Placki z wuměłstwoweje fabriki su požadane

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:

Korzym (st/SN). Wopytowarjo wužiwaja rady nowu wuměłsku twórbu na špundowanju Korzymskeje wuměłstwoweje fabriki Factory Flox. To je dowolene a nimale njenapadnje, wšako wobsteji plastika Félixa Gonzálesa-Torresa (1957–1996) z 544 kilogramow plackow. Husto wužiwaše hižo zahe zemrěty, na Kubje narodźeny wuměłc z New Yorka placki. Tworješe z nimi hory, pjelnješe z nimi róžki a wuhotowaše praworóžki z nimi. W Korzymje je twórba „Untitled (Placebo – Landscape – for Roni)“ widźeć. Wose­bi­tosć je, zo wopytowarja namołwi, so aktiwnje na wuměłstwje wobdźělić. Přez to, zo wón do złoćaneje papjery wobaleny plack bjerje, so twórba změni a po času rozpušći. Zhubjaca so twórba stanje so z metafru za wobmjezowanu čłowjesku eksistencu. Wo njej a smjerći móžeš rozmyslować, hdyž słódki plack comaš. Félix­ Gonzáles-Torres je w najwažnišich muzejach Ameriki, Wulkeje Britaniskeje, Francoskeje a Němskeje wustajał.

„Hody pola Silbermanna“

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:
Chróstawa (SN/CoR). Pod hesłom „Hody pola Silbermanna“ je mjeztym bywši Chróstawski cyrkwinski hudźbnik Lucas Pohle na tamnišich Silbermannowych pišćelach zhromadnje z Chróstawskej kuren­du hišće w februarje nowu CD nahrawał. Swjatočnje wobrubi preludij a fuga es-dur Johanna Sebastiana Bacha program CD. W prěnim dźělu zaklinča pi­šćelowe twórby k adwenće. „Pastorella“ Bacha­ přewjedźe k hodownemu dźělej. Spěwam kurendy sćěhuja pišćelowe wobdźěłanja. CD dóstanješ mjez druhim na Chróstawskej kaž tež Šěrachowskej farje­ za dwanaće eurow.

Oswald Mrózak

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:
Dźensa před 175 lětami narodźi so na­rodowc, Maćicar a farar Oswald Mrózak we Wulkich Ždźarach swójbje wučerja a kantora Jana Mrózaka. Po maturiće w Budyšinje je w Berlinje teologiju studował a bu 1872 za fararja w Chołmje (Kollm) zapokazany. Po tym bě tři lěta duchowny w Malešecach a wot lěta 1877 do 1925 fararješe w Hrodźišću. Zemrě 7. meje 1934 na wuměnku w Budyšinku, hdźež bě tež jako farar wupomhał. W nekrologu w Časopisu Maćicy Serbskeje Bukečanski farar Gustaw Alwin Mjerwa pisa: „Wulkotne běchu jeho duchowne dary, bě wuběrny prědar.“ Jeho wusahowace kmanosće a wěda jeho za načolne narodne skutkowanje dopo­ruči. Oswald Mrózak nawjedowaše wjele lět z wulkej wustojnosću Serbsku prědarsku konferencu a zastupowaše wose­bje serbske zajimy w sakskej krajnej synodźe.“ Wulke zasłužby zdoby sej wón při kubłanju serbskich studentow teologije, předewšěm w maćeršćinje, na serbskich seminarach na swojej Hrodźišćanskej farje,­ hdźež tež studentow hospodarješe. Po potrjebje wón jich tež financielnje podpěraše. Oswald Mrózak bě wot lěta 1876 aktiwny Maćicar. Manfred Laduš

Spisowaćelka Elke Nagelowa z Mytom Domowina 2020 wuznamjenjena

Spisowaćelka a basnica Elke Nagelowa z Łaza bu 9. oktobra na žurli Budyskeho Serbskeho domu z lětušim Mytom Domo­winy wuznamjenjena. Z mytom počesći třěšny zwjazk serbskich towarstwow Domowina wosobiny, kotrež so zaměrnje a wuspěšnje za dalewuwiwanje serbskeje rěče a kultury zasadźeja. Nimo 82lětneje Łazowčanki spožčichu lětsa Myto Domowiny tež Jurjej Šołće z Noweje Wjeski a Frycej Kšamarjej z Drjenowa. Elke Nagelowa słuša wot wšeho spočatka k Spěchowanskemu towar­stwu Zetkawanišća Domu Zejlerja a Smolerja we Łazu, kotrež su tam 1994 na iniciatiwu jeje mandźelskeho, komponista Jana Pawoła Nagela załožili. W towarstwje stara so wona jako najstarša čłonka wo internetny wustup cyłka. Andreas Kirschke je so ze spisowaćelku wo jeje žiwjenskim skutku rozmołwjał.

Knjeni Nagelowa, što wam Myto Do­mowiny woznamjenja? Kak sće powěsć wo wuznamjenjenju přiwzała?

Nazwučowany program na hračkach

srjeda, 28. oktobera 2020 spisane wot:

Pod hesłom „Swingin‘ Santa“ wuhotuja dźěći a młodostni z Němskeje a Pól­skeje kóždolětnje wosebity hodowny koncert. Minjenu njedźelu su lětuši program we wobłuku dźesaćdnjowskeje dźěłarnički nazwučowali.

Budyšin (SN/bn). „Swingin‘ Santa“ je zhromadny projekt Budyskeho towarstwa Kamjentny dom a Jelenjogórskeho Centruma kultury a spěchowany mjez druhim wot Zwjazkoweho ministerstwa za swójby, seniorow, žony a młodźinu, Kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska a europskeho fondsa za regionalne wuwiće Interreg PL-SN. Mjeztym hižo 12 lět dołho přihotuja šulerki a šulerjo partnerskeju městow a wokolinomaj pod profesionalnym nawodom znate pólske, němske a jendźelske hodowne spěwy w stilu swinga. Z wobdźělnikow zestajana bigband, chór a solisća předstaja je tra­dicionalnje na kónc tydźenjach 1. resp. 2. adwenta w Budyšinje a Jelenjej Górje.

Choćebuz (SN/CoR). Tradicionelnje je předwječor do zahajenja Choćebuskeho filmoweho festiwala, wotměwacy so lět­sa­ wot 3. do 8. nowembra k 30. razej, re­gio­nalnym produkcijam wěnowany. 18. raz přeprošuja w tamnišim kinje „Weltspiegel“ na „Łužisku filmowu přehladku“, je to wubědźowanje krótkofilmow.

Serbski film je žiwy

srjeda, 28. oktobera 2020 spisane wot:
Znaty filmowy kritikar Knut Elstermann poda so w swojim dokumentaciskim filmje, kotryž změje lětsa premjeru na Choćebuskim filmowym festiwalu, pod hes­łom „Sorben ins Kino“ na pytanje za serbskim filmom. Haj, serbske filmy njesłušeja runje ke kinowemu poskitkej – hišće nic, by optimist rjec móhł. Wšako je so w minjenych lětach tójšto hibało. Tak móže so Sylke Laubensteinowa-Polencojc, kotraž so hižo něšto lět za Załožbu za serbski lud w serbskoněmskej filmowej syći Łužycafilm angažuje, wjeselić, zo njeje so ženje telko serbskich filmow kaž lětsa na wubědźowanju „Łužiska filmowa přehladka“ wobdźěliło. Někotři, kaž Angela Šusterowa a Hella Stoletzki, słušeja tam mjeztym k znatym a wuznamjenjenym filmowcam. Štóž je so před wosom lětami dźiwał, što wosebite filmowe myto załožby dyrbi, ma spóznać, zo skutkuje. Prěni mały, regio­nalny krok na dołhim puću do kina je serbski film zmištrował – wón je žiwy. Cordula Ratajczakowa

Mättigowy epitaf hotowy

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:
Budyšin (UM/SN). Posledni dźěl cyły lětdźesatk trajaceho restawrowanja Mättigoweho epitafa w Budyskej tachantskej cyrkwi je zakónčeny. Wurjedźena po­dobizna Gregoriusa Mättiga pyši nětko zaso delnje wotzamknjenje epitafa. Dohromady něhdźe 134 000 eurow je wobnowjenje płaćiło. Planowane swjatočne kemše k přepodaću epitafa 1. nowembra dyrbjachu pak wot­prajić.

Wo wjelkach a čłowjekach

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Budyšin (SN). Mjezynarodna a interdisciplinarna wuměna wo nowych dopó­zna­ćach kulturno- a socialnowědomostneho slědźenja wo wjelkach běše nastork za konferencu „Encounters with Wolves: Dynamics and Futures“ (Zetkanja z wjelkami: dynamika a přichod) w juniju lěta 2018 w Budyšinje. Nětko je jendźelskorěčna zběrka přinoškow ze samsnym titu­lom a němskim předsłowom wudawaćelkow Susanne Hozyneje (Serbski institut) a Marlis Heyer (uniwersita Würzburg) wušła, a to w Małym rjedