Z wudaća: pjatk, 07 awgusta 2020

Přećelne wotpadkowe bowy maja wot najnowšeho w Trieru. Ćisnješ-li wotpadki do tajkeho, zaklinči krótke „haleluja“ abo přiklesk. Tak chcedźa so ludźom dźako­wać, zo sudobjo wužiwaja. Mjeztym su 120 litrow wulke bowy wosebita atrakcija. Něchtóžkuli jenož tohodla něšto do nich ćisnje, zo by gag wupruwował. Sudobjo móže wotpadki samo prasować, a to z pomocu solarnych celow.

87 kokosowych worjechow w běhu jeničkeje minuty rozbił je 51lětny Němc w schleswigsko-holsteinskim Bönningstedće. Tak je z wulkim wotstawkom nowy­ swětowy rekord nastajił, kaž Hamburg­ski Rekordny institut Němskeje zdźěla. Z bliskeho Quickborna pocha­dźacy Jens Gaude wužiwaše swój łochć, zo by na sportnišću w rynku nastajane worjechi rozpačił. Za nowy rekord wšak by hižo 50 worjechow dosahało.

Berlin (dpa/SN). Strowotniske zarjady Němskeje su po informacijach Roberta Kochoweho instituta 1 147 nowych koronainfekcijow w běhu jednoho dnja přizjewili. Wot spočatka koronakrizy je so tak znajmjeńša 214 200 ludźi w Němskej z wirusom natyknyło, institut na swojej internetnej stronje zdźěla. Ličba nowych padow w Němskej je tak wulka kaž spočatk meje. Hižo wčera bě wona z 1 045 hranicu tysac překročiła. Wjace hač 1 000 nowonatyknjenjow bě jich naposledk 7. meje. Wot toho časa bě ličba spochi woteběrała. Wjeršk nowych infekcijow bě spočatk apryla ze 6 000 docpěty. Do­tal je 9 183 na koronawirus schorjenych zemrěło.

Beirut (dpa/SN). Po zahubnym rozbuchnjenju w libanonskej stolicy Beiruće je tam minjenu nóc z městnami k protestam dóšło. Při zražkach z wěstotnymi mocami su so wjacori demonstranća zranili, statna powěsćernja NNA rozprawja. Wobydlerjo wumjetuja knježerstwu njekmanosć a brojenje statnych pjenjez. Policisća tomu zadźěwachu, zo so protestowacy do parlamenta zadobudu. Mjeztym je zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) před tym warnował, zo so Liba­non dale destabilizuje a do hišće wjetšeje hospodarskeje krizy padnje.

Detonacija bě přistaw města zničiła a wulke dźěle stolicy sylnje wobškodźiła. Znajmjeńša 149 ludźi je žiwjenje přisadźiło a 5 000 so zraniło. Něhdźe 300 000 ludźi je bjezdomnych. Libanon je wulce zadołženy a tči w najćešej hospodarskej krizy minjenych lětdźesatkow.

Zapokazanje pólskeho prezidenta z wobmjezowanjemi koronawirusa dla

Waršawa. Spřisahanje noweho-stareho prezidenta Pólskeje Andrzeja Dudy wčera w Narodnej zhromadźiznje – zhromadnym gremiju sejma a senata – bě hina­še hač hewak. Třoch padow koronawirusa mjez zapósłancami dla su swjatočnosć pod wótrymi wěstotnymi na­prawami přewjedli. Tak mějachu wšitcy zapósłancy nimo prezidenta škitny nahubnik. Tež ličba wobdźělnikow bě přewidniša. Mnozy bywši prezidenća a premierojo, kotrychž tradicionalnje na tajke spřisahanje přeprošeja, njeběchu přišli. Něhdyši prezident Bronisław Komo­rowski runje tak pobrachowaše kaž Lech Wałęsa. Tež něhdyši ministerscy prezidenća Donald Tusk, Leszek Miller a Ewa Kopacz běchu wotprajili.

Lětuše nalěćo a lěćo běštej za mnje dotal bjezdwěla to najwostudliše, štož sym hdy dožiwił. Wotprajene běchu mejemjetanja a su wjesne swjedźenje, wulke narod­ninske fety přesunjene. Tež bičwolejbulowa tura Radija Satkula lětsa nažel njebě, młodźinske kluby na našich serbskich wjeskach běchu zawrjene. Hdys a hdys kokach­ kónc tydźenja doma a prosće njewě­dźach, što z hłuposću započeć. Tuž so wjeselu, zo poněčim zaso prěnje za­rjadowanja planuja. Jedyn tajki highlight lěća je za mnje na přikład DSF-party w Konjecach. Wězo njejsym cyle spokojom z wašnjom wuhotowanja swjedźenja, zo móža stajnje jenož dźesaćo zhromadnje we wobhrodźenej boksy swjećić. Ale hinak tuchwilnych předpisow dla njeńdźe. A tež hdyž zastup trochu wjace płaći, hač smy to na serbskich partyjach zwučeni, sym prosće zbožowny, zo ma młodźina scyła móžnosć, zaso raz tak prawje porjadnje swjećić.   Pětr Dźisławk

Berlin (dpa/SN). Po připowědźenych winowatostnych koronatestach za dowolnikow, kotřiž so z krizowych kónčin nawróćeja, žada sej hospodarska rada CDU, jězby do tutych kónčin generelnje zakazać. „Jězby do rizikowych kónčin dyrbjeli jako konsekwencu tohorunja zakazać“, rje­kny Wolfgang Steiger, generalny sekre­tar rady nowinarjam. „Prawo na pućowanje njesměło wjace hódne być hač prawo milionow ludźi w Němskej, kotrymž hrozy hewak dalši lockdown.“ Dowolnicy z rizikowych kónčin dyrbja so wot jutřišeho při nawróće do Němskeje na wirus testować dać, chibazo maja aktualny negatiwny wuslědk testa při sebi. Na lisćinje rizikowych kónčin steji 130 krajow.

Bratislava (SŽ/K/SN). Słowakska měješe loni 5 457 873 wobydlerjow – 792 525 žonow­ a 2 556 350 muži. Wobydlerjow staroby 16 do 65 lět bě 3 688 978, dźěći 863 729 a ludźi staršich hač 65 lět 905 175. To publi­kuje Słowakski statistiski zarjad. Dobrych 5,37 milionow wobydlerjow (96,4 procenty) wobsedźeše słowakske staćanstwo. Něhdźe dwaj procentaj ludnosće stej romaskeje narod­nosće. Wjet­šina w Słowakskej bydlacych wukrajnych ludźi pochadźa ze statow Europ­skeje unije (60 311), dalšich 17 132 wukrajnikow je wot druhdźe. 493 woby­dlerjow bě bjez statneje přisłušnosće.

Najsylnišu skupinu wobydlerstwa njesłowakskeho staćanstwa tworjachu Češa (14 445), sćěhowachu Madźarojo (11 092), Rumunojo (7 137), Polacy (6 081) a Němcy (4 399). Z krajow zwonka EU sydlachu w Słowakskej we wjetšej ličbje Ukrainjenjo (407), dale Rusojo (1 729), Vietnamjenjo (1 728), Chinjenjo (1 051), Korejčenjo (590), Sewjerni Makedonjenjo (480) a Šwicarjo (365). Słowakske staćanstwo dósta 586 wukrajnikow. Najwjace z nich bě z Čěskeje (88), Ukrainy (76) a Wulkeje Britaniskeje (70).

Wažne dojednanje na Podstupimskej konferency bě, zo ma kóžda z třoch wulkomocow – USA, Wulka Britaniska a Sowjetski zwjazk – w swojim wobsadniskim pasmje połnu jednansku móc. Tak bě rozdźělne politiske wuwiće w jednotliwych pasmach nimale předwidźomne.

Dźensa na dnju swětłownjow su tež w Němskej mnohe přistupne. W Sakskej mamy tajku wěžu w Moritzburgu. Wosebity dźeń, kotryž­ su 7. awgusta 1989 prěni raz swjećili, dósta so z Ameriki tež do našich kónčin. Moritzburgska swětłownja – sakski kurwjerch Bjedrich Awgust I. bě ju kónc 18. lětstotka twarić dał – je druha najstarša nutřkokrajna cyłeje Němskeje a rjany wulětny cil. Hišće hač do 16. awgusta wotměwa so wokoło hońtwjerskeho a barokneho hrodu lětuši Moritzburgski festiwal. Foto: Holger Schütze

Pjatk 7.8. 21:00 Filmowe nocy w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje: „Dirty Dancing“

  21:00 Kino pod hołym njebjom „The Gentlemen“ při Bu­dyskim Sprjewinym kolenje

  21:15 Kinowy wječor „Filmowy kraj Sakska“ we wobłuku Wojerowskeho staroměšćanskeho bulwara

Sobotu 8. a 9.8.   Hornčerske wiki w Hózku (wot 10 do 18 hodź.)

Sobotu 8.8. 19:30 Koncert z folkowym duwom Nick & June we Woje­rowskej Kulturnej fabrice

  21:00 Filmowe nocy w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje za swójby: „Enkel für Anfänger“

Njedźelu 9.8. 9:00 Prózdninske pućowanje po Dubrjenskim bahnje z Kulowskej wjesnej skupinu Nabu – zetkanišćo: Hosćenc „Při młynje“ w Michałkach

  14:00 Wužohnowanje putnikow do Krupki na nyšporje w Chrósćicach

  20:00 Lětnje kino we Wojerowskej Kulturnej fabrice „Das Beste kommt noch“

  21:00 Filmowe nocy w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje: „The Gentlemen“

Póndźelu 10. do 14.8.   Prózdninski program Čornochołmčanskeho Kraba­toweho młyna: Wodźenje po młynje za swój­by (započatk stajnje w 14 hodź.)

   Prózdninski program „Poskitki wo temje Indiano­jo“ na Wojerowskej Dźěćacej a młodźinskej farmje (stajnje wot 10 hodź.)