To a tamne (09.11.21)

wutora, 09. nowembera 2021 spisane wot:

Dohromady 113 e-scooterow su w Kölnje z Ryna wućahnyli. To zdźěli wčera zwjazk Plattform Shared Mobility (PSM) po dołho trajacych dźěłach. Zas a zaso běchu nurjerjo tajke transportne srědki z wody ća­hali. Někotre e-scootery su wotpowědni wobhospodarjerjo mjeztym wotewzali a za znowawužiwanje přiho­towali. Podnurjeć e-scootery we wodźi­znach mjenuje rěčnik PSM „wosebje ćežku formu wandalizma“.

Drogi w hódnoće 11,5 milionow eurow­ pokradnychu njeznaći skućićeljo policiji w južnoafriskim Kapstadće. Minjeny kónc tydźenja zalězechu woni z woknom do běrowa specialneje jed­notki Hawks a spakosćichu tam 541 kilogramow kokaina z trezorow. Z Kapstadta transportuja wikowarjo łaćonskoameriske drogi dale do Awstralskeje, do Europy a Hongkonga.

Politiska wola pobrachuje

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Kardinalny statny sekretar Vatikana Pietro Parolin, kotryž na­wjeduje delegaciju swjateho stoła, napominaše na swětowej klimowej konfe­rency w šotiskim Glasgowje wobdźělnikow zetkanja z nimale 200 krajow, zo drje su srědki za škit klimy tu, ale kulturu bro­jenja měli nuznje přewinyć. „Měr, přiměrjenosć a wobchowanje stwórby Božeje su tři hromadźe słušace temy, kotrež­ nimamy rozdźělnje a jednotliwje wobjednawać“, Parolin potwjerdźi.

Ćěmnu zańdźenosć wobdźěłać

Horca faza konferency

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Glasgow (dpa/SN). Po demonstracijach z wjacorymi dźesaćtysacami wobdźělnikow kónc tydźenja započa so dźensa druhi wažny tydźeń swětoweje klimoweje konferency w šotiskim Glasgowje. 30 000 delegatow z cyłeho swěta diskutuje přichodne dny hłownje wo tym, štó ma naprawy za škit klimy zapłaćić. Kónc tydźenja přidruži so wobdźělnikam němska wobswětowa ministerka Svenja Schulze (SPD), kotraž je tučasnje hišće do koaliciskich jednanjow zawjazana.

„Wuslědk wažniši hač datum“

Berlin (dpa/SN). Předsydka frakcije Zelenych Katrin Göring-Eckardt njewuzamknje, zo traja koaliciske jednanja ze stronomaj SPD a FDP dlěje, hač bě planowane. W rańšim magacinje telewizije ARD politikarka zawěsći, zo so wšitcy jara ­napinaja. „Přiwšěm je wuslědk wažniši hač datum“, wona rozłoži. „Runje tak kaž na klimowej konferency w Glasgowje trjebamy tež na koaliciskich jednanjach w Němskej dobre rezultaty.“

Musk chce akcije předać

Znowa woleny

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer wostanje dalšej lěće předsyda CDU swobodneho stata. Na stronskim zjězdźe w Drježdźanach je tomu 76,35 procentow čłonow CDU přihłosowało. Při zašłych wólbach 2019 bě sej mjeztym 46lětny hišće 95,5 procentow hłosow zdobył. Z 75,5 procentami je sej Alexander Dierks znowa zastojnstwo generalneho sekretara sakskeje CDU zawěsćił. Tež kultusowu ministerku Barbaru Klepsch a nawodu frakcije CDU Christiana Hartmanna su zaso za městopředsydku a městopředsydu wu­zwolili. Dalši městopředsyda je wotnětka wyši měšćanosta Plauena Steffen Zenner, kiž zastojnstwo prěni raz přewozmje. Zapósłanc krajneho sejma Marko Šiman přisłuša tohorunja na dalšej lěće krajnemu předsydstwu CDU.

Maaß předsydka

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Döbeln (dpa/SN). FDP w Sakskej ma nowu předsydku. Na krajnym stronskim zjězdźe sobotu w Döbelnje wuzwolichu liberalni měšćanostku Lommatzscha Anitu Maaß za swoju předsydku. 45lětna dósta 70,4 procenty hłosow.

Dotalny předsyda Frank Müller-Rosentritt njebě hižo k wólbam nastupił. 39lětny chce so po swójskich wuprajenjach na dźěło w zwjazkowym sejmje kaž tež na swój mandat w Kamjeničanskej měšćanskej radźe koncentrować.

Z Hornjeje Łužicy buchu Matthias Schniebel a Benjamin Lange z Budyskeho wokrjesneho zwjazka kaž tež Toralf Einsle ze Zhorjelskeho wokrjesneho zwjazka do krajneho předsydstwa FDP woleni. Wot lěta 2014 njeje strona hižo w sakskim sejmje zastupjena. FDP ma w swobodnym staće něhdźe 2 300 čłonow.

Najwyši staw wot spočatka pandemije

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hódnotu incidency za cyłu Němsku je Roberta Kochowy institut dźensa rano z 201,1 wozjewił. To je dotal najwyši staw we wobłuku koronapandemije. W běhu jednoho dnja zliči ­institut 15 513 nowych natyknjenjow. Dotal najwyšu hódnotu zwěsćichu za čas druheje žołmy 22. decembra 2020 ze 197,6, kaž powěsćernja dpa informuje.

Aktualneho połoženja korony dla warnuje amtěrowacy hospodarski minister Peter Altmaier (CDU) před tym, epidemiske połoženje zběhnyć, kaž to SPD, Zeleni a FDP wotpohladuja. „Tuchwilu by to wulki zmylk a dospołnje wopačny signal był“, Altmeier potwjerdźi.

