Policija je dźensa z rumowanjom wot klimowych aktiwistow wobsadźeneje wjeski Lützerath pokročowała. Při mokrym wjedrje a sylnym wětřiku wutraja klimowi aktiwisća dale w štomowych a wobsadźenych domach. Dalši aktiwisća so drje wjac přidružić njemóžachu, dokelž je wjes mjeztym wot płota wobdata. Foto: pa/AP/Michael Probs

Stupace kóšty

štwórtk, 12. januara 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Wysoke płaćizny energije starosća zahrodnistwa w Sakskej. Płaćizny za milinu a energiju so w běhu poł lěta nimale podwojichu, rjekny Tobias Mušalek z krajneho zwjazka zahrodnistwa. Někotre zawody su sylnje poćežene a su swoju wutepjensku přestrjeń hižo redukować abo sobudźěłaćerjow pušćić dyrbjeli. W zwjazku stej něhdźe dwě třećinje wšitkich sakskich zahrodkarskich zawodow zastupjenej, tuchwilu něhdźe 300. Tuchwilu je miłe wjedro zahrodnistwam spomóžne. „Za zažnokćějaki njeje tepjenje při tempe­raturach mjez pjeć a dźesać stopnjemi hišće trěbne“, rozłoži Mušalek. Tola přichodne tydźenje budźe zymnišo, a w tym padźe trjebaja někotre rostliny wjele wjace ćopłoty. Přidatnje wobćežuja kóšty energije za wodowe klumpy. Tute njemóhli zawěsće kompletnje na přetrjebarjow přepołožić, płaćizny budu zawěsće porno lońšemu stupać.

BRN njebudźe

štwórtk, 12. januara 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Znaty Drježdźanski festiwal „Pisana republika Nowe Město“ (BRN) so lětsa wospjet njewotměje. Za swjedźeń njebu zarjadowar namakany, kotryž so wo cyłkownu organizaciju stara, zdźěli město Drježdźany wutoru. Tak bě njejasne, štó by w padźe přewjedźenja za powšitkowny porjad a wěstotu zamołwity był. W běhu lěta chcedźa za rozrisanjemi tutych prašenjow přichodneho zarjadowanja klětu pytać, rěkaše. Hižo minjene lěta so swjedźeń koronapandemije dla njewotmě. Někotři zarjadowarjo maja wotmysł, mjeńše zarjadowanja w zjawnosći přewjesć. Jeli tomu tak budźe, dyrbja městu koncept předpołožić, kotryž so do zarjadowanja pruwuje.

Kriza socialnych bydlenjow?

štwórtk, 12. januara 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zjednoćenstwo zwjazka wotnajerjow, twarskeho dźěłarnistwa kaž tež socialnych a branšowych zwjazkow žada sej hladajo na bydlensku krizu wosebite zamóženje we wysokosći 50 miliardow eurow za socialny bydlenjotwar. Ze srědkami měł so wočakowany „kolaps na socialnych bydlenskich wikach“ wotwobarać, zdźěli iniciatiwa dźensa. Něhdźe tři štwórćiny sumy ma Zwjazk njesć, zbytk kraje.

Loni bu jeničce něhdźe 20 000 socialnych bydlenjow twarjenych. Zwjazkowe knježerstwo předwidźi poprawom twar lětnje 100 000 zapłaćomnych bydlenjow. Zo by so twar pospěšił, žada sej zwjazkarstwo nimo wosebiteho zamóženja zniženje nadhódnotoweho dawka za socialny bydlenjotwar wot 19 na sydom procentow. Towarstwa a zwjazki předstajichu dźensa studiju Hannoverskeho Pesteloweho instituta a Kielskeho twarskeho slědźenskeho ­instituta ARGE, kotruž su zdźěłać dali. W studiji warnuja před jasnym přiwótřenjom krizy na bydlenskich wikach.

Ćeže změny strukturow

štwórtk, 12. januara 2023 spisane wot:

Wuwiće we Łužicy trjeba wjac hač młode swójby

Grodk (dpa/bb/SN). Za wuspěch změny strukturow we Łužicy dyrbitej temje wodowy etat a infrastruktura kubłanja po měnjenju komunow na politiskej agendźe cyle horjeka stać. Hewak hrozy strach, zo změna wuhloweho regiona k trajnemu a dale žiwjenjahódnemu regionej zwrěšći, warnuje rěčnica łuži­skeho kruha za braniborske komuny Christine Herntier (njestronska) w rozmołwje z powěsćernju dpa. Tutej ćežišćowej temje potrjechitej južnu Braniborsku a wuchodnu Saksku w jenakej měrje.

Premije za šulski personal

štwórtk, 12. januara 2023 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Pedagogojo a šulscy asistenća w Sakskej su loni za swoje wukony płaćenja bonusa cyłkownje 12,2 milionow eurow dóstali. „Za dobre šule su dźensniši dźeń přeco husćišo multiprofesionalne teamy trěbne, kotrež na dobro šulerkow a šulerjow za jedyn postronk ćahnu“, rozłoži kultusowy ­minister Christian Piwarz (CDU). Za swoje wuběrne dźěło bychu sej pedagogojo towaršnostne a financne připóznaće zasłužili. Po podaćach kultusoweho mi­nisterstwa su cyłkownje 6 614 premijow wudźělili. Wysokosć jednotliweje pre­mije ležeše mjez 800 a 3 600 eurami na wosobu.

Pjenježne premije so lětnje wosobam a skupinam rozdźěluja, kotrež su so nimo swojeje poprawneje dźěławosće za swoju šulu abo šulerki a šulerjow wosebje zasadźeli. Wučerki a wučerjo móža płaćenje bonusa runje tak dóstać kaž kubłarki a kubłarjo, šulske asistentki a asistenća abo šulske wjednistwa. We wothłosowanju z personalnej radu na šuli rozsudźi so wo tym, štó premije dóstanje a hač so jednotliwje abo za skupinske dźěło wudawaja.

To a tamne (12.01.23)

štwórtk, 12. januara 2023 spisane wot:

Jědojtu rohowu wiperu nańdźechu wobydlerjo wjaceswójbneho domu wčera w pozaarskim měsće Schiffweiler. Prawdźepodobnje wobsedźer hada dlěje wjace doma był njeje. 16 wobydlerjow dyrbješe twarjenje na to wopušćić, zo bychu za­sadźenske mocy dalše zwěrjata pytać móhli. Po prěnich podaćach namakachu dalšeho jědojteho hada a wjacore po­wšěm zdaću tohorunja jědojte pawki.

Dokelž so za popularnu hólču hudźbnu skupinu BTS z Južneje Koreje zahorjatej, stej dwě 13lětnej holcy z Pakistana chcyłoj so do Južneje Koreje podać. Policija jeju při tym popadny. Po jeje informacijach běštej so holcy nadźijałoj, swojeju pop-idolow zetkać. Skupina ma w Pakistanje wjele fanow. W konserwatiwno-muslimskim Pakistanje płaći spěwanje a rejowanje žonow w zjawnosći na mnohich městnach hišće jako njepřistojne.

1Załožbowa rada je aktualnje gremij za rozsudy wo ćežišćach rozdźělenja srědkow serbskim institucijam a projektam. W tutym chcu rady sobu dźěłać a wosebje perspektiwu swojich prócowanjow wo rewitalizowanje w ewangelskim nakromnym wobłuku za serbsku identitu, rěč, kulturu a nabožnosć přinošować.

2Wosebita tema je dobre wuhotowanje wulkopředewzaća na Budyskim Lawskim arealu. Najwjetše wužadanje, tež přidatnych projektow strukturneje změny, wostanje zachowanje serbskeje wšědneje rěče w jadrowej kónčinje kaž wozrodźenje w tak mjenowanych nakromnych kónčinach, hdźež bydlu.

3Za zdźerženje a posrědkowanje rěče je stopnjowanje motiwacije wobdźělenych rozsudźacy faktor. Zadźěwki, kotrež frustraciju zawinuja, chcu sobu wotstronić. Kulturne projekty a puće, swójsku serbsku identitu znowa wotkryć, widźu jako móst k rěči a chcu je podpěrać. Budu na konsekwentnu ewaluaciju wšitkich wuslědkow projektow a institucijow a na zjednorjenja při zapodaću próstwy a wotličenju tłóčić.

Policija z krutej ruku jedna

srjeda, 11. januara 2023 spisane wot:

Erkelenz (dpa/SN). Policija je dźensa rano započała z krutej ruku aktiwistow wupokazować, kotřiž Lützerath zakituja. Wjes ma so brunicy dla wotbagrować. Štóž městno nětko hišće dobrowólnje wopušći, tomu prawniske konsekwency njehroža. To je poskitk policije. Energijowy koncern RWE chce přichodne tydźenje zbywace twarjenja a dalšu infrastrukturu zwottorhać a tuž połdra kilometra dołhi płót wokoło wsy natwarić.

Soledar wobstupjeny abo nic?

Kiew (dpa/SN). Zlě wuwołane Wagnerowe jednotki su strategisce wažne město Soledar we wuchodnej Ukrainje pječa wobsadźili. Šef Jewgenij Prošin je agenturje Tass wčera zdźělił, zo su centrum města a tam zaměstnjenu ukrainsku jednotku wobstupili. „Tunju propagandu“ mjenuja to ukrainscy wojerscy wobkedźbowarjo. Ukrainske jednotki su so pječa jenož na nowe pozicije podali. Ani ukrainske wjednistwo ani ruske wójsko pak njejstej oficialne stejišćo k tomu wozjewiłoj.

Stat dyrbi zašo zapřimnyć

Steinmeier sej wjace respekta žadał

srjeda, 11. januara 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier (SPD) je wčera ze swojej mandźelskej Elke Büdenbender po nimale třoch lětach přestawki korony dla zaso na tradicionalne nowolětne ­přijeće do Berlinskeho hrodu Bellevue prosył.

Nimo 70 čestnohamtsce angažowanych wobydlerjow a 160 reprezentantow zjawneho žiwjenja běchu tež zastupjerjo wuchowanskich słužbow, policije a wohnjoweje wobory přitomni. W běhu 3,5 hodźin je so Steinmeier z kóždym z nich wosobinsce wo žiwjenskich nazhonjenjach rozmołwjał. Hladajo na silwesterske krawale w Berlinje a w druhich němskich městach so zwjazkowy prezident za spěšne konsekwency za randalěrarjow wupraji. „Wočakuju, zo jako towaršnosć česćownosć wšěm tym wopokazamy, ­kotřiž so wšědnje za zdźerženje našeje demokratije angažuja a zasadźuja,“ wón podšmórny.

Tež předsyda Domowiny, Dawid Statnik, je so w swojej funkciji jako předsyda mjeńšinoweje rady na přijeću wobdźělił.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND