Pućowar po hudźbje a po přirodźe

srjeda, 19. meje 2021 spisane wot:

Tomáš Kadlubiec je nowy koncertny mišter Serbskeho ludoweho ansambla. Na swojej internetnej stronje wopisuje so sam jako „syn namjezneho šleskeho regiona, hdźež kultury Čěskeje, Słowakskeje a Pólskeje do jónkrótneje wšědneje, čiłeje woprawdźitosće hromadźe rostu“.

Na huslach hraje Kadlubiec hižo wot zažneho dźěćatstwa. Swoje prěnje wu­znamjenjenje dósta tehdy dźesaćlětny jako dobyćer „Absolutneho myta wubědźowanja morawsko-šleskich statnych hudźbnych šulow za dźěći“ – wuspěch to, kotryž jemu žiwjenjoběh hudźbnika takrjec wuwědomi. Nimo klasiskeho wukubłanja na wiolinje hraješe wón „wot wšeho spočatka tež we folklornej skupinje ­Javorov“ swojeho ródneho města Třinec, štož bě za njeho dalša dobra šula a zawěsće wšo druhe hač njelěpšina hladajo na jeho nětčiše nadawki w Budyšinje.

Kubánku počesćili

srjeda, 19. meje 2021 spisane wot:
Rusovcice (SN/JaW). W mjenje prezidenta Andrzeja Dudy je pósłanc Pólskeje republiki w Słowakskej Krzysztof Strzalka Juraja Kubánku ze Złotym zasłužbowym křižom Pólskeje počesćił. Znaty słowakski kulturnik dósta myto „za zasłužby na polu kultury, za wuwiwanje pólsko-słowakskeho zhromadneho dźěła kaž tež za zasłužby při demokratiskich změnach w srjedźnej Europje“, rozprawjeja wjacore słowakske medije a Delnjoserbski rozhłós. 92lětny přija myto 5. meje na jewišću Słowakskeho ludoweho wuměłskeho kolektiwa (SL’UK) w Rusovcicach. Ze Serbami je Kubánka wusko zwjazany swojeho wjelelětneho skutkowanja w SLA dla. Mnohe jeho choreografije ansambl dźensa hišće předstaja.

Fuzija rěka wottwar městnow

wutora, 18. meje 2021 spisane wot:

Spěchowanske towarstwo Filharmoniske mosty w Zhorjelcu zhladuje přewšo kritisce na aktualny posudk wo dźiwa­dłach a kulturnych zarjadnišćach ­Hornjeje Łužicy.

Zhorjelc (AK/SN). Posudk Mnichowskeje poradźowanskeje firmy actori wo přichodźe hornjołužiskich dźiwadłow a dalšich kulturnych zarjadnišćow žněje dźeń a wjace kritiki. Zalutować a zawrěć hižo mnohe lěta kruće etablěrowane Zhorjelske hudźbne dźiwadło njeje akceptabelne. To podšmórnje předsyda Spěchowanskeho towarstwa Filharmoniske mosty Stefan Dedek w Zhorjelcu.

Nowe dopóznaća wo Krabaće

wutora, 18. meje 2021 spisane wot:

Čorny Chołmc (SN/JaW). Nowe dopóznaća wo wosobje Krabata Janje Šadowicu su we wobłuku slědźerskeho projekta w zamołwitosći Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna wotkryli. Kaž jednaćel młyna Tobias Čižik zdźěli, slědźitaj wot spočatka lěta Kulowski genealoga Hans-Jürgen Schröter a z Čorneho Chołmca pochadźaca Susann Wuškec wo jeho historiskich pozadkach a mytosu.

Hans-Jürgen Schröter hižo wjele lět intensiwnje wo Šadowicu slědźi, tež we wukrajnych archiwach, mjez druhim w Žumberaku, zwotkelž Krabat pochadźa. 2014 bě wón w seriji w Serbskich Nowinach „Na slědach Jana Šadowica“ swoje dopóznaća předstajił. Susann Wuškec dźěła w Drježdźanach jako turistiska wodźerka a je specialistka za srjedźowěkowske a sakske stawizny kaž tež za mytologiju, magiju a tworjenje bajow pola Serbow. Wobaj zaběrataj so zdobom z ležownostnymi mjenami Čorneho Chołmca we 18. lětstotku. Swoje dopóznaća k woběmaj temomaj předstajitaj Wuškec a Schröter 12. junija na Čornochołmčanskej nawsy. Wujasnić tam mjez druhim chcetaj, zwotkel ma Kozelski łuh (Koselbruch) swoje mjeno.

Budyšin (CS/SN). Wosebita wustajeńca w Budyskej tachantskej cyrkwi dopo­mina na žiwjenje a skutk kantora a komponista Christiana Gottloba Augusta Bergta, kiž by 17. junija 250. narodniny swjećił. Rodźeny Oederanjan nastupi 1802 jako Budyski tachantski organist a wukonješe zastojnstwo 35 lět. Snadneje mzdy dla, kotruž jemu město přilubi, přizasłužeše sej wot 1817 něšto pjenjez jako wučer na Krajnostawskim semi­narje. Hač do swojeje smjerće 1837 wukubła wón tam dohromady 93 němskich a 44 serbskich młodych muži na kantorow-wučerjow za ludowe šule Hornjeje Łužicy. Nimo toho spisa tójšto kompozicijow. Lisćina jeho twórbow je wobšěrna a wjeloraka, wopřijima pak poměrnje mało kruchow za pišćele. Komponist orientowaše so ze swojimi skerje krótkimi twórbami předewšěm na po­trjebje a kmanosćach swojich šulerjow. Swoje wučbne nazhonjenja zjima 1832 w knižce „Etwas zum Choral und dessen Zubehör“.

Radworski zlět

póndźela, 17. meje 2021 spisane wot:
Serbski Sokoł přewjedźe w dźesatym lěće po załoženju prěnjeje jednoty swój III. zwjazkowy zlět: Po prěnim zetkanju Sokołow 1924 w Pančicach-Kukowje a druhim 1927 we Wulkim Ćisku bě Radwor 17. meje 1931 hosćićel. We wulkej wsy Budyskeho wokrjesa mějachmy porno předchadźacymaj zlětomaj najwjac wobdźělnikow a najwobšěrniši program: 250 aktiwnych zwučowarjow, cyłkownje 500 wobdźělnikow z wobstejacych 20 jednotow, nimo wubědźowanjow w lochkoatletice a zwučowanjow mužow-Sokołow, žonow-Sokołkow a dźěći-Sokolatow předstajenje mejemjetanja z wjacorymi rejemi z połsta porami, potom hišće zakónčacy wječor na hrodźišću w Bronju. Najwjac zwučowarjow mějachu jednoty z Bukec (33), Ralbic (26) a Radworja (23). Po tradiciji bě wulki swjedźenski ćah po wsy. Tysacy ludźi pochodowacym Sokołam přiwyskachu. Swjedźeń skónči so w Bronju z narěčomaj, recitacijemi, spěwami a hudźbnymi poskićenjemi. Na hižo 14. meje nawječor přewjedźenych wubědźowanjach w lochkoatletice bě Radworčan Józef Nawka najwuspěšniši, pola žonow bě Budyšanka Leńka Horbanec (pozdźišo Mjeltcyna) najlěpša. Mikławš Krawc

Łužica 2022 wušła

pjatk, 14. meje 2021 spisane wot:
Budyšin (SN). Woblubowany nasćěnowy kalender Ludoweho nakładnistwa Domowina „Łužica – Łužyca – Lausitz“ je srjedu w nowym formaće wušoł. Wot wudaća za lěto 2022 spožča wjelelětny fotograf Serbskich Nowin Maćij Bulank ze swojimi wobrazami trojorěčnemu kalendrej wosebity raz. W protyce prezentuje Budyšan přewažnje krajinowe wobrazy Hornjeje, Delnjeje a srjedźneje Łužicy. Na někotrych so tež ta abo tama krasna cyrkej jewio. Wšako stej Serbstwo a křesćanska wěra kruće ze sobu splećenej. Protyka je za 15 eurow w Smolerjec kniharni a online pod na předań.

Błobošojce (JoS/SN). Wjace hač 30 lět je mjeztym zašło, zo běchu w Delnjołužiskej serbskej muzejowej wsy Błobošojcach“ (Bloischdorf) we wokrjesu Sprjewja-Nysa muzejowu bróžeń poswjećili. Wjesne mjeno dodachu po towaršnostnym přewróće. Čehodla, to dźensa hižo nichtó tak dokładnje njewě. Wo wsy pak zhoniš dale tójšto w muzejowej bróžni, natwarjenej spočatk 1990tych lět z podpěru spěchowanskich srědkow Europskeje unije. Delnjołužiske serbske mu­zejowe towarstwo ze swojimi 28 čłonami je nošer zarjadnišća, mějićel je hamt Derbno-kraj.

Sabinu Schubert z Połčnicy su předwčerawšim, póndźelu, w sakskej statnej kencliji w Drježdźanach z počesćenjom Maecenasa 2020 Dźěłoweho kruha samostatnych kulturnych institucijow (AsKI) za spěchowanje kulturneho žiwjenja w Hornjej Łužicy wuznamjenili. Je to prěni raz, zo hódnoći jury AsKI „wusahowacy kulturny angažement, kotryž bjez wulkeho zamóženstwa jónkrótne wukonja a wuskutkuje“. Zdobom su prěni raz wosobinu z wuchodoněmskeho zwjazkoweho kraja resp. Sakskeje počesćili.

Serbskej wustajeńcy w Liberecu

wutora, 11. meje 2021 spisane wot:
Wustajeńca „Lužičtí Srbové, neznámí sousedé / Łužiscy Serbja, njeznaći susodźa“ je hišće hač do 28. meje w Regionalnej wědomostnej bibliotece (na wobrazu) w čěskim Liberecu přistupna. Na iniciatiwu towarstwa Societas Amicuum Liberec (SAL) bě Serbski muzej přehladku zestajał. Z pomocu srědkow Němsko-čěskeho fondsa přichoda wuńdźe k tomu wosebita publikacija. Dalša serbska wustajeńca we wo­błuku Serbskeho lěta w Liberecu je tuchwilu personalna wuměłče Maje Nageloweje „na okraji- na kromje“ w Galerie Lázně, kotruž su hač do kónca meje podlěšili. Wobě zarjadnišći stej přistupnej. Dalše informacije pod Foto: SAL/Libuše Vitová

nowostki LND