Chcedźa w nowym lěće z połnej paru dale dźěłać
Slepo (AK/SN). Towarstwo Kólesko so dale za to zasadźa Slepjansku serbšćinu wobchować. Někotre terminy za nowe lěto su hižo planowali. Jutrowne spěwanje před Slepjanskej cyrkwju 4. apryla a po tym rańša nutrnosć w Rownjanskej kěrchowskej kapale k tomu słušatej. 1. meje chce towarstwo lětne schadźowanje krajneho towarstwa Škit sakskeje domizny na žurli Mužakowskeho Noweho hrodu hudźbnje zahajić. Nazymski koncert ma so 17. oktobra w Slepjanskim kulturnym centrumje wotměć. Dale chcedźa 24. oktobra kermušne kemše a 28. nowembra žohnowanje Slepjanskeho dźěćetka hudźbnje wobrubić.
Nětk tež za husle
SLA chce pěstowarskim dźěćom program předstajić
Budyšin (SN/MiR). Na překwapjenku móža so chowancy Budyskeho dźěćaceho dnjoweho přebywanišća „Jan Radyserb-Wjela“ wjeselić. Přichodnu póndźelu chcetaj dźěći a kubłarki hawron a sroka z přewodom dalšeho ptačka wopytać. „Serbski ludowy ansambl je poskićił, wobradźeć dźěćom na ptačokwasnym dnju wosebite wjeselo. Wšako je SLA kmótřiski zawod serbskeho předšulskeho kubłanišća. Kooperacija to, kotraž je nam přewšo witana“, rozłožuje Ronny Škoda, zamołwity za pěstowarnje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka Miłoćicy, kotryž je nošer Budyskeho zarjadnišća.
Z „kreju a železom“ Němsku zjednoćili
18. januara před 150 lětami bu na špihelowej žurli hrodu Versailles juhozapadnje francoskeje stolicy Paris Němski reich załoženy a pruski kral Wylem I. za kejžora wuwołany. Z wutworjenjom Němskeho reicha bu lětstotki trajace pačenje Němskeje z doby feudalizma přewinjene a jednotny němski byrgarski stat a narod wutworjenej.
Zjednoćenje 26 němskich, přewažnje feudalnych krajow do monarchistiskeho zwjazkoweho stata bě rezultat sylneho hospodarskeho wuwića w tychle regionalnych teritorijach pod nawodom a ćišćom pruskeho kralestwa a bu wolóžene z dobyćom němskich statow w Němsko-francoskej wójnje 1870/1871 we wulkej bitwje pola Sedana a po wojowanjach hač k wobkruženju Parisa 20. septembra 1870. Pruski kancler, wjerch Otto von Bismarck, bě tuž swój zaměr, zjednoćić němske kraje wothorjeka přez „krej a železo“, potajkim přez wójnu, zwoprawdźił. Po wójnje přećiwo Danskej 1864 z dobyćom Schleswigsko-Holsteinskeje a z wójnu přećiwo Rakuskej a Sakskej 1866 běchu přez znowadobytu wójnu přećiwo Francoskej 1870/1871 wšitke wuměnjenja za zjednoćenje Němskeje date.
Reprezentant Noweje hudźby Paul-Heinz Dittrich njeboh
K sobu najwuznamnišim reprezentantam Noweje hudźby něhdyšeje NDR a dźensa cyłeje Němskeje słuša komponist Paul-Heinz Dittrich. 28. decembra 2020 je wón 90lětny w Berlinje zemrěł.
Paul-Heinz Dittrich narodźi so 4. decembra 1930 w rudnohórskim Gornsdorfje. Studowaše na Wysokej šuli za hudźbu w Lipsku a sta so pozdźišo z mišterskim šulerjom Rudolfa Wagnera-Régenyja (1903–1969) na Berlinskej Němskej akademiji wuměłstwow. Po tym wuwučowaše něšto lět w hudźbnoteoretiskich předmjetach na Berlinskej Wysokej šuli za hudźbu „Hanns Eisler“, doniž njesta so ze swobodnym skutkowacym komponistom. Wot 1990 do 2002 bě z profesorom za kompoziciju na Wysokej šuli „Hanns Eisler“ a wukubłowaše mišterskich šulerjow na Němskej akademiji wuměłstwow.
Jako komponist pisaše hłownje instrumentalnu a wokalnu komornu hudźbu, kruchi z live-elektroniku, sceniske a orchestralne twórby. Při tym słužeše jemu literatura husto jako stimulaciske žórło hudźbneho tworjenja. Spisowaćeljo kaž Charles Baudelaire, Samuel Beckett, Franz Kafka abo Paul Celan běchu jeho w tym nastupanju jara inspirowali.
Wo knihach a kniharni (15.01.21)
Před někotrymi lětami wobkedźbowach w Berlinje mi dotal njeznaty fenomen: Widźach dźeń a wjace młodostnych, kotřiž swoje šmóratko na njewšědne, płone wašnje blisko k hubje dźeržachu, zo bychu do mikrofona rěčeli. Kak pak runočasnu mobilnu rozmołwu sćěhować, hdyž je horni dźěl nastroja ze zatwarjenym słuchatkom daloko wot wucha zdaleny? Dyrbju přiznać, zo sym wotmołwu na swoje prašenje hakle po wěstym času zhonił. Město pisanja krótkich powěsćow, štož bě w 90tych lětach w formje SMSkow hišće nowa, atraktiwna alternatiwa k telefonatam, nabywaše w běhu lět zaso ertna komunikacija na woblubowanosći: rěčane a wotposkane powěsće. Nowe zwučenosće pokazuja so na wšelakich polach: streaming, podcast, posłužowanje nastrojow z rěču.
In memoriam Ludmila Nawka
Serbska dźiwadźelnica Ludmila Nawka je loni 8. hodownika 91lětna na prawdu Božu wotešła. Wjetšinu swojeje wuměłskeje karjery bě wona na serbskim powołanskim jewišću w Budyšinje wukonjała. Bywši dramaturg Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Benedikt Dyrlich a awtor knihi „Stawizny serbskeho dźiwadła“ prof. Dietrich Šołta na nju spominataj.
Wjelestronska, popularna wuměłča
Dorost a lajske dźiwadło wulce spěchowała
Serbska dźiwadźelnica Hanka Mikanowa je 30. decembra 2020 na prawdu Božu wotešła. Tale powěsć roznjese so spěšnje předewšěm po Konjecach a Šunowje. Wšako nawjedowaše njeboćička 14 lět dołho lajsku dźiwadłowu skupinu Šunow-Konjecy, kotruž běchu 1991 znowa złožili. Skupinu mjenowaše wona rady tež „swoju mału domiznu“.
Hanka Mikanowa pak njeběše jenož tam, ale po wšej Łužicy jako dźiwadźelnica z ćěłom a dušu znata a woblubowana. A wona móžeše ludźi motiwować, do njesměrnych wyšin a k njepředstajomnym wukonam wjesć, hdyž jim maćersce a cyle měrnje přirěčowaše a tak dowěru do swójskich zamóžnosćow dawaše. Wosobinsce sym ju zeznał, započinajo jako maturant Budyskeho Serbskeho gymnazija za Serbski rozhłós dźěłać, jako wowku Rozhłosec swójby. Hnydom so derje rozumichmoj. Hižo tehdy jeje zamóžnosće wobdźiwach, kak samozrozumliwje zhromadnje z Marju Krawcec cyle maćersce wustupowaše a so wo wšitkich staraše, jako bychu k jeje swójbje słušeli. A tak wšak wustupowaše tohorunja na probach Šunowsko-Konječanskeje dźiwadłoweje skupiny, hdźež ju tež pozdźišo hišće dožiwich.
„Zetkawanja“ po Hornjej Łužicy
Hornjołužiski festiwal komorneje hudźby, po swójskim podaću najmłódše zarjadowanje toho razu w Sakskej, chce nas nazymu druhi raz pod hesłom „Zetkawanja“ z wobšěrnym programom zabawjeć. Z přidatnym koncertom je lětsa cyły kulturny rum Hornja Łužica-Delnja Šleska zastupjeny.
Budyšin/Zhorjelc (SN/bn). Patronat komornohudźbneho festiwala wukonjataj krajnaj radaj Budyskeho resp. Zhorjelskeho wokrjesa Michael Harig a Bernd Lange. Jako festiwalneho pósłanca zdobychu sej zarjadowarjo wospjet ministerskeho prezidenta Sakskeje Michaela Kretschmera (wšitcy CDU). Kooperaciscy partnerojo su festiwal komorneje hudźby Krzyżowa-Music, festiwal šesćiměstow Přińc a woteńć, Sakska hudźbna rada, Carla Bechsteinowa załožba a Serbski ludowy ansambl.
Na to nawjazać, zwotkelž pochadźa
Z nowym lětom zahaji so za Andreju Nowakowu tež nowy žiwjenski wotrězk, a to jako lektoratna asistentka w Ludowym nakładnistwje Domowina. Tak je so 40lětna zaso do Łužicy, znajmjeńša powołansce, nawróćiła. Wotrostši w Starej Cyhelnicy je po maturje na Serbskim gymnaziju Budyšin w Drježdźanach germanistiku, anglistiku a sociologiju studować započała, bórze pak wukubła so na korespondentku za jendźelšćinu, francošćinu a španišćinu. Jako tajka je po połlětnym přebytku w južnej Francoskej 15 lět na Drježdźanskej rěčnej šuli dźěłała, so zmandźeliła, swójbu załožiła a so w sakskej stolicy zažiwiła.
