Sakska skulptura wobohaća arenu

póndźela, 09. januara 2023 spisane wot:
Markus Baumgart (naprawo) we Voigtsdorfje (Rudne Horiny) drjewjane skulptury ze swojimi motorskimi piłami ručnje zhotowja. Jeho posledni projekt běchu wosebite sanki. Na tajkich móža so ludźo fotografować. Tajke postawy husto w někajkich turistiskich kónčinach wuhladaš. Nowa figura je za sněhakowarsku a sankowansku arenu Wodowy kopc w Hessenskej. Arena přisłuša dožiwjenskim parkam skupiny Wiegand. Tele dny je Baumgart drjewjanu skulpturu dotwarił. Wotnětka potajkim sanki ze Sakskeje poskitki Wodoweho kopca w kónčinje Rhön wobohaćeja. Wuměłc chce hišće dalše drjewjane postawy za parki zhotowić. Foto: Detlev Mueller

Prěnja raketaz britiskeje zemje

póndźela, 09. januara 2023 spisane wot:

London (dpa/SN). Prěni raz ma dźensa z Wulkeje Britaniskeje raketa do swětnišća startować. Kaž partnerske přede­wzaće britiskeho swětnišćoweho zarjada, Virgin Orbit, minjeny pjatk wobkrući, ma so misija z mjenom „Start Me Up“ dźensa w 23.16 hodź. započeć. Wšitke testy běchu dotal wuspěšne. Hač hodźi so planowany termin dodźeržeć, pak wot wšelakich faktorow, kaž na přikład wjedra, wotwisuje. Poprawom dyrbješe raketa hižo do hód startować, štož pak bu techniskich problemow dla přestorčene.

Raketa, kotraž najprjedy z lětadłom při Spacetransport Cornwall wotzběhnje, ma hakle pozdźišo sama dale lećeć a wjacore statne kaž tež komercielne mjeńše satelity do swětnišća dowjezć.

Z prěnim satelitowym startom z Wulkeje Britaniskeje zahaji kraj nowu swětnišćowu dobu, wuzběhny zastupowacy šef tamnišeje Space agency Ian Annett. Tak skića so ludźom nowe móžnosće karjery a wyšeje produktiwity. A snano so tola hišće tón abo tamny za swětnišćo zajimuje a chce w tymle zajimawym wobłuku dźěłać. Wobłuk ma dźě tójšto potenciala do potenciala.

To a tamne (09.01.23)

póndźela, 09. januara 2023 spisane wot:

Pjany šofer je sej na křižowanišću w Šwikawje za wodźidłom wusnył. Policisća su 35lětneho na pózdnim pjatku wječor wubudźili, policija zawčerawšim zdźěli. Dokelž w awće za alkoholom wonješe, zastojnicy šofera dokładnišo přepytachu. Prěni test pokaza 1,76 promilow. 35lětny dyrbješe hišće samsny wječor swoju jězbnu dowolnosć wotedać.

W lódzymnej wodźe pod hołym njebjom wosrjedź japanskeho milionoweho města Tokija su dźesatki ludźi Bohow wo strowotu prosyli. Něhdźe štyrceći muži we wosebitych falach a běłych pasach wokoło čoła kaž tež žony w běłym płašću su do wody zalězli a swoje próstwy wótře wołajo přednjesli.

Industrija z mjenje nadawkami

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Industrija w Němskej je w nowembru jasnje mjenje nadawkow dóstała. Po informacijach Zwjazkoweho statistiskeho zarjada je so wolumen w přirunanju z oktobrom do toho wo 5,3 procenty znižił. Fachowcy su rozměra dla chětro překwapjeni. Woni běchu přerěznje jenož lochki spad wo 0,5 procentow wočakowali. „Daty pokazuja, zo industrija jara ćerpi“, zwurazni dźensa tež zwjazkowe hospodarske ministerstwo.

Nětko tola pancery za Ukrainu

Berlin (dpa/SN). Po měsacy trajacym wahanju budźeja Němska a USA nětko tola Ukrainje pancery dodawać. Zwjazkowe knježerstwo je zdobom připowědźiło, zo chcedźa system lětadłoweje wobory patriot k dispoziciji stajić. Na to dojednaštaj so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a prezident USA Joe Biden wčera w telefonaće. Němska budźe pancer „Marder“ dodawać, kotryž bu před wjace hač 50 lětami za Zwjazkowu woboru wuwity. USA sćelu pancery typa Bradley do Ukrainy.

Chce prawa přiwótřić

Pista z kumštneho sněha w Kalsu pola Großglocknera njewabi runjewon k sněhakowanju. Takle pak tuchwilu w mnohich sněhakowarskich kónčinach wupada. Minjeny dny jewjachu so dale a wjace njezbožow. Tak su čary kumštneho sněha jara wuske, ­čehoždla je mało městna. Tohodla ludźo do so zražeja, přez čaru na łuku abo ­kamjenje zajědu a so zdźěla jara ćežko zranja. Foto: pa/Johann Groder

Přiměr jenožna wědomje brali

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je zdźeržliwje na wot ruskeho prezidenta Wladimira Putina připowědźeny přiměr w Ukrainje k prawosławnym hodam reagowało. „Připowědźenje smy na wědomje brali“, zwurazni rěčnik knježerstwa wčera w Berlinje. Ruska dyrbi swoje jednotki dospołnje z Ukrainy wotćahnyć. Jenož tak hodźi so wójna zakónčić, rěka ze stron zwjazkoweho knježerstwa. Putin bě do toho ruskemu zakitowanskemu ministerstwu přikazał, wojerske jednanja w susodnym kraju wot dźensnišeho připołdnja hač do jutřišeho wječora zakónčić. K tomu je Moskowski patriarch Kyril namołwjał. Ukraina je namjetowany přiměr raznje wotpokazała. Tež šef rady EU Charles Michel ma připowědźenje za ludarstwo.

FDP paruje diskusiju

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:
Stuttgart (dpa/SN). FDP je dźensa swoje tradicionalne zetkanje Třoch kralow zahajiło. W Stuttgartskej operje wočakowachu mjez druhim zwjazkoweho předsydu Christiana Lindnera. W času pandemije wotměwaše so zarjadowanje přewažnje digitalnje. Do zetkanja so generalny sekretar FDP Bijan Djir-Sarai hóršeše, zo njeje debaty w Němskej a namołwi koaliciskich partnerow SPD a Zelenych, so na druhu energijowu politiku wusměrić. Konkretnje dźe wo to, tři zbywace atomowe milinarnje dale dźěłać dać. „Přichod słuša wobnowjomnym energijam, to je jasne. Ale wokomiknje trjebamy prosće hišće hinaše energijowe žórła, zo móhli krizu přewinyć“, Djir-Sarai wuzběhny.

Pater Joachim wostanje w Kulowje

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:

Kulow/Zhorjelc (SN/mb). Ordinariat biskopstwa Zhorjelc je Serbskim Nowinam na naprašowanje wobkrućił, zo wostanje pater Joachim Wernersbach dušepastyr w Kulowskej wosadźe. Kaž Andreas Metzger, referent za zjawnostne dźěło, wotmołwi, „je jara wjele stejišćow wěriwych w ordinariaće dóšło, kotřiž sej patra Joachima jako dušepastyrja jara waža a podpěruja.“ Tež dotal njebě pohórškow dla jeho dźěławosće. Tohodla: „Dušepastyrstwo w Kulowje póńdźe dale.“ Zdobom pišě rěčnik biskopstwa hladajo na rozprawy masowych medijow: „Wuwažene a wěcowne rozprawnistwo parujemy.“

Ideje za zymu trěbne

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:
Nowe lěto je z miłymi temperaturami startowało. Sněh, kotryž je hišće před něšto tydźenjemi hory, doły a krajinu pokrył, je wottał. Miła klima je předewšěm sněhakowarskim kónčinam na škodu. W horinach, samo w Alpach, je mało sněha. Město zymskeje krajiny tam dowolnikow brune łuki a kumštnje zasněžene čary wočakuja. Rjane wuhlady za zymski dowol tole njejsu. Zbožo ma tele dny turist, kiž je dowol w horinach z wjace hač 1 500 metrami wysokosće knihował. Tam hodźi so sněhakować, štož su tež mnozy spóznali, a nětko so na pistach z ludźimi mjerwi. Kónčiny w Alpach, Rudnych horinach atd. steja prawdźe­podobnje před samsnym problemom kaž my we Łužicy, hdźež njebudźe so dołhodobnje hižo žana brunica wudobywać. Jelizo so klimowa změna dale přiwótřa, dyrbja swoje struktury změnić a wo nowych wobchodniskich idejach rozmyslować. Město sněha­kowanja na sněze su snano tež alterna­tiwnych kumštnych maćiznow. Tuž dajmy so překwapić. Bianka Šeferowa

W swojim prěnim lěće je amplowa koalicija někotrym reformam puć runała, kotrež wotnětka płaća. Što budźe dróše, što so potuńši a so dospołnje změni?

Berlin (dpa/SN). Z Hartza IV budźe wobydlerski pjenjez, rentu zwyša a woblubowana jězdźenka so (podróšena) wróći. Wobydlerki a wobydlerjo maja so w nowym lěće na wšelake změny nastajić. Pokročujemy a zakónčimy přehlad:

Wustup z jadroweje energije: Srjedź apryla wotpinu poslednje němske atomowe milinarnje. Milinarnje Isar 2, ­Neckarwestheim 2 a Emsland mějachu we wobłuku atomarneho wustupa hižo na proze k nowemu lětu wotšaltowane być, jich wobhospodarjenski čas pak bu energijoweje krizy dla podlěšeny.

Lěpšina za awtowy płun: Štóž tankuje za swoje wozydło awtowy płun, znaty tež jako LPG, dyrbi wot lětušeho hłubšo do móšnje přimnyć. Dawkowa lěpšina wuběži. Nětko nałožuja regularnu dawkowu sadźbu 409 eurow na tonu płuna. Kaž ADAC zwěsći, su dawki pak přihódniše hač za bencin abo diesel.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND