Na njedawnym pólsko-němskim nazymskim swjedźenju w Budyskim ...
Wo knihach a kniharni (14.10.22)
We wotrjedźe rozšěrjenje LND je so horca faza lěta 2022 zahajiła. Klětušej Serbskej protyka a pratyja stej wušłoj, štož je započatk za wobšěrne rozwožowanje knihow do wjeskow Hornjeje a Delnjeje Łužicy.
Serbska protyka 2023 přeprošuje tónraz do Budyskich horow – stawiznički a powěsće, wosobiny a zajimawostki pletu so kołowokoło hórskeho kraja.
We wačoku mataj sobudźěłaćerjej nimo horjeka mjenowaneju knihow wězo hišće dalšu literaturu.
Rjany dar lubowarjam spěwow je kniha wo skutkowanju Měrćina Weclicha, „Sonić, to tla z hrěchom njej’“. Měrćin Weclich sam čitarja po swojim hudźbnym žiwjenju sobu bjerje. Wjedźe kóždeho z nas na jězbu přez połstalětne aktiwne hudźbne skutkowanje z mnohimi dokumentami kaž tež anekdotami k smjeću a rozmyslowanju. Ekskluziwne wideja skića knize wosebity charakter.
Krabat w zbywacej jamje
Sceniske čitanje noweho krucha Michała Lorenca
Fenomen Krabat je hižo mnohich spisowaćelow a filmowcow inspirěrował a fascinował. Tež bywši dźiwadźelnik, režiser a awtor Michał Lorenc je so z maćiznu na cyle swojorazne wašnje zaběrał. Ze swojej dźiwadłowej hru „Krabat im Restloch“ je wón powěsćowu figuru do přitomnosće wjedł. We wobłuku Krabatoweho tydźenja 2022 kaž tež rjadu „Łužiska literatura ekstra“ je dźesać dźiwadźelnikow Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła kruch na Dnju jednoty Němskeje w Budyskim Dźiwadle na Hrodźe w sceniskim čitanju předstajiło. Při tym su figury „jenož“ w rozdźělnych rólach čitali. Dokelž pak su dźiwadźelnicy fachowcy na swojim polu, su so přihladowarjo – hdyž-li mějachu dosć předstajenskeje mocy – přiwšěm do jednanja domyslić móhli.
Zwjazk serbskich towarstwow załoženy
Dźensa před 110 lětami zetka so 60 zastupnikow 31 serbskich towarstwow we Wojerecach w domje tamnišeho burskeho towarstwa a załožichu Zwjazk serbskich towarstwow. Delegaća zastupowachu 2 890 čłonow tutych zjednoćenstwow. Po namjeće Wochožanskeho fararja Bogumiła Šwjele, kiž měješe hłownu narěč, mjenowachu delegaća nowy zwjazk Domowina. Swój namjet wopodstatni Šwjela z tym, zo je „Domowina, štož so wot Budestec hač do Bórkowow derje rozumi“. Mjeno noweje organizacije woznamjenja poetisce „domizna“. Za serbsku domiznu skutkować a „wšě přistupjene towarstwa do zhromadneho dźěła za serbstwo zjednoćić“, měješe być z jeje hłownym nadawkom. Farar Šwjela přiwoła wšěm zhromadźenym, zo „dźěło za Serbstwo žada sej mužow, wojowarjow, wopory. Cyrkej a šula samej njemóžetej Serbstwo dźeržeć. Njezaleži to jenož na tym, zo je wučer jara wotwisny wot wyšnosće a farar wot wosady. Zdónk a jadro luda su ći, kotřiž jenož z dźěłom swojeje ruki a hłowy so žiwja, to su burja, dźěłaćerjo a rjemjeslnicy kaž tež překupcy. Kak tući so k narodnemu dźěłu maja, wot toho wotwisuje přichod a wobstaće Serbstwa.“
Fotografisko-kulinariski workshop
Gymnaziasća wustajeja
Morawske klasiske trio čerstwje zahrało
„Trio Karageorgiev“ twori trójka čěskich klasiskich hudźbnikow, kotřiž agěruja wuspěšnje tohorunja mjezynarodnje. W derje wopytanym koncerće w awli Budyskeho Schilleroweho gymnazija wopokaza připosłucharstwo minjenu sobotu wulki zajim na młodych posołach hudźbneje kultury z Morawy. Wšako su wšitcy třo – Radka Karageorgieva jako sopranistka a wiolinistka, Marcela Křižová je pianistka a Nikola Karagieorgiev hraje wioloncello – absolwenća Janáčekoweje akademije za hudźbu a tworjace wuměłstwo w Brnje. Woni zdobychu sej hižo rjad wuznamjenjenjow při wurisanjach kaž tež na mjezynarodnych festiwalach. Nětko wotpowědowachu tež tu wulkim wočakowanjam připosłucharjow.
Knižku sej woměrje doma wupytać
Tři milionyza knižne wiki
Lipsk (SN/CoR). Zwjazk chce nowozapočatk Lipšćanskich knižnych wikow z třomi milionami eurow podpěrać. Srědki chcedźa z programa „Neustart Kultur“ k dispoziciji stajić. W lětach 2020, 2021 a 2022 běchu Lipšćanske knižne wiki koronapandemije dla wotprajili, klětu maja so wone wot 27. do 30. apryla znowa wotměć.
Sakski minister za hospodarstwo Martin Dulig (SPD) dźakowaše so statnej ministerce za kulturu Claudiji Roth (Zwjazk 90/Zeleni) za podpěru Lipšćanskich knižnych wikow, kotrež su jedne z „najwoblubowanišich wikow z najwjace wobrotom w Sakskej“. Zdobom skedźbni wón na to, zo je wuspěch wikow přichodnje wotwisny wot toho, kak kmane wone su, so transformować. Format wikow ma so pod nowymi ramikowymi wuměnjenjemi, wosebje hladajo na změnjene zadźerženje publikuma, dale wuwiwać. Tak su mjez druhim nowe wikowe formaty kaž na přikład digitalne wusyłanja planowane. Zo by so wěstota planowanja zwyšiła, su dotal w měrcu wotměwace so knižne wiki na kónc apryla přepołožili. Tež čas za požadanje zakónči so nětko hižo w nowembrje.
„Hommage à Jan Buk“ w Energijowej fabrice
Wojerecy (KD/SN). Hač do 26. februara prezentuje Hórnikečanska Energijowa fabrika składnostnje 100. narodnin molerja Jana Buka wustajeńcu „Hommage à Jan Buk – Smy byli jutře žiwi “. Sobudźěłaćerjo Instituta za tworjace wuměłstwo uniwersity Zielona Góra su za to mólby, grafiki, instalacije a film wuhotowali, kotrež so na Bukowe tworjenje a na Energijowu fabriku jako wustajenske městno poćahuja. Jan Buk (1922–2019) bě 1949/1950 na Wysokej šuli za tworjace wuměłstwo Wrócław studował a potom zwisk k Pólskej we wuměłstwowej wuměnje dale pěstował, kaž je wědomostna nawodnica projekta dr. Lidia Gluchowska ze Zielonogórskeho instituta minjeny pjatk na wernisaži wuzběhnyła. Tutej přehladce maja dalše ze samsnym wobsahowym narokom w Pólskej a Łužicy slědować, za to serbscy wuměłcy nowy twórby nadźěłaja. Zwjazkowej krajej Sakska a Braniborska kaž tež wójwodstwo Lubuskie projekt podpěruja.
