Z wudaća: srjeda, 18 julija 2018

Berlin (dpa/SN). Němski zwjazkowy mini­ster za dźěło Hubertus Heil (SPD) chce přichodne lěta hač do 150 000 ludźi z doł­hodobneje bjezdźěłnosće wjesć. To je­ wón w rańšim magacinje sćelaka ZDF připowědźił, pokazujo na naćisk zako­nja, kotryž chcyše zwjazkowe knježerstwo hišće dźensa wobzamknyć.

Kaž dźěłowy minister rjekny, je drje połoženje na dźěłowych wikach dosć dobre­, je pak trěbne, „dołhodobnu bjezdźěłnosć wotstronić, za čož su štyri miliardy eurow k dispoziciji. Nowe městna chcył wón pjeć lět spěchować, hdyž su potrjecheni znajmjeńša sydom lět Hartz IV dóstali a w tym času jenož krótki čas dźěło měli. Minister Heil wotpokaza w tym zwisku kritiku, zo je doba spěchowanja předołha. Ludźo, kotřiž su sydom lět zwonka dźěłowych wikow byli, „trjebaja chwile so zaso do powołanja namakać. Woni trjebaja dołhodobnu perspektiwu.“ Prašani su nětko dźěłodawarjo runje tak kaž pomocne organizacije a komuny.

Wobswěto- a přirodoškitne zwjazki hotuja so na demonstraciju

Lipsk (SN/MkWj). Saksojo zapłaća wudobywanje brunicy ze swojej pitnej wodu. Zo móhli w brunicowych jamach dźěłać, dyrbja hoberske mnóstwa dnowneje wody wotklumpać. W Sakskej bě to jeničce lěta 2013 něhdźe 200 miliardow litrow we wuhlowych jamach Łužicy a Lipšćanskeje kónčiny, informuje přirodoškitny zwjazk BUND w nowinskej zdźělence. K přirunanju: Najwjetši sakski jězor w ně­hdyšej brunicowej jamje, Bjerwałdski, wobsahuje 174 miliardow litrow wody.

Město kaž Běła Woda z cyłkownje 35 000 wobydlerjemi w měsće a wokolinje wotwisuje hižo dźensa wot pitneje wody z druhich kónčin, dokelž w susodnej wu­hlowej jamje dnownu wodu­ wotklumpaja. BUND je to z přičinu, sej hladajo na přichod najspěšniši kónc wudoby­wanja brunicy žadać, rěka w pismje zwjazka. „Doniž njebudu składźišća dnowneje wody po kóncu brunicy zaso pjelnjene, móža lětdźesatki zańć. W časach wulkeje suchoty, kajkuž Sakska tuchwilu dožiwja, pobrachuje woda­ w ratarstwje a w domjacnosćach“, měni Felix Ekardt, před­syda sakskeje wotnožki BUND.

Wězo knježeše wčera na Worklečanskim šulskim dworje wulke wjeselo, jako dó­stachu tam spěchowanske srědki nimale 1,4 milionow eurow za nowy hort přizwolene. Tónle projekt woznamjenja za tamnišeho wjesnjanostu a gmejnsku radu přichodne měsacy dosć dźěła. Wjele krótkodobnišo dyrbja pak najprjedy raz cyle hi­na­še prašenje rozrisać, mjenujcy te, hdźe a kak w přichodnymaj šulskimaj lětomaj hort zaměstnja, prjedy hač budźe nowy hotowy. Tak kaž dotal, zo su hortowe dźěći­ po wučbje w rjadowniskich rumnosćach zaměstnjene, budu to lědma dale činić­ móc. Zašły čas dźě rjadowniske stwy lědma za šulsku wučbu dosahachu. A hladajo na wjele přizjewjenjow w zakładnej a wyšej šuli drje to přichodnje hinak njebudźe. Tuž budu nětko dobre ideje prašane, kak přechodny čas najlěpje přetrać. Přewjele chwile za to nimaja, wšako su prózdniny za tři a poł tydźenja hižo zaso nimo. Marian Wjeńka

W rozprawje wo Smolerjowym dnju w Lubiju­ w Serbskich Nowinach z 9. julija je dóšło k změšenju faktow. Prawje ma rěkać:­ Při farje spominachu na Rudolfa Mjenja­ a na poćah młodeho Handrija Zejle­rja, pěsnjerja znateje „Lubki lilije“, k njemu. Při Janskej cyrkwi bě rěč wo tam namakanych serbskich rukopisach a wo K. B. Preuskeru, kiž přihotowaše knihu městnych mjenow Łužicy a sej ze serb­skimi duchownymi dopisowaše. Awtorka prosy wo wodaće za misnjenje. SN

Budyšin (SN/bn). „Nowowotkrywane fo­to­grafije“ je hesło tuchwilu w Galeriji Budissin na Budyskej Hrodowej přistupneje wustajeńcy twórbow Evelyn Richter. Wuměłstwowe towarstwo Budyšin a Drježdźanske nakładnistwo Hesperus Print pokazujetej z přehladku wobrazy, kotrež bě wuměłča wot lěta 2002 do 2012 w Jendźelskej, Ruskej, USA, Italskej a Rumunskej ze swojej kameru zapopadnyła. Ćežišća čornoběłych fotografijow su portrety na najwšelakorišich městnach čitacych wosobow, rituale pasažěrow Moskow­skeje metro a skrjeslene samoportrety. Spočatk lěta pola Hesperus Print wušła kniha „Wo latency wobrazow“ je zdobom katalog ekspozicije.

Praha (ČŽ/K). Bychu-li so w Čěskej re­publice w juniju wólby sejma přewje­dli, by je po najnowšim woprašowanju wo­le­rjow přez zwěsćowarnju zjawneho měnjenja CVVN Alianca njespokojnych wobydlerjow (ANO) přeswědčiwje dobyła. ANO by nic mjenje hač 31 procentow hłosow nažnjała, potajkim zaso dwaj procentaj wjace hač w meji. ODS na druhim městnje dósta 14 procentow, štož je por­no předchadźacemu měsacej přibytk wo jedyn dypk. Socialdemokratam wobdźělenje na knježerstwje Andreja Babi­ša dotal hladajcy njeje zeškodźało, kaž bě so do toho złowěšćiło. Nawopak, ČSSD hnydom wo tři procenty přidoby a zlěze z 11 procentami samo na třeću poziciju. KSČM postupi ze stabilnymi 10,5 procentami na štwórte městno. Piraća, w meji wo dalši procent wosłabjeni, spadnychu z 10 procentami na pjate městno. SPD Tomija Okamury jedyn dypk zhubi a je ze 6,5 procentami šesta. Ze šěsć procentami by tež hišće KSU-ČSL do sejma zaćahnyła. Zwonka njeho bychu wostali STAN a tež TOP 09 (wobě matej 4,5 procentow), kaž tohorunja Zeleni, kotřiž mjenje bóle jenož hišće žiworja, mějo podpěru runje hišće jednoho jeničkeho procenta wolerjow.

Reformerojo sej před 50 lětami w Čěskosłowakskej socialistiskej republice politiske a hospodarske změny žadali

Wot lěta 1960 wuwiwaše so w Čěsko­słowakskej socialistiskej republice (ČSSR) towaršnostna a hospodarska kriza, kotrejež přičina bě centralistiski system wot komunistiskeje strony (KSČ) nawjedowaneho stata a jeho hospodarstwa. Najebać to pak bě po Němskej demo­kratiskej republice ČSSR hospodarsce a technisce sobu najsylniši sociali­stiski kraj Europy. Na čole komunisti­skeje strony stejachu stalinisća kaž prěni sekretar Antonín Novotný, štož je so jara na wobmjezowanje nutřkowneje a stronskeje demokratije wuskutkowało. Roze­stajenja nastupajo narodnostnu politiku mjez Słowakskej a Čěskej so přiwótřichu. Słowakska komunistiska strona njemóžeše samostatnje rozsudźeć, ale bě wot cyłostatneje KSČ wotwisna. Hospodarska kriza­ docpě 1963 swój wjeršk, a někotři politikarjo a wědomostnicy wuprajichu so za reformy.

Ota Šik sej změny žadał

Kónčne tabulki dorosta Zapa­dołužiske­ho koparskeho zwjazka

młodźina E, mišterske koło, stafla 1

1. HZ ST Traktor Malešecy/

Budissa 08 Budyšink 8 59 : 16 24

2. ST Bart 9 50 : 36 21

3. TSV 1859 Wjernarjecy 9 40 : 19 19

4. Módro-běli Njeswačidło 9 49 : 41 14

5. Póst Germania Budyšin 9 29 : 29 12

6. ST Hodźij 04 9 32 : 36 11

7. Motor Kumwałd 9 30 : 50 9

8. TSV 90 Wjazońca 9 26  :44 7

9. ST 1896 Wulka Dubrawa 9 27 : 48 7

10. Sokoł Ralbicy/Hórki 8 20 : 43 3

młodźina E, mišterske koło, stafla 2

1. SC Großröhrsdorf II 9 51 : 19 27

2. SG Großnaundorf  9 46 : 17 21

3. ST Kinspork/Łužnica 9 40 : 18 21

4. Arnsdorfske KT 9 33 : 23 16

5. Liegau-Augustusbad II 9 28 : 30 14

6. Jednota Kamjenc II 9 34 : 34 10

7. LSV Hory 1990 9 17 : 28 7

8. FSV Bretnig-Hauswalde 9 26 : 44 7

9. ST Kinspork/Łužnica II 8 20 : 34 4

10. HZ ST Lubuš/LSV Bluń 8 16 : 64 0

młodźina E, zaměstnjenske koło, stafla 1

1. ST 1922 Radwor II 9 113 : 24 25

2. FSV Budissa Budyšin II 9 124 : 29 21

3. ST Hnašecy-Dobruša 9 98 : 25 19

4. HZ ST Zeleno-běli Bukecy II/

ST Kubšicy 9 60 : 44 18

5. ST Budyšin 9 50 : 51 16

6. ST Horni kraj Sprjewja II 9 58 : 43 12

7. FSV Budissa Budyšin III 9 54 : 72 9

8. ST Bart II 9 33 : 88 7

9. ST 1922 Radwor II 9 33 : 109 6

10. TSV Wóspork/Hrodźišćo 9 9 : 147 0

młodźina E, zaměstnjenske koło, stafla 2

1. Biskopičanske KT 08 II 8 44 : 10 18

2. ST Huska 8 45 : 19 17

3. HZ Postup Großharthau/SZ Drjewni­ ca 05/SV Seeligstadt 8 37 : 12 17

4. TSV 1859 Wjernarjecy II 8 47 : 26 17

5. ST Marijina hwězda 8 48 : 21 13

6. ST Drohotka Ramnow 8 36 : 35 9

7. Arnsdorfske KT II 8 20 : 46 8

8. SZ Wjelećin 8 19 : 42 3

9. SG Frankenthal 8 13 : 98 0

Najebać intensiwne přihoty na nowu wokolinu 3. ligi wobkedźbowachu hrajerjo a zamołwići FC Energije Choćebuz, što je so na swětowych koparskich mišterstwach w Ruskej stawało. Tak zezběra trenar Claus-Dieter Wollitz někotre dopóznaća, kotrež je wón w ekskluziwnym interviewje ze Serbskimi Nowinami přeradźił.

Najprjedy snano někotre słowa k wotrěznjenju němskeje koparskeje wubranki w Ruskej …

C.-D. Wollitz: Běch překwapjeny a mustwo DFB po zdaću runje tak, kajke ćeže wone jako faworit měješe. To njefunguje, hdyž jako zakitowar titula nastupiš a sej mysliš, zo wšitko tak poběži kaž před štyrjo­mi lětami. A testowe hry do swě­towych mišterstwow tež runjewon přeswědčiwe njeběchu. Derje, zo su Němcy přećiwo Šwedskej w druhim połčasu znajmjeńša moralku pokazali.

Kotre mustwa su so Wam lubili?

Tež hdyž su runje lětnje – abo tež wulke – prózdniny, čas so spěšnje minje a přichodne šulske lěto steji před durjemi. Mnohim staršim je kup porjadneje šulske­je toboły jara wažna naležnosć, předewšěm, zo njebychu jich dźěći staro­sće z chribjetom dóstali. Jenož porjad­na toboła pak njedosaha móžnym ćežam z chribjetom zadźěwać. To znajmjeńša měni fyzioterapeutka Katja Hellriegel z Wojerec, kotraž ma staršim, dźědam a wowkam pomocli­we po­kiwy za strowe wuwiće ćěła jich dźěći a wnučkow. Silke Richter je so z Katju Hellriegel rozmołwjała.

Što po swojich nazhonjenjach z wulkej starosću wobkedźbujeće?