Proces zahajeny

štwórtk, 08. decembera 2022 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). W Mnichowje zahajichu dźensa proces Wirecard wo pozdatnje najwjetšim wobšudnistwje w Němskej wot lěta 1945. Statne rěčnistwo ­wumjetuje bywšemu šefej předsydstwa Wirecard Markusej Braunej a jeho wobskorženymaj, zo su bilancy koncerna sfalšowali a dawarjow kreditow wo 3,1 miliarda eurow wobšudźili. Štwórta chłostanska komora Mnichowskeho krajneho sudnistwa je za proces hač do lěta 2024 něhdźe sto jednanskich dnjow planowała. Jednanje přewjedu w podzemskim wěstotnym trakće pódla najwjetšeho bayerskeho jastwa Stadelheim.

Chcedźa Schengenski rum rozšěrić

štwórtk, 08. decembera 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Woblubowany do­wolowy kraj Chorwatska móhł dźensa ­doskónčnje zelenu swěcu za přistup k Schengenskemu rumej dóstać. Wo tym rozsudźa nutřkowni ministrojo krajow na zeńdźenju w Brüsselu. Zwjazkej přisłušeja tuchwilu 26 europskich krajow. Mjenje wuhladow maja porno Chorwatskej krajej Bołharska a Rumunska. Přistup tuteju móhł zwrěšćić, dokelž so Nižozemska a Awstriska spjećujetej. Němsku zastu­puje dźensa zwjazkowa nutřkowna mi­nisterka Nancy Faeser (SPD).

Komisija EU bě naposledk na to tłóčiła, Chorwatsku kaž tež Bołharsku a Rumunsku do Schengenskeho ruma přiwzać. Mjenowane tři kraje su hižo zdźěla na Schengenske prawidła wjazani, tola kontrole nutřkokrajnych hranicow su dale přewjedli. Na hranicy z a do Chorwatskeje so kóžde lěćo znowa dołhe rynki jězdźi­dłow wutworja a drohi zatykaja. Nětko móhli kontrole při hranicach kraja hižo spočatk lěta 2023 wotstronić, při lětanišćach klětu w měrcu. Chorwatska zawjedźe klětu tohorunja euro jako srědk za płaćenje.

Přemało postupow w inkluziji

štwórtk, 08. decembera 2022 spisane wot:

Dale přewjele dźěći a młodostnych na spěchowanskich šulach

Berlin (dpa/SN). Němski institut za čłowjeske prawa (DIMR) je němske knje­žerstwo namołwjał, UN-rezoluciju za prawa zbrašenych na němskich šulach lěpje zwoprawdźić. Zwjazkowe knježerstwo njemóže so na kubłanski fede­ralizm spušćeć, ale dyrbi so sobu wo to starać, zo zniži so ličba zbrašenych dźěći a młodostnych na spěchowanskich ­šulach.

DIMR so z etata zwjazkoweho sejma financuje. Jeho aktualna 7. lětna rozprawa, kotruž předstajichu zamołwići wčera w Berlinje, dobu wot julija 2021 do junija 2022 wopřija. W tutej rěka: „Po nimale 14 lětach winowatosće, inkluziju do kubłanskeho systema zawjesć, njewidźimy we wjetšinje zwjazkowych krajow signi­fikantne postupy nastupajo rozdźělenje financow a kompetencow.“ Kritika z tu- a wukraja pak je wulka. Bjez wjetšeho angažementa knježerstwa njebudźe postupa. W reprezentatiwnym naprašowanju w nowembrje štwórćina šulskich nawodnicow a nawodow wo ćežach inkluzije a integracije ćěkańcow rozprawješe.

Merkel zastatki přiznała

štwórtk, 08. decembera 2022 spisane wot:

Berlin/Hamburg (dpa/SN). Bywša zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je zastatki hladajo na politiku napřećo Ruskej přiznała. „Na agresiwitu Ruskeje dyrbjachmy spěšnišo reagować“, zwurazni wona w dźensnišim wudaću tydźenika Die Zeit. Merkel zhladuje při tym předewšěm na ruske wobsadźenje ukrainskeje połkupy Krim lěta 2014. Tehdy běchu so staty NATO na to dorozumili, dwaj procentaj swojeho nutřkokrajneho bruttoprodukta za zakitowanje wudać. „Němska njeje zaměr najebać zwyšenje docpěła“, bywša kanclerka wobžaruje. „A ja njejsym wšědnje k tomu namołwjała.“

Přizwolenje twara němsko-ruskeje pipeliny za zemski płun NordStream 2 pak nima tehdyša kanclerka za zmylk. Zakaz projekta by „klimu z Ruskej strašnje pohubjeńšił“, Merkel wujasni. Nimo toho njeje wotwisnosć wot ruskeho płuna jenički rezultat zhromadneho projekta pipeline. Dokelž bu mjenje płuna z Norwegskeje, Wulkeje Britaniskeje a Nižozemskeje dodawane, dyrbješe so Němska za hinašimi móžnosćemi rozhladować. Tak sta so Ruska z najwažnišim dodawaćelom zemskeho płuna.

impresum

štwórtk, 08. decembera 2022 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje: Manja Bujnowska 577 262

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

To a tamne (08.12.22)

štwórtk, 08. decembera 2022 spisane wot:
Njeznaći su na burskim statoku w Olfenje w Münsterlandźe 60 dozow bykoweje spermy pokradnyli. Ratar je padustwo „potencielneho žiwjenja“ zawčerawšim rano pytnył, policija zdźěli. Nětko za­stojnicy přepytuja, hač so sperma snano na wikach poskićuje. Za čitarja klinči to snano za žortnej stawiznu, za bura pak padustwo bjezdwěla stratu woznamjenja. Płaćizny za dozu bykoweje spermy su mjez 30 a 100 eurami.

Za „digitalnu móšnju“

srjeda, 07. decembera 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wobydlerjo a přede­wzaća měli so přichodnje po cyłej EU digitalnje wupokazać móc. Staty EU su so wčera w Brüsselu na prawidła za digitalnu móžnosć dopokaza identity – na handyju – dorozumili. Ludźo móhli ju na zarjadach, w zwisku z próstwu wo kredit abo za přizjewjenje za digitalne słužby wužiwać. Tajka „digitalna móšnja“ je za wobydlerjow njeparujomna, měni čěski minister za digitalizaciju Ivan Bartoš.

Z biskopami so zetkał

Drježdźany (dpa/SN). Nabožne žiwjenje po słowach sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) k zwjazanosći w towaršnosći w Sakskej přinošuje. Wone ma „wulku hódnotu“, zwurazni wón po zeńdźenju z katolskimi a ewangelskimi biskopami w Sakskej wčera w Drježdźanach. Ze stron cyrkwje ­móža ludźo wuknyć, kak funguje zhromadne žiwjenje w towaršnosći, w kotrejž bywaja temy a zajimy dale a wšelakoriše.

Kritisku infrastrukturu škitać

Winowatosć wotstronitej

srjeda, 07. decembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Prěnjej zwjazkowej krajej chcetej winowatosć wužiwanja nahubnika w zjawnym bliskowobchadźe wotstronić. Bayerski a saksko-anhaltski kabinet stej swój rozsud wčera z tym ­wopodstatniłoj, zo je ličba infekcijow ­stabilna. Zwjazkowy strowotniski minis­ter Karl Lauterbach (SPD) postupowanje kritizuje.

Na swojej konferency njejsu so strowotniscy ministrojo krajow na zhromadnu liniju dojednać móhli. Kaž z Bayerskeje a Saksko-Anhaltskeje rěka, njeje winowatosć w zwisku z koronawirusom hižo poměrna, wšako je druhich infekcijow, kotrychž dla so ludźo w chorowni lěkuja. Schleswigsko-Holsteinska chce přichodny tydźeń wo dalšim wužiwanju nahubnika w zjawnym bliskowobchadźe rozsudźić.

Zasadźenje policije witaja

srjeda, 07. decembera 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Frakcija SPD w zwjazkowym sejmje dźensniše wulkozasadźenje policije přećiwo podhladnym z tak mjenowaneje sceny reichsbyrgerjow wita. „Naša demokratija so přeco wobara“, wuzběhny parlamentariska jednaćelka frakcije SPD Katja Mast w Berlinje. „Naše hódnoty dyrbimy wšědnje znowa zakitować“, Mast zwěsća. Tak su w Němskej skupiny, kotrež wšědnje na tym dźěłaja, demokratiju pačić. Přećiwo tomu dyrbi a móže so prawniski stat wobarać. Zwjazkowe rěčnistwo je dźensa rano 25 ludźi z tak mjenowaneje sceny reichsbyrgerjow zajeć dało. Něhdźe 3 000 zastojnikow běše k tomu w jědnaće zwjazkowych krajach zasadźenych.

Wjace miliny na zakładźe brunicy

srjeda, 07. decembera 2022 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Němska sadźa nastupajo produkciju miliny dale přede­wšěm na wuhlo. W třećim kwartalu lěta je wjace hač třećina (36,3 procenty) cyłeho w Němskeje produkowaneho mnóstwa miliny něhdźe 118,1 miliardy kilowattowych hodźin na zakładźe fosilneho paliwa nastało, zdźěli dźensa Zwjazkowy statistiski zarjad ze sydłom we Wiesbadenje. Přirunujo to z lońšimi ličbami je to 13,3 procenty wjace. Najebać wysoke płaćizny je so nimo toho tež wjace zemskeho płuna za produkciju miliny wužiwało. Tule zwyši so podźěl wot 4,5 na 9,2 procentaj.

Wobnowjomne energije, kotrež so z wětrnikami, solarnymi a biopłunowymi připrawami produkuja, su po informacijach statistikarjow w třećim kwartalu 44,4 procenty domjacej produkciji miliny přinošowali. Lěto do toho bě podźěl ze 43 procentami hišće trochu mjeńši. Njewšědnje wjele słónčnych hodźin je so tež na produkciju miliny solarnych připrawow wuskutkowało. Tam statistikarjo jasne zwyšenje registrowachu.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND