Za spěchowanje demokratije

srjeda, 14. decembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kabinet je dźensa naćisk za tak mjenowany zakoń wo spěchowanju demokratije wobzamknył. Nowy zakoń ma towarstwam a organizacijam, kotrež so za zesylnjenje demokratije a prewenciju ekstremizma zasadźeja, přichodnje lěpše financne zakłady zaručić. Po dotalnym rjadowanju su wot Zwjazka financowane projekty časowje wobmjezowane, čehoždla běchu ramikowe wuměnjenja stajnje chětro njewěste.

Hižo druhi pospyt

Magdeburg (dpa/SN). W Saksko-Anhaltskej ma so pad kołowokoło atentatnika z Halle dale wujasnić. Prawniski wuběrk krajneho sejma je dźensa k tomu wuradźował. Zawčerawšim wječor bě prawicarskoekstremny atentatnik dweju při­staje­neju jastwa w saksko-anhaltskim Burgu z namocu a pistolu zadźeržał. ­Hišće znutřka twarjenja jeho zastojnicy přewinychu. Kaž z rozprawow wuchadźa, je wón ­njekooperatiwny a komplikowany jaty. Hižo druhi raz bě spytał, z jastwa ćeknyć.

Nowe stare předsydstwo

Dalše wolóženja předwidźane

srjeda, 14. decembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je so wčera dojednało na wolóženja tež za ludźi, kotřiž na přikład z wolijom abo peletami tepja. Tak ma zakładna potrjeba energije za wšitkich zapłaćomna wostać.

Po směrnicowej papjerje amplowych frakcijow SPD, Zelenych a FDP maja so domjacnosće, kiž na přikład z tepjenskim wolijom, peletami abo běžitym płunom tepja, na dobu wot 1. januara hač do 1. decembra 2022 wróćo skutkujo wolóžić. Hornja hranica płaćenjow ma pola 2 000 eurow ležeć. Zwjazk chce za to 1,8 miliardow eurow k dispoziciji stajić. Zakład za wobličenje su zličbowanki přetrjebarjow. Hladajo na domy z bydlenjemi na podruž ma přenajer wozjewjenje wotedać a wolóženja swojim wotnajerjam dale dać.

„Runje w nakrajnych kónčinach wjele ludźi z wolijom, peletami abo druhimi paliwami tepi“, wujasni wicešef frakcije SPD w zwjazkowym sejmje Matthias Miersch. Wupłaćenje dyrbja kraje njekomplikowanje rjadować.

Złoži mandat

srjeda, 14. decembera 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bywši zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) chce swój mandat w zwjazkowym sejmje kónc lěta złožić. Wčera je wón swoju naležnosć frakciji zdźělił. Dźensa chcyše Maas wozjewjenje pola prezidentki zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) podpisać. Jurist bě wot lěta 2013 do 2018 zwjazkowy minister justicy a na to hač do decembra 2021 wonkowny minister.

To a tamne (14.12.22)

srjeda, 14. decembera 2022 spisane wot:
Žona je zawčerawšim swoje awto, w kotrymž sedźeše jeje 85 lět stara mać, w centrumje durinskeho města Mühlhausen wotstajiła. Jako chcyše so k jězdźidłu nawróćić, njeje wona je hižo namakała. Tuž přizjewi so pola policije a prošeše wo podpěru při pytanju, policija wčera zdźěli. Hodźinu pozdźišo je jězdźidło sama zaso našła. Na zbožo njebě mać awto wopušćiła a cyły čas na dźowku čakała.

Strach před znjewužiwanjom

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wjetšina statow EU je so na to dorozumiła, za Madźarsku předwidźane miliardy ze zhromadneho europskeho etata wróćo dźeržeć. Kraje so starosća, zo so pjenjezy EU w Madźarskej znjewužiwaja. Kraj ma nětko wulki ćišć, dokelž dyrbi reformy k polěpšenju prawnostatnosće zwoprawdźić. Knježerstwo ministerskeho prezidenta Viktora Orbána je minjene tydźenje hižo někotre naprawy přesadźiło.

Parlament přepytowali

Brüssel (dpa/SN). W zwisku ze skandalom korupcije wokoło wiceprezidentki parlamenta EU Evu Kaili su zastojnicy wčera tež rumnosće Europskeho parlamenta w Brüsselu přepytowali, zdźěli belgiske statne rěčnistwo. Při tym su daty z ličakow dźesać parlamentariskich sobudźěłaćerjow zawěsćili. Při přepytowanjach na wjacorych městnach namakachu zastojnicy wjacore sta tysac eurow, mjez druhim w kófru a bydlenju zapósłancow. Kaili je jedna ze šěsć podhladnych, kotřiž su belgiscy zarjady w zwisku z korupciskim skandalom zajeć dali.

Blokuja žurlu uniwersity

Žadaja sej spěšniši wutwar

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:

Dessau (dpa/SN). Zwjazkowy wobswětowy zarjad (UBA) je sej spěšniši wutwar wobnowjomnych energijow w Němskej žadał. Po tuchwilnych informacijach wobswětoweho zarjada je so lětsa drje něhdźe dźewjeć procentow wjace miliny z wobnowjomnych žórłow produkowało hač lěto do toho. Tola podźěl leži hišće pod w zakonju wo wobnowjomnych energijach (EEG) postajenym zaměrom. Po UBA wučinja cyłkowna produkcija bruttomiliny z wobnowjomnych energijow lětsa něhdźe 256 terawattowych ­hodźin (TWh). Zaměr pak je 269 tera­wattowych hodźin.

Zo by so w lěće 2030 postajene 80 procentow němskeje přetrjeby bruttomiliny z wobnowjomnej milinu docpěło, trjebaja něhdźe 600 terawattowych hodźin. Tuž dyrbi so přichodne lěta jasnje wjace miliny na zakładźe wobnowjomnych energijow produkować. Hłownej stołpaj wobnowjomneje produkcije miliny bě­štej po UBA lětsa fotowoltaika a wětřikowa energija.

Branša wjetši wobrot docpěła

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:
Kamjenc (dpa/SN). Sakska branša twarskich předewzaćow je lětsa w prěnim połlěće wjetši wobrot docpěła hač loni w samsnym času. Kaž krajny statistiski zarjad w Kamjencu wčera zdźěli, je nimale 7 000 zawodow wobrot 9,16 miliardow eurow docpěli. To je 5,5 procentow wjace hač loni w prěnim połlěće. Wjetši wobrot pak móhł ze sylnje stupacymi twarskimi płaćiznami zwisować. Tam su statistikarjo zwjetša dwucyfrowe hódnoty přirosta zwěsćili. W sakskim twarskim přemysle dźěła po informacijach statistiskeho zarjada nimale 60 000 ludźi.

Měznik na polu jadroweje fuzije

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:

Livermore (dpa/SN). Nowinje „Financial Times“ a „Washington Post“ rozprawjetej, zo je so US-ameriskim wědomostnikam prěni raz jadrowa fuzija poradźiła, kotraž je wjace energije dodawała hač je přetrjebała.

Wuslědki wobhladuja fachowcy jako měznik na puću wotkrywanja noweje technologije jadroweje fuzije. Wědomostnicy institutow National Ignition Facility (NIF) a Lawrence Livermore National Laboratory chcedźa tute dźensa oficialnje zjawnosći předstajić. Woni su přeswědčeni, zo móhła tuta technologija jednoho dnja klimaneutralnu a wěstu produkciju miliny w hoberskich mnóstwach zaručić.

W jadrowej fuziji so atomowe jadra k wjetšim zeškrěwaja – wone fuzioně­ruja. Technologija wužiwa podobne procesy, kaž namakamy je na słóncu abo druhich hwězdach uniwersuma. Porno pačenju atomowych jadrow je fuzija čista a wěsta. Radioaktiwne wotpadki tu njenastawaja, strach zapruženja w padźe ­hawarije njehrozy.

Lobbyizm kontrolować

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:
Wiceprezidentka Europskeho parlamenta w přepytowanskej jatbje – dokelž je so po dopóznaćach statneho rěčnistwa wot Katara kupić dała a jako koruptna lobbyistka emirata skutkowaše. Hižo lěta dołho wjetšina w EU někotrym wuchodoeuropskim statam kaž Pólskej a Madźarskej njedodźerženje prawniskich standardow abo struktury korupcije wumjetuje. Tež tam dźe wo pjenjezy, kotrež EU jako pokutu ze spěchowanskich srědkow šmórnje. Najwjetši čas, tež „legalny“ lobbyizm transparentnišo zjawnje kontrolować, kiž wěryhódnosć politiki nic jenož na runinje EU podrywa. Na přikład zo koncerny za kulisami zakonjedawarstwo wobwliwuja a politikarjam-wuměnkarjam jako „dźak“ derje dotěrowane městno w dohladowanskej ­radźe zawoda atd. skića. Zatamanje grjekskeje wiceprezidentki zakładnemu brachej njewotpomha. Tež parlamenty kaž zwjazkowy sejm, hdźež skutkuje wjace lobbyistow hač je zapósłancow, maja so za swójski nós přimnyć. Marcel Brauman

To a tamne (13.12.22)

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:

Žona w Koblenzu je psyčka njeluboznje „wotbyła“ a přez tejku deneroweho předawanišća ćisnyła. Do toho bě 27lětna rejowała. Zastojnicy dowjezechu njezranjeneho psyčka do zwěrjatownje. Z pomocu marki wuslědźichu wobsedźerja, kiž je žiwjenski partner 27lětneje. Poli­cisća ju w bydlenju přećela nańdźechu a zwěsćichu, zo bě wona konop kuriła. W bydlenju partnera su zastojnicy samo hišće dalše drogi namakali.

Dohodownu překwapjenku dožiwichu namórnicy minjeny pjatk w Hamburgu. Tam su so jim 50 hodownych štomow darili, kotrež maja na łódźach hodownu atmosferu wuprudźeć. Akciju Nordmannowy informaciski centrum Němskeje hižo wot lěta 1997 přewjedźe.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND