Z wudaća: pjatk, 20 měrca 2020

pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Krótkopowěsće (20.03.20)

Třećina wjace natyknjenych

Budyšin. Dwanaće ludźi wjace hač dźeń do toho bě wčera w Budyskim wo­krjesu z coronawirusom natyknjenych, to je třećina wjace. Zwjetša su to ludźo, kotřiž su z rizikowych kónčin nawróćili. Dohromady 48 wosobow je Budyski krajnoradny zarjad wčera popołdnju jako inficěrowanych zwěsćił. Ličba postajenych karantenow pak pomjeńši so na 470. Prěni inficěrowany je so mjeztym wustrowił.

Krajna wustajeńca přestorčena

Drježdźany/Zwickau. Za 25. apryl planowane wotewrjenje 4. krajneje wustajeńcy „Boom – 500 lět industrijna kultura w Sakskej“ je wotprajene. To staj sakska ministerka za kulturu Barbara Klepsch (CDU) a direktor Němskeho hygienoweho muzeja prof. Klaus Vogel wčera w Drježdźanach zdźěliłoj. Na wjacorych městnach w Zwickauwje wotměwacu so přehladku nětko na njewěsty termin přestorča.

Vietnamska ludnosć pomha

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Byrnjež tele dny rěkało, zo sće nutřka wěsćiši, to njewoznamjenja so kóždehožkuli wulěta do přirody wzdać. Nalětni rozkćěw skići tójšto přiležnosćow, so wonka wokřewjeć – snano samo z ponyjom podłu Sprjewje a kołowokoło Mnišonca. Wažny je wotstawk, a budźmy sprawni: Syła ludźi njeje runjewon to, štož sej pasioněrowany přechodźowar přeje. Foto: SN/Hanka Šěnec

wozjewjene w: Z Łužicy
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Hromadźe dźeržeć!

Marian Wjeńka

Dokelž tele dny posledni stary dowol ze zašłeho lěta wotbywam, chcychmoj so z mandźelskej nad Baltiskim morjom wočerstwić. Rjany hotel w Travemündźe pola Lübecka bjezposrědnje při wodźe, čerstwa ryba, wuchodźowanja po­na přibrjohu a připowědźene słónčne wjedro wěšćachu namaj něšto rjanych dnjow. Zo dožiwimoj město toho najwjetšu krizu, kotruž je tónle kraj po Druhej swětowej wójnje hdy zmištrować dyrbjał, njejsmoj w tym wobjimje wočakowałoj. Ale doma na zahrodźe maš so tež rjenje ...

wozjewjene w: Rozmyslowane
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Wo wobě cyrkwi šło

Wulke struktury angažement ludźi na městnje dospołnje lemja

Njebjelčicy (SN/JaW). Serbska ewangelska kaž tež katolska cyrkej stejitej před poměrnje jenakimi ćežemi. To wujewi njedawna rozmołwa dostojnikow wobeju cyrkwjow ze zapósłancomaj Serbskeho sejma w Njebjelčicach.

Kaž Serbski sejm w nowinskej zdźělence informuje, staj so zastupnikaj Serbskeho sejma Tomaš Čornak a Měrćin Krawc z Hodźijskim fararjom, přichodnym serbskim superintendentom Christophom Rummelom, a Njebjelčanskim wosadnym fararjom Michałom Nawku k dźěłowej rozmołwje zešłoj. W srjedźišću stejachu planowane strukturne reformy we woběmaj wulkimaj cyrkwjomaj, kotrež potrjechja tež serbskich wěriwych w Hornjej Łužicy.

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Wobzamknjenje hišće lětsa

Kalawa (SN/JaW). Naležnosće Serbow w Braniborskej měli zamołwići wjele spěšnišo zwoprawdźeć. To žada sej předsydka frakcije Lěwicy w krajnym sejmje Kathrin Dannenberg, kaž braniborska Lěwica w medijowej zdźělence informuje. Zwurazniła je to krajna politikarka, kotraž je zdobom rěčnica za mjeńšinowu politiku swojeje frakcije, tele dny na zetkanju z předsydku a čłonku Rady za serbske naležnosće Braniborskeje Kathrin Šwjelinej a Utu Henšelowej w Kalawje.

„Trjebamy skónčnje koncept nastupajo posrědkowanje delnjoserbskeje rěče wot pěstowarnje hač k abiturje“, wuzbě­hny zapósłanča Dannenberg na dźěłowej rozmołwje. „Wšitcy na koncepće wob­dźěleni, na čole braniborske ministerstwo za kubłanje, młodźinu a sport, hibaja so po tempje kaž šlinki. Ze stron koalicije faworizowany wjacerěčny koncept za wšitke njeněmske rěče, kotrež abo w kotrychž na šulach wuwučuja, njeje žane narunanje“, lěwicarka Kathrin Danneberg jasnje potwjerdźi.

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Tež Kaeubler nas namołwja

W krizy sej humor wobchować a so wo to starać, zo ma tež sobučłowjek něšto k smjeću, to njeporučeja jenož psychologojo. W Budyšinje su nětko postawu prěnjeho wyšeho měšćanosty dr. Johannesa Kaeublera před Domom na Žitnych wikach tak wuhotowali, zo nas tež wón namołwja, so w rizikowym času natyknjenja z coronawirusom na kedźbu brać a radšo doma wostać. Kaeubler bě so wot lěta 1890 do 1918 na čole sprjewineho města jara za jeho wuwiće zasadźał. W nowembrje 2014 staji jemu město pomnik, stworjeny wot socharja Matthiasa Jackischa z rudnohórskeho městačka Harthy. Foto: SN/Hanka Šěnec

wozjewjene w: Z Łužicy
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Dobry zakład

Budyšin (SN/JaW). Z powěsću wo tym, zo Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin za lětsa planowanu europeadu přestorči, drje su mnozy hižo ličili. Wot wčerawšeho je nětko jasne, zo koparske mišterstwa europskich narodnych mjeńšin pola Korutanskich Słowjencow w juniju njebudu, ale klětu w samsnym času, kaž Domowina wčera zdźěli.

Byrnjež přestorčenje europeady zrudźiło, zhladuje referent Domowiny a předsyda přihotowanskeho wuběrka „Serbske mustwo na europeadu“ Clemens Škoda pozitiwnje na dotalne wuwiće. „Strowota ma prioritu. Sym pak hordy na puć, kotryž smy dotal kročili. Smy so z nowej zestawu wobeju serbskeju wubrankow rozestajeli, nowe wuměnjenja přiwzali a je derje zmištrowali.“ Kaž Škoda dale pisa, je wón přeswědčeny, zo maja nětko „dobry zakład za dalše přihoty europeady, z kotrymiž wězo pokročujemy. Spěchowarjow chcemy prosyć projekt dale podpěrać, zo móhli jón klětu wuspěšnje přewjesć.“

wozjewjene w: Sport
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Jutře rozsudny dźeń

Berlin (dpa/SN). Šef kanclerskeho zarjada Helge Braun ma w krizy coronawirusa dla jutřišu sobotu za rozsudnu nastupajo dospołny zakaz, dom wopušćić. „Wobhladamy sej kónc tydźenja, kak so wobydlerjo zadźerža“, rjekny politikar CDU nowinarjam. „Sobota budźe rozsudna.“ Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chce njedźelu wječor z ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow telefonisce wuradźować. Při tym póńdźe tež wo móžny zakaz, z domu hić.

Wumocowarjow wotprawili

New Delhi (dpa/SN). W Indiskej su štyrjoch muži, kotřiž běchu před wosom lětami studentku wumocowali a morili, wotprawili. To je jastwo w stolicy New Delhiju zdźěliło. Mužojo běchu 23lětnu lěta 2012 w busu tak brutalnje znjewužiwali, zo wona dwaj tydźenjej pozdźišo na sćěhi zranjenjow zemrě. Njeskutk bě po wšěm swěće wulku kedźbnosć zbudźił a zasadny problem wotkrył: Kóžde 15 mjeńšin w kraju po oficialnych informacijach žonu abo holcu wumocuja.

Konferenca G 7 wotprajena

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

Coronawirus so dale rozšěrja

Berlin/Rom/Paris (dpa/SN). W Němskej je so dotal 14 905 ludźi z coronawirusom natyknyło. To je powěsćernja dpa wčera wječor zdźěliła, wuhódnoćejo ličby jednotliwych zwjazkowych krajow. Wosebje wjele schorjenych je w Sewjerorynsko-Westfalskej (4 970). Bayerska ma 2 280, ­Badensko-Württembergska 2 740. Dotal je 44 pacientow po cyłej Němskej wumrěło.

W Italskej je połoženje dźeń a hórše. Kraj ma w zwisku z corona-epidemiju mjeztym wjace mortwych hač China a je kraj z najwjace schorjenymi po wšej Europje. Dotal je tam 3 405 ludźi na wirus zemrěło. W měsće Bergamo dyrbjachu kašće z ćěłami z nakładnymi awtami ­wójska wotwjezć, dokelž su pochowarnje a krematorije přežadane.

Tež w Francoskej so wirus dale rozpřestrěwa. Tam je dotal 372 ludźi zemrěło, jeničce wčera 108. Ličba schorjenych je wo 1 900 na nětko 11 000 rozrostła. Něhdźe 4 700 inficěrowanych lěkuja w chorownjach. Francoska bě hižo spočatk tydźenja ludźom zakazała domy wopušćić.

Němske město Freiburg je wobydlerjam mjeztym zakazało na zjawne městna chodźić. Wukaz płaći wot jutřišeho hač do 3. apryla. Z naprawu chcedźa rozšěrjenju wirusa zadźěwać, město zdźěla.

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 20 měrca 2020 13:00

To a tamne (20.03.20)

Chětro hejaty muž na štomje je w jednym z Lipšćanskich měšćanskich parkow zasadźenje zarjada za porjad, policije a wohnjoweje wobory zawinił. Sobudźěłaćerjo města běchu njeznateho we wjeršku štoma 25 metrow wysoko wuhladali. Dokelž wón na namołwu, dele zalězć, njereagowaše, wołachu wohnjowu woboru a policiju. Jako so jemu wobornicy na wjerćitym rěblu bližachu, muž hišće wyše zalěze. Hakle, jako běchu so pomocnicy wróćo sćahnyli, so wón tajnje dele skrosnowa a so zminy.

Wjesoły widejo w časach corony su sobudźěłaćerjo Chicagoskeho Shedd Aquarija w interneće wozjewili. Tam pokazuja, kak pinguinaj Edward a Annie wćipnje wosamoćeny dom přeslědźitej a so wosebje za ryby w hoberskim akwariju zajimujetej. Woblubowany akwarij je coronawirusa dla tuchwilu zawrjeny.

wozjewjene w: To a tamne

Serbska debata

nowostki LND