W awgusće 1818 předa Jan Jurij Matka-Mütterlein swoje knjejstwo Mały Wosyk z Njeradecami a Nowym Dworom z hospodarskim inwentarom a poddanymi subrektorej Budyskeho gymnazija C.F. Barthej za 40 600 toleri. Kupił bě knjejstwo 1782, po tym zo bě je hižo tři lěta dołho jako najenk wobhospodarjał, za 22 000 toleri, potajkim wo něšto wjac hač połojcu. W měsće zasłužeše tehdy wuwučeny muler něhdźe 70, dnjowy dźěłaćer 50 tolerjow na lěto.
Z předawanskim zrěčenjom wučini sej Mütterlein hišće wšelake wuměnjenja. Tak wuwza wšě meble, kotrež w hrodźiku do hospodarskeho inwentara njesłušachu, składowane žně z předchadźaceho lěta kaž tež wšón palenc, piwo a butru na składźe. Dale zrezerwowa sej wšitke hač do swj. Michała (29. septembra) dołžene wotedawki, njezapłaćene kupne dawki (pjeć procentow płaćizny kupjeneje žiwnosće, takrjec „dawk za nabyće ležownosće“) a dalše pjenježne žadanja na swojich něhdyšich poddanow.
Dopominaće so hišće na wulku napjatosć do premjery pop-opery a do wuchadźenja magacina Carpe noctem? Runje tajka knježeše wčera dopołdnja w Smolerjec kniharni.
Budyšin (SN/MiR). Hódančko wo serbskej hudźbje, kotrež bě Jan Bogusz zestajał, žněješe dobry wothłós. Dohromady 14 dopisow je redakcija Serbskich Nowin dóstała. Nimale wšitcy su wuhódanje e-mejlnje sposrědkowali, a wšitcy běchu prawe hesło wuhódali. MŁODA SERBSKA HUDŹBA JE ŽIWA, tak měješe w kašćikach pod hódančkom rěkać.
Wčera dopołdnja je wučomnica Ludoweho nakładnistwa Domowina za e-commerce Jadwiga Šołćic jako sonina wšelake wudźěłki LND na blido składła, kotrež móhli dobyćerjam powabne być. K tomu słušachu nowostki za dorosćenych, młodostnych a dźěći. Runje tak wabješe wulka ličba cejdejkow a słuchoknihow. Při tym su tež mjez wudaćemi zašłych lět woprawdźite drohoćinki.
Hižo wot nazymy 2020 dźěła filmowča Angela Šusterec na čornoběłym němym krótkofilmje „Bože dźěćatko“ (SN rozprawjachu). Pandemije dla dyrbjachu nahrawanje přeco zaso přetorhnyć, nětko pak su na Dołhej hasy we Wojerecach poslednje sceny skónčnje nawjerćeli. Mjez mnohimi sobuskutkowacymi su tež Hannah Gräser, Marit Reinel a Leonora Šusterec (wotlěwa), kotrež běchu so hižo w dźiwadłowej skupinje Wojerowskeje Kulturneje fabriki angažowali. Z mnohimi wariantami serbskeje narodneje drasty Towarstwo za hajenje regionalneje kultury w srjedźnej Łužicy projekt podpěruje. Film změje klětu premjeru. Foto: Katrin Demczenko
Po wšěch serbskich katolskich wosadach so zrudźaca powěsć rozšěrja, zo je póndźelu w 86. žiwjenskim lěće znaty a woblubowany braška Pawoł Kinderman z Worklec na prawdu Božu wotešoł.
Hižo jako 17lětny wučomnik ćěslistwa w tehdy znatej Njeswačanskej Kumpanec firmje bě so Pawoł Kinderman z brašku stał. Wosebje jeho a susodźic Brězanec mać stej młodostneho k tejle čestnej słužbje pohonjałoj. Tehdyšej młodaj Chróšćanskaj kapłanaj Beno Špitank a Jurij Herman staj jeho tohorunja podpěrałoj. A tak je 1954 prěni raz braščił, spočatnje 13 lět jako nježenjenc.
Bohudźakowano hižo zahe spóznachu, zo bu Pawołej Kindermanej do kolebki połoženy talent ludźi zabawjeć, z nimi wustojnje bjesadować a přiwšěm w pozadku wšitke organizatoriske nitki kwasneje hosćiny w horšći měć. Pozdźišo wšak zamó to wšitko z pomocu swojeje mandźelskeje Hany zdokonjeć, kotraž jeho we wšěm podpěrowaše.
Wo serbskich zemjanach, ryćerjach a ryćerkublerjach nochce naš stawiznopis wjele wědźeć. Prěni su pak traš w heroiskim boju wo Serbow swobodu padnyli pak so němskim feudalnikam podćisnyli a so jim přilišćili, ći posledni mjenowani pak běchu stajnje cuzy, němscy klukarjo. Wězo, jedyn a druhi wě tež něšto wo tym a tamnym serbskim ryćerkublerju. Wulkej zjawnosći pak tajke něšto hač dodźensa ani znate ani wědome njeje. Přiwšěm skedźbni Křesćan Bohuwěr Pful hižo 1843 na to, zo njewobsteji serbski lud jeno z ratarjow wšelakich wobsydstwow abo chudych měšćanow, ale zo ma mj. dr. prawiznikow, zarjadnikow abo tež ryćerkublerjow. W lěće 1715 kupi sebi kralowski a kurwjerchowski komorny prokurator w Hornjej Łužicy, Budyski prawiznik August Magnus Printz, ryćerkubło Mały Wosyk (Kleinhänchen). Poł lětstotka pozdźišo bu kubło wulkeho dołha potomnikow dla přesadźowane, a Matej Dołhi z Małeho Wjelkowa je za 11 000 toleri kupi. Bórze pak přewostaji je, traš na zakładźe někajkich požčonkow, najenkej ryćerkubła Chróstawa (Crostau) Johannesej Matusewiczej.