Sakska je mjeztym swoje postajenja ­wo škiće před koronu přiwótřiła. Tu płaći wot dźensnišeho 2G-prawidło. Tuž nimaja wotnětka nješćěpjeni žadyn přistup k nutřkownej gastronomiji kaž tež do kulturnych a wólnočasnych zarjadnišćow. Wuwzaća płaća jeničce za dźěći a młodostnych a wosoby, kotrež njemóža so šćěpić dać. 2G-prawidło płaći tež za wulkozarjadowanja kaž kopańcu w stadionach.

Spěchowanje rewěrow zaběžało

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Zwjazk nałožuje 40 miliardow eurow za wuspěšnu strukturnu změnu

Berlin (dpa/SN). Zwjazk přewostaja brunicowym rewěram w Porynskej a wuchodnej Němskej něhdźe 40 miliardow eurow, zo bychu strukturnu změnu w zwisku z kóncom wudobywanja a zmilinjenja brunicy zmištrowali. Za Łužicu je dotal něhdźe 1,6 miliardow eurow kruće zaplanowanych. Z wida někotrych ekspertow pak njeje dźěl tychle srědkow zmysłapołnje zasadźeny.

Spěchowanje je mjeztym zaběžało. Dotal wuzwolichu sydom projektow – wšitke w Sakskej –, za kotrež nałožuja 80,5 milionow eurow. To wuchadźa z rozprawy amtěrowaceho zwjazkoweho ministra za hospodarstwo a energiju Petera Altmaiera (CDU). „Smy po dobrym puću, tójšto cilow je wottyknjenych“, wón zjima. Ze spěchowanjom chce Zwjazk hač do lěta 2028 něhdźe 5 000 nowych dźěłowych městnow wutworić, z kotrychž je hižo wjace hač 2 000 wobsadźenych.

DB wobnowja sakske dwórnišća

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Němska železnica (DB) chce lětsa hišće 19 dwórnišćow w Sakskej renowěrować. Twarske naprawy su dźěl wobšěrneho wuporjedźenskeho projekta, za kotryž nałožuje DB dohromady šěsć milionow eurow a w kotrehož wobłuku je železniski koncern dotal hižo 64 zastanišćow w swobodnym staće saněrował. Wobnowjenja wopřijimaja přede­wšěm molerske dźěła, připrawjenje nowych sydadłow a instalaciju milinu lutowacych LED-lampow.

Kaž DB zdźěli, inwestuje wona „z programom do dwórnišćow kóždehožkuli ­typa. Tak bu na přikład zachodna hala ­Kamjeničanskeho hłowneho dwórnišća znowa wobarbjena, zawěrajomne kašćiki (Schließfächer) dóstachu nowe stejnišćo.“ Tuchwilu dźěłaja tam hišće na pasmje, po kotrymž móža so slepi orientować, kaž tež na ćopłotnej izolaciji twarjenja.

Hač do kónca lěta chce DB tež Budyske dwórnišćo wobnowić. Mjez druhim da tunl k nastupišćam znowa wobarbić a zornowcowy wobkład zwuporjedźeć. Nimo toho saněruja třěchu nad peronomaj 2/3. W Zhorjelcu wobnowja fasadu dwórnišća a instaluja LED-komponenty.

To a tamne (08.11.21)

póndźela, 08. nowembera 2021 spisane wot:

Podhladneje powěsće dla přepytowaše policija w allgäuskim Marktoberdorfje tamniši gymnazij. Wosoba, kotraž bě powěsć dóstała, je zastojnikow hnydom alarměrowała. Woni zhromadźichu šulerstwo před gymnazijom a při dwórnišću a přepytachu cyłu šulu. Na zbožo pak žane konkretne strachi njenańdźechu.

Šat spěwarki Amy Winehouse, kotryž bě wona na swojim poslednim koncerće w juniju 2011 w Běłohrodźe woblečena, su wčera w Beverly Hillsu za 243 000 dolarow přesadźowali. Za zelenočorny šat dołholětneje stylistki Winehouse Naomi Parry bu 16 poskitkow wotedatych. Štó je awkciju naposledk dobył, njeje dotal znate. W běhu dweju dnjow su w kaliforniskim přesadźowanskim domje „Julien’s Auction“ 800 dopomnjenkow na soulowu a jazzowu spěwarku přesadźowali. Dźěl dobytka darja za dobry skutk.

Žadaja sej nowu strategiju

pjatk, 05. nowembera 2021 spisane wot:

Sakscy krajni radźićeljo, zastupnicy rjemjesła kraja kaž tež turistikarjo planowane 2-G-rjadowanja Swobodneho stata Sakskeje raznje kritizuja.

Drježdźany/Budyšin (dpa/SN/JaW). Koronapandemija ma Saksku kaž tež Hornju Łužicu w horšći. W chorownjach so mjeztym chětro jara starosća, přede­wšěm razantnje stupaceho poćeženja dla. W Hornjołužiskich klinikach w Budyšinje a Biskopicach hižo „operacije, kiž hodźa so planować, wotprajeja abo přestorkuja“, rozprawja powěsćernja dpa. Wot wčerawšeho nimaja do nich hižo žani wopytowarjo přistup.

Sakske statne knježerstwo wotpohladuje tuž škitne naprawy pře koronu přiwótřić a wot póndźele mjez druhim 2-G-rjadowanje w gastronomiji, za zarjadowanja w rumnosćach a za wulkozarjadowanja přikazać. Tam maja potom jenož hišće šćěpjeni a wustrowjeni přistup.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND