borisa Ronisa jednohłósnje powołała. Předsyda wosady Gideon Joffe widźi w tym „dawno trěbnu kročel“. Z powołanjom Ronisa budźe zastojnstwo zaso „nanajlěpje wupjelnjene“. Pjenjez dla njemóžeše sej wosada wobsadźenje městna wjele lět dowolić.

Bach a reformacija

Erfurt (B/SN). Durinski Bachowy festiwal 2017 wěnuje so w aprylu jubilejej 500. róčnicy reformacije. „Durinska je centrum reformacije – a bjez reformacije by sakralna hudźba Johanna Sebastiana Bacha lědma móžna była“, rjekny šef festiwala Christoph Drescher při předstajenju programa w Erfurće. Wuwjedźenja Luthera (1488–1546) k wosadnemu spěwanju a tak nastawacy wuznamny choral su sakralnu hudźbu Bacha na rozsudne wašnje postajeli.

Cyrkej zaso wotewrjena

Aktiwisća: Přiměr wohroženy

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:

Damaskus (dpa/SN). Wot minjeneho pjatka płaćiwy přiměr w Syriskej je po informacijach aktiwistow wohroženy. Přestawka třěleńcow je w kritiskej fazy, wozjewi dźensa opoziciska wobkedźbowarnja za čłowjeske prawa Syriskeje. Při nalětach na wot rebelow wobsadźene město Chan Sheichun bu žona morjena. Knježerstwowe helikoptery su nimo toho na strategisce wažnu dolinu Wadi Barada sudowe bomby mjetali.

Widejo ze skućićelom našli

Istanbul (dpa/K/SN). Při pytanju za atentatnikom na silwestersku party w Istanbulu z 39 mortwymi su selfie-widejo podhladneho našli. Na nim je 40 sekundow dołho widźeć, kak muski po chětro čiłym naměsće běha a z handyjom sam sebje a tohorunja wokolinu filmuje. Po turkowskich medijach pokazuja sekwency Naměsto Taksim w centrumje. Ćmowowłosaty muž z nikim njerěči. Widźeć su pasanća z nakupowanskimi titami a žona z dźěćacym wozyčkom.

Brónje ludnosći dowolić

Za jasniše kompetency

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Městopředsyda policajskeho dźěłarnistwa w zwjazkowej policiji Sven Hüber wita namjety zwjazkoweho nutřkowneho ministra Thomasa de Maizièra (CDU) a wicekanclera Sigmara Gabriela (SPD), wěstotnu architekturu nowozrjadować. Wupraja pak so za hišće jasniše kompetency wěstotnych organow. „Trěbne njejsu nowe zakonske woprawnjenosće, ale skónčnje jasna zamołwitosć za zwoprawdźenje płaćiweho prawa a nastupajo móžnosće zasahowanja“, Hüber zwurazni. „Jeli při pospytach zadźěwanja terora dale telko kucharjow bjez wosobinskeje a doskónčneje zamołwitosće sobu kuchari, njehodźi so ludnosć woprawdźe spušćomnje škitać.“ Žadanje de Maizièra je dawno aktualne.

Na wuchodnej Ukrainje

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:
Mariupol (dpa/K/SN). Awstriski wonkowny minister a słužbu wukonjacy předsyda Organizacije za wěstotu a zhromadne dźěło w Europje (OSZE) Sebastian Kurz přebywa dwaj dnjej na wuchodnej Ukrainje. Ukrainski wonkowny minister Pawel Klimkin powita jeho na lětanišću Dnjepropjetrowska. Wottam podaštaj so do přistawneho města Mariupola. Za čas wopyta chce so Kurz wobhonić wo połoženju w kónčinje, kotruž ma OSZE za najwažniši konfliktny teritorij. Kijewske wonkowne ministerstwo k tomu zdźěli, zo porěči Klimkin ze swojim kolegu tež wo najwažnišich zaměrach Awstriskeje za čas jeje lěto trajaceho předsydstwa OSZE­. Za nju skutkuja na wuchodnej Ukrainje sta wobkedźbowarjow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND