Lützerath, juhozapadnje Düsseldorfa w porynskim brunicowym rewěrje, ma so za wudobywanje wuhla wotbagrować. ­W hižo wopušćenych domach­ bydla pak aktiwisća, kotřiž wo wjes wojuja. Wčera chcyše policija klimowych aktiwistow sobu wzać. Tući pak su so chětro wobarali a mjez druhim zadźěwki na dróhach natwarili. Foto: dpa/Thomas Banneyer

Wukubłanjasu atraktiwne

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:
Drježdźany (SN). 477 žonow a 1 677 ­mužow je loni wukubłanje w jednym rjemjeslniskim zawodźe komorneho wobwoda Drježdźany započało. Najebać napjate hospodarske połoženje wobstejaceje z wysokich energijowych płaćiznow, přetorhnjenych dodawanskich rjećazow a inflacije, sadźeja rjemjeslniske zawody w regionje na wukubłanje. Porno lońšemu stupaše ličba wukubłanskich zrěčenjow wo 1,4 procenta. „Potrjeba fachowcow w rjemjesle w regionje je wysoka. Tuž sadźichu rjemjeslniske zawody na wukubłanje a tak swoje přichodne fachowe mocy sami wuku­błuja“, praji Andreas Brzezinski, hłowny jednaćel Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory. „Prěnje zawody su hižo nětko zrěčenja z wučomnikami za wukubłanske lěto 2023/24 podpisali. Wukubłanska bilanca lońšeho lěta podšmórnje tež ­wysoku atraktiwitu, ­kotruž rjemjesło na šulskich wotchad­nikow wuprudźuje. Tući wědźa, kotre wuběrne móžnosće karjery wukubłanje skića.

Trjebamy wotmołwu fachowcow

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN).  Zwjazkowy minister za wobchad a digitalnu infrastrukturu Volker Wissing (FDP) namjetuje, rozsud wo podlěšenju atomowych wuwje­dźenskich časow ko­misiji ekspertow přewostajić. W rozmołwje z nowinu Frankfurter Allgemeine Zeitung wón zwurazni: „Politisku zwadu a wobstaće na swojim nětko njetrjebamy – trjebamy pak wotmołwu fachowcow na pra­šenje, kak móžemy stabilne a zapłaćomne zastaranje z energiju zawěsćić a runočasnje naše cile škita klimy docpěć.“

Po tym, zo dyrbješe kancler Olaf Scholz (SPD) zwadu mjez FDP a Zelenymi z krutym słowom zakónčić, běše knježerstwo wobzamknyło, zo zwostanu tři zbywace atomowe milinarnje hač do 15. apryla 2023 w słužbje a nic hač do kónca lěta 2022, kaž bě předwidźane. Tutón datum je zdobom kónc atomoweje energije w Němskej. FDP a opo­zicija pak sej nadal žadaja, atomowe ­milinarnje hišće dlěje wužiwać.

Ratarske płoniny znjewužiwaja

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Braniborski ratarski minister chce so wo nowy zakoń postarać

Podstupim (dpa/SN). Braniborski ratarski minister Axel Vogel (Zeleni) chce 2023 z nowym zakonjom tomu zadźěwać, zo inwestorojo wulki dźěl ratarskich přestrjenjow pokupja. „Póda je naraz spekulaciski objekt“, wuswětli Vogel powěsćerni dpa w Podstupimje. Płoniny so husto tež jako zamóženje kupuja. Inwestorjo z tym liča, zo budźe płaćizna za pódu w přichodźe stupać. Normalny ratar njebudźe sej kup płonin potom hižo dowolić móc. „Młodźi ratarjo změja lědma šansu, sej płoniny kupić.“

Vogel chce naćisk za zakoń wo agrarnych strukturach lětsa w druhim kwartalu krajnemu sejmej předpołožić. Poprawom je planowany zakoń dojednanje koaliciskeho zrěčenja braniborskeho knježerstwa. Po słowach Axela Vogela pak je dokładne prawniske přepruwowanje trěbne. „Z tym su sej mnozy ratarscy ministrojo druhich zwjazkowych krajow hižo porsty spalili.“

Jako problem mjenowaše Vogel pła­ćizny za pódu, kotrež su wot lěta 2007 ­razantnje stupali. Inwestorojo su kmani, samo 40 000 eurow za přestrjeń dać, za kotruž by ratar 12 000 eurow zapłaćił.

Katolska mnohotnosć

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:
Štož pater Joachim hody w Kulowje prědowaše, je hruba interpretacija klasiskeho katolskeho katechizma. Wězo smě čłowjek tež 2023 do toho wěrić, zo jemu dwaj splahaj a jeju erotiska interakcija dosahatej. Zo su tež ludźo peticiju podpisali, byrnjež z kóždym słowčkom razneje kritiki přezjedni njebyli, ma pastoralne, socialne, haj křesćanske přičiny: Runje w našej ­regionalnej ludowej cyrkwi je połnosć ­načasneho žiwjenja. „Katolsce“ (grjeksce) rěka „wšo wopřijace“. K tomu tež słuša, zo na kemšach na jednej ławce mać a nan z dźěćimi a na přikład porik dweju muži sedźa a so hromadźe modla. Štož naj­skerje wšitcy wotpokazuja, je kulturny bój we wosadźe, hač za abo přećiwo „gender atd.“. Njetrjebamy jenakowanje, ale wulkomyslnosć. Kulowska wosada je hody na homepage cyrkwinskeho wótca Karla Rahnera citowała: Bože słowo, kotrež je z Jězusom do swěta přišło, woznamjenja: „Ja će lubuju, Ty swěto, a Ty čłowjeko!“ Marcel Brauman

W swojim prěnim lěće je amplowa koalicija někotrym reformam puć runała, kotrež wot 2023 płaća. Što budźe dróše, što so potuńši a so dospołnje změni?

Berlin (dpa/SN). Z Hartza IV budźe wobydlerski pjenjez, rentu zwyša a woblubowana jězdźenka so (podróšena) wróći. Wobydlerki a wobydlerjo maja so w nowym lěće na wšelake změny nastajić. Podamy přehlad:

Wobmjezowanje płaćiznow za płun a milinu: Mnozy kupcy płuna a miliny móža wot měrca z wolóženjom ličić: Potom měłoj planowanej wobmjezowani płaćiznow startować. Přetrjebarjam płuna zaručeja za 80 procentow jich dotalneje přetrjeby bruttowu płaćiznu 12 centow na kilowattowu hodźinu. Analognje je za milinu 40 centow na kilowattowu hodźinu planowanych. Wolóženja chcedźa po starće wróćo skutkowace zdobom za januar a februar nałožować.

impresum

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje: Manja Bujnowska 577 262

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

To a tamne (03.01.23)

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

120 socialnych hodźin a pjeć lět bjez jězbneje dowolnosće su wuslědk jězbneho pruwowanja šulerki w Letiskej. Wona bě mjenujcy pjana na praktiski pruwowanski termin přišła, zdźěli wčera letiske generalne statne rěčnistwo w Rize. Jako pruwowar pytny, zo steješe šulerka pod wliwom alkohola su wotpowědny test přewjedli. Tak zwěsćichu, zo měješe wona wjace hač 2,1 promilow alkohola we wudychu.

Cigara je wohenjej w srjedźnej Frankskej zadźěwała. 29lětny bě so w silwesterskej nocy wot hosćiny we Westheimje krótko domoj nawróćił, dokelž bě swoju „nowolětnu cigaru“ zabył, kotruž sej kóžde lěto popřeje. Při tym je woheń na nowo natwarjenej łubi wuhladał a wohnjowu woboru informował. Po informacijach policije je tak wjetšej škodźe twarjenja zadźěwał.

Wuznam martrarjow

póndźela, 02. januara 2023 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Na dnju swj. Šćěpana wopomina cyrkej tradicionalnje přesćěhanych křesćanow. Bamž Franciskus je na druhim dnju hód k modlitwam namołwjał, dokelž přiběraja nadpady na křesćanow. „Martrarjo su swědcy, bratřa a sotry, kotřiž nam přez swoje žiwjenje Jězusa pokazuja, kotryž je zło z miłosću přewinył.“ Swj. Šćěpana su za jeho wuznaće k wěrje skamjenjowali.

Křesćenjo na puću

Jerusalem/Zürich (B/SN). Prawicarske strony twjerdźa, zo je židowski charakter Jerusalema wohroženy. „Lětsa njejsym ani jenički hodowny štom w Jerusalemje widźał. Na nas so swari a pluwa“, praji pater Nikodemus Schnabel. Patriarch Jerusalema, arcybiskop Pierbattista Pizzaballa, rjekny: „Židowsko-nabožny zwisk k Jerusalemej ma so zesylnić a křesćenjo su tomu na puću.“

Konflikt rozrisać

Masowa panika w Ugandźe

póndźela, 02. januara 2023 spisane wot:

Kampala (dpa/SN). Při masowej panice za čas silwesterskeho wohnjostroja je we wuchodoafriskim Ugandźe dźewjeć ludźi zemrěło. Hišće njeznata ličba swjećacych su so při njezbožu w zabawjenskim centrumje w stolicy Kampala zranili, policija wčera zdźěli. Wokoło połnocy chcychu dźesatki ludźi z twarjenja won na puć, zo bychu sej wohnjostroj wobhladali. Při tym je panika wudyriła.

AfD hotuje so hižo na wólby

Berlin (dpa/SN). Dźesać lět po załoženju chce AfD swoju strategiju sylnišo na to wusměrić, zo móža w koalicijach sobu knježić. „Hotujemy so hižo nětko na wólby we wuchodźe Němskeje w lěće 2024“, wuswětli předsydka AfD Alice Weidel powěsćerni dpa w Berlinje. „Tam chcemy zamołwitosć w knježerstwje přewzać.“ Klětu wola w Sakskej, Braniborskej a Durinskej nowe krajne sejmy. Předewšěm CDU ma AfD za realistiskeho koaliciskeho partnera.

Lemke a Steinmeier w Brazilskej

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND