Z wudaća: pjatk, 25 nowembera 2022

Žurnalistiske myto wuwołane

Drježdźany. Wubědźowanje wo Němsko-Pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho 2023 je wuwołane. Medijotwórcy z wobeju krajow móža so hač do 31. januara 2023 ze swojimi přinoškami požadać, kaž statna kenclija w Drježdźanach zdźěli. Mytowanski pjenjez ­budźe znowa 5 000 eurow po kategoriji. Počesćenje budźe 15. junija 2023 we ­wobłuku Němsko-Pólskich medijowych dnjow w Lubušskim wojewódstwje.

Sportowcow wuznamjenili

Drježdźany. Šěsć sakskich sportowych towarstwow je wčera w Drježdźanach „sportowu plaketu zwjazkoweho prezidenta“ přijimało. Mjez mytowanymi je ST 1922 Radwor z.t. Sportowy minister Armin Schuster (CDU) mytowaše z tym dołhodobnu prócu towarstwow, kotrež so hižo dlěje hač sto lět čestnohamtsce angažuja. Towarstwa dóstanu nimo plakety 1000 eurow.

Češa w Karibice

Wjace hač sto jězdźidłow wobdźěli so wčera na awtowym korsu w Budyšinje a wokoło města. Wobdźělnicy – mnohe srjedźostawske předewzaća z nakładnymi awtami a traktorami – kritizuja z protestom mjez druhim stupace energijowe kóšty, stupace płaćizny a nawal běrokratije. Runočasnje potrjecheni we 18 dalšich městach Němskeje demonstrowachu. Foto: Carmen Schumann

Jan Bogusz

Rady dopominam so w tutych dnjach na wšelke europske a swětowe mišterstwa, pola kotrychž knježeštej dočasne wjeselo a euforija. Hdźež zamó nimale kóždy specielnje za turněry komponowane rytmiske hymny sobu zynčeć, hdźež sej dźěći hižo měsacy do toho Paninijowe nalěpki wuměnjachu. Prosće wosebite to začuće.

Nětko kula so kožany bul w golfowym staće Katar. Tam pak skutkuje hač dotal skerje wšitko kaž wulka inscenacija, město zo bychmy tu wo woprawdźitym koparskim wjeršku rěčeli. Ludźo, kotřiž maja so za wěsty pjenjez za fanow jednotliwych krajow wudać – što ma to z magiju tutoho přewšo woblubowaneho sporta zhromadneho? Z mojeho wida nic wjele. Zdobom pokaza tutón přikład jasnje, zo njehodźi so wšitko z pjenjezami narunać, sprawne emocije prosće kupić.

Wjace podpěry při wuwiwanju Łužiskeje jězoriny w Sakskej sej žadali

Wojerecy (AK/SN). W sakskim dźělu Łužiskeje jězoriny dyrbi so podlěšena doba hórnisko-techniskeho saněrowanja znowa posudźować. Zamołwitosć za to leži w rukach Zwjazka kaž tež Sakskeje. To podšmórny Udo Wićaz, předsyda Zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakska jako facit na wutornišej zwjazkowej zhromadźiznje.

Ralbicy (MiR/SN). Šulerjo 9. lětnika Ralbičanskeje wyšeje šule su so na minjenymaj dnjomaj z nowymi medijemi, přewažnje z internetom zaběrali. Zdobom je jim medijowy pedagoga Serbskeho šulskeho towarstwa (SŠT) Michał Cyž wu­wědomił strachi, kotrež při tym hroža, wužiwaja-li jim njeznate resp. jich wabjace poskitki w swětadalokej syći. Wučer informatiki na kubłanišću Jan Rjeda rjekny w tym zwisku: „Wužiwam wospjet tónle poskitk Sakskeho krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) we wobłuku wučby. Z nazhonjenjemi a poskitkom eksterneho fachowca šulerjo teoretiske informacije intensiwnišo na wědomje bjeru. Zdobom je z praktiskimi přikładami po­twjerdźa.“ Jědnaće młodostnych zaběra so mjez druhim ze skutkowanjom medijow, jich zamołwitosću za informacije a z prawami medijow. Woni rozjimachu, što su fake news, na kotre wašnje so tajke šěrja a kak móža wuknjacy za tym přińć, što prawdźepodobna informacija je.

Budyšin (SN/bn). We wobłuku tradicionalneho nazymskeho schadźowanja gremijow wědomostneje přirady Serbskeho instituta (SI) a takrjec jako zazběh dźensa zahajeneje konferency Maćicy Serbskeje pod hesłom „Wědu šěrić“, wuhotowaneje składnostnje 175. róčnicy załoženja towarstwa, je stawiznarka dr. Lubina Malinkowa wčera na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja něhdźe 50 zajimcam aktualny staw swojeho slědźenja wo Ochranowskej bratrowskej jednoće rozłožiła. Nadpismo jeje přednoška „Ochranow a Serbja – Nowe přistupy k sorabistice“ ćežišćo referata hižo dosć derje zjima. „Bjez jednoty njehodźa so serbske stawizny w dobje po reformaciji a do narodneho wozrodźenja spisać. Ochranowski pietizm je hibanje, kotrež je předewšěm serbske pismowstwo, ale tež wuwiwanje serbskeho šulstwa, serbskich towarstwow a serbskeho nowinarstwa we 18. a 19. lětstotku bytostnje wobwliwowało.

Budyšin (CS/SN). Prócowanja dźěłoweho kruha za serbske naležnosće města Budyšina wo flajer nastupajo dwurěčnosć we wobłuku wikowanje a přemysło hižo dlěši čas traja. Dalši krok při zeskutkownjenju předewzaća je gremij na njedawnym wuradźowanju kročił. Ze stron ­měšćanskeho zarjadnistwa so čłonam kruha naćisk tajkeho flajera předpołoži. Kaž běše dźěłowy kruh poručił, je na­pismo w němskej kaž w serbskej rěči jenak wulke. Při mjezynapismach pak tale zasada dotal zwoprawdźena njeje. Tuž wupraji so přeće, wšitke mjezynapisma runje tak dwurěčnje a w samsnej wulkosći pisma wuhotować.

W nowym flajeru pomjenuja zdobom narěčenskeho partnera za wikowarjow a přemysłownikow w měšćanskim zarjadnistwje. Tón njech jim při wšěch prašenjach k dwurěčnosći wotmołwi a dale pomha. Nadawk su Andréjej Wuchtej ­dowěrili. Bywšemu wjelelětnemu nowinskemu rěčnikej města a nětčišemu wosobinskemu referentej wyšeho měšćanosty tele naležnosće njeznate njejsu.

Berlin (dpa/SN). Infekcije z tak mjenowanym RSV-wirusom wjedu po informacijach Roberta Kochoweho instituta (RKI) wosebje pola małych dźěći přiběrajcy ke chorosćam a zapokazanjam do chorownje. Přichodne tydźenje dyrbimy dale ze stupacymi ličbami ličić, rěka w tydźenskej rozprawje RKI. We wjacorych zwjazkowych krajach, mjez druhim w Bayerskej, Sewjerorynsko-Westfalskej a Delnjej Sakskej, maja hižo nětko lědma swobodne dźěćace łoža w chorownjach.

Hospodarski wukon přiběrał

Wiesbaden (dpa/SN). Němske hospodarstwo je najebać krizy w lěću swoje wukony powyšiło. Nutřkokrajny bruttoprodukt přiběraše w třećim kwartalu porno ­předchadnemu kwartalej wo 0,4 procenty a z tym sylnišo hač wočakowane, zdźěli dźensa Zwjazkowy statistiski zarjad. Z tym rozrosće najwjetše ludowe hospodarstwo Europy najebać koronapandemiju, stupace płaćizny a wójnu w Ukrainje kaž hižo w prěnimaj kwartalomaj lěta.

Přećiwo Amazonej protestowałoj

Aktiwisća protestneho hibanja „Poslednja generacija“ su so wčera na arealu lětanišća Berlin-Braniborska zadobyli a tam ­z kolesom a transparentom z napismom „Što, jelizo knježerstwo to w horšći nima?“ protestowali. Pjeć startow dyrbjachu po ­informacijach lětanišća šmórnyć. Cyłkownje 15 planowanych přizemjenjow su do Lipska a Drježdźan přerjadowali. Po akciji je policija wjacorych ludźi zajała. Přećiwo klimowym aktiwistam přepytuja nětko strašneho zapřimnjenja do lětanskeho ­wobchada, mylenje domjaceho měra a wěcneho wobškodźenja dla. Foto: pa/Stefan Müller

Wěstotny personal na lětanišću w New Yorku je w kófrje pasažěra žiwu kóčku namakał. We skeneru za wačoki su zwěrjo spóznali a je wuswobodźili. Kóčka bě w dobrym strowotniskim stawje a je so zaso domoj nawróćiła. Pasažěr pak poda, zo słuša kóčka někomu druhemu z jeho domjacnosće. Přiwšěm dyrbi wón nětko z chłostanskim jednanjom ličić.

Wudra z mjenom Taiyo je dobyće Japanskeje přećiwo štyrikróćnemu swětowemu mištrej Němskej na zahajenskej hrě swětowych mišterstwow zawčerawšim wěšćił. Zahorjeni japanscy fanojo kopańcy w syći maja Taiyoa tohodla za jara kompetentneho. Tuž směmy wćipni na jeho dalše prognozy być.