Ćěkańcow spěšnišo rozdźělić

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:

Braniborska chce zhromadne dźěło ze Zwjazkom polěpšić

Berlin/Frankfurt n. W. (dpa/SN). Wo planowanym spěšnišim rozdźělenju ludźi, kotřiž na njedowolene wašnje z Běłoruskeje přez Pólsku do Němskeje přińdu, chcedźa prawdźepodobnje w prěnjej połojcy nowembra rozsudźić. Kaž rěčnik zwjazkoweje policije zdźěli, tole tuchwilu přihotuja. W tym zwisku chcedźa ka­pacity zaměstnjenja rozšěrić. Planowane je nimo toho, za prěnjotne zaměstnjenje tepjene rumnosće přihotowane měć. Zastojnicy maja ze zwjazkowym zarjadom za migraciju a ćěkancy hromadźe dźěłać, kiž so wo rozdźělenje ćěkancow na druhe zwjazkowe kraja stara. Tuchwilu wšitkich ludźi, kotřiž z Běłoruskeje do Braniborskeje přińdu najprjedy raz w domje za prěnjotne zaměstnjenje w Eisehüttenstadtće registruja. Při tym dźe wo wěstotne přepruwowanje, wo koronatest a wo zastaranje ludźi. Hakle pozdźišo ćěkancow na druhe zwjazkowe kraje rozdźě­leja.

Kotre rěče k nam słušeja?

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:
Islam słuša k Němskej – tute słowa by­wšeho němskeho zwjazkoweho prezidenta Christiana Wulffa njejsu 2015 jenož šěršu­ diskusiju zbudźili, ale tež wotmołwu te­hdy­šeho sakskeho ministerskeho prezidenta Stanisława Tilicha, zo islam k Sak­skej njesłuša. Za nabožinami so njepraša projekt „Kak klinči domizna?“, ale hladajo na rěče, kotrež su w Sakskej słyšeć, zabjeru producenća razne politiske stejišćo. Chcedźa mjez druhim „wjeleworštowu rěčnu kulturu Sakskeje“ pokazać. „Čehodla wěnujemy so wulkemu słowu ,domizna‘? No­chcemy zapřijeće tym tamnym přewostajić. A k sakskej domiznje słušeja tež migranća“, rjekny z Drježdźan pochadźacy a w Berlinje bydlacy spěwar Felix Räuber wčera wječor na mjezyprezentaciji w sakskej stolicy. Tam su wurězki z třoch epizodow předstajili, a k tomu je Räuber tři spěwy zanjesł – jedyn jendźelsko-, jedyn němsko- a jedyn serbskorěčny. Hladajo na dalše epizody so nadźijomnje hišće někotre rěče přidruža. Cordula Ratajczakowa

To a tamne (25.10.21)

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:

Hižo poł hodźiny po kradnjenju awta je policija w sewjerorynsko-westfalskim Bestwi­gu wobsedźerjej wóz zaso wróćić móhła. Zastojnicy wuhladachu awto na zwjazkowej dróze 480, po tym zo bě jich centrala wo kradnjenym awće informowała. Šofer spyta ćeknyć, dyrbješe pak po krót­kej honjeńcy bjezwuhladnosć dowi­dźeć. 58lětneho zajachu. Wón dyrbi so padustwa, smalenja a jězdźenja bjez jězbneje dowolnosće dla zamołwić.

„Frizerskeho termina dla“ je šoferka wosobo­weho awta městno njezboža w Regensburgu wopušćiła, bjez toho zo by so wo zranjenu wužiwarku rolera stara­ła. 31lětna bě při zaparkowanju za njej jěducy roler přewidźała a by 21lětnu žonu bjezmała přejěła, kotraž bě při borzdźenju padnyła. Na to 31lětna z přispomnjenjom, zo dyrbi k frizerej, wot­jědźe. Wona dyrbi nětko ze skóržbu ćeknjenja po njezbožu dla ličić.

Dalši protest klimy dla

pjatk, 22. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dźeń po zahajenju koaliciskich jednanjow SPD, Zelenych a FDP je hibanje Fridays for future dźensa swoje žadanja nastupajo lěpši škit klimy po­twjerdźiło. Ćežišćo akcije bě Berlin. Tam zhromadźichu so aktiwisća z cyłeje Němskeje. Pod hesłom „Wy njedaće nam žaneje hinašeje móžnosće“ ćehnjechu demonstranća wot Braniborskich wrotow do knježerstwoweje štwórće. Policija rěčeše wo 10 000 wobdźělnikach.

Hałza lokomotiwnika moriła

Templin (dpa/SN). Při wčerawšim sylnym wichoru je njedaloko Templina w Braniborskej hałza lokomotiwnika zarazyła. Muža dowjezechu zranjeneho do chorownje, hdźež wón dźensa rano wudycha. 50lětny bě wčera připołdnju z ćahom zastać dyrbjał, zo by zhromadnje z kolegu hałzy na kolijach rumował, kotrež dalejězbu haćachu. Při tym bu sam wot wulkeje hałzy trjecheny.

Witaja přilubjenje Bidena

Prěni nazymski wichor lěta je z městnami wjele škody zawostajił. Kaž tule w Kamjenicy je štomy spowalał a wjacore milino­wody wobškodźił. We Łužicy bě něhdźe 3 000 domjacnosćow bjez miliny. Škody zwuporjedźeć drje hišće dźeń traje, energijowi zastaraćeljo zdźělichu. Wjedrarjo wočakuja, zo so wětřik kónc tydźenja změruje. Foto: pa/Bernd März

Žane rozrisanje z Waršawu

pjatk, 22. oktobera 2021 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). W raznej zwadźe wo pólski prawniski stat njeje wjerškowe zetkanje Europskeje unije w Brüsselu žane rozrisanje wunjesło. Debata je krok, kiž ma po puću k rozrisanju pomhać, rěkaše wčera wječor z kruha wobdźělenych. Při tym je politiski dialog trěbny, kaž zdźělichu. Debata wotmě so „w měrnej atmosferje a bě składnosć, wšelake nahlady lěpje rozumić“. Předsyda Rady EU Charles Michel je so statnym a knježerstwowym šefam za konstruktiwne postupowanje dźakował.

Nimo prawniskeho stata běchu Angela Merkel (CDU) a jeje kolegojo tež zwyšene płaćizny energije rozjimowali. Zaměr bě zhromadne postupowanje zhromadźenstwa statow přećiwo wysokim płaćiznam energije, kotrež su předewšěm na njedobro chudych. Dojednali pak so jeničce su, zo chcedźa přičiny razneho podróšenja přeslědźić.

Premier warnuje

pjatk, 22. oktobera 2021 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Hladajo na znowa přiběracu ličbu natyknjenjow z koronawirusom je sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) před dočasnym kóncom škitnych naprawow přećiwo wirusej warnował. „Štóž chce so přespěšnje k normaliće wróćić, jej snano zadźěwa“, rjekny Kretschmer na kromje kóždolětneho zetkanja ministerskich prezidentow Němskeje w Königswinteru pola Bonna. Sakski premier zasadźa so za zhromadne postupowanje Zwjazka a krajow. Dramatiske situacije, kajkež w druhich krajach su, „měli Němskej zalutować“. Kretschmer je za to, škitne naprawy kaž nahubnik dale wužiwać.

Kraje NATO wuradźowali

pjatk, 22. oktobera 2021 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Zakitowanscy ministrojo 30 čłonskich krajow NATO su dźensa swoje dwudnjowske wjerškowe zetkanje z wuradźowanjom wo zhromadnym dźěle z EU skónčili. Za to běchu sej społnomócnjeneho EU za wonkowne naležnosće Josepa Borrella kaž tež zastupnikow Šwedskeje a Finskeje přeprosyli. Schadźowanje měješe zakład za zhromadnu deklaraciju EU a NATO być.

W srjedźišću wčerawšich wuradźowanjow stejachu nowe napjatosće z Ruskej. Moskwa bě minjenu póndźelu připowědźiła, zo swoje dźěło w ruskim zastupnistwje NATO w Brüsselu skónči a zo dyrbi tež informaciski běrow NATO w Mo­skwje dźěłać přestać. Ruska reagowaše tak na wupokazanje wosom sobudźěłaćerjow ze zastupnistwa w Brüsselu podhlada spionaže dla.

Němsku zastupowaše zakitowanska ministerka Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU). To drje bě jeje posledni termin pola NATO jako ministerka.

To a tamne (22.10.21)

pjatk, 22. oktobera 2021 spisane wot:

Hejata kóčka je w Sewjerorynsko-westfalskej zasadźenje wohnjoweje wobory zawiniła. Wobydlerjo domu w Grevenbroichu běchu jim njeznate zwěrjo w sušaku wuhladali. Dokelž so wone raznje wobaraše, njewědźachu sej hižo pomhać a wołachu wohnjowu woboru. Tola tež wobornicy mějachu swoju nuzu, byrnjež přez rukajcy škitani byli. Skónčnje sušak powalichu a chětro agresiwnu kóčku do sudobja tyknychu. Wzachu ju sobu a přepodachu ju porjadowemu zarjadej.

Z třomi promilemi alkohola w kreji je muž w sewjerorynsko-westfalskim Hagenje k awtowemu domej přijěł, zo by so za luksusowym wozom wobhonił. Předawarjej „chorhojčka“ muža hnydom napadny. Přiwołani policisća naměrichu tři promile a namakachu w awće prózdnu blešu wina. Muž drje prěješe, zo bě z awtom jěł, natočene wideojo pak to dopokaza.

LEAG starosći so koaliciskich jednanjow dla

štwórtk, 21. oktobera 2021 spisane wot:

Choćebuz (SN/BŠe). Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) ze swojimi něhdźe 7 400 sobudźěłaćerjemi starosći so wuslědkow sonděrowanskich rozmołwow mjez SPD, Zelenymi a FDP dla. Minjeny pjatk předstajichu zastupjerjo stronow rezultaty a mjenowachu mjez druhim ručiši kónc wudobywanja brunicy. W idealnym padźe chcedźa jón hišće do lěta 2030 zwoprawdźić. Brunicowa komisija bě so po dołhim wotwažowanju na lěto 2038 dojednała.

Mjeztym je jasne, zo chcedźa zastupjerjo stron koaliciske jednanja zahajić. „We wuchodoněmskich brunicowych rewěrach so boja, zo so koaliciske strony za zažniši termin rozsudźa, bjez toho zo tajku móžnosć do toho wěcownje pruwuja“, zdźěli předwčerawšim nawoda předsydstwa LEAG dr. Helmar Rendez. „Njeje móžno sprócniwje docpěty kompromis poli­tiskemu konsensej noweje knježerstwoweje koalicije woprować. Ludźo w bruni­cowych kónčinach maja tomu dowěrić móc, zo so zakoń wo skónčenju zmilinjenja na zakładźe brunicy zwoprawdźi.“

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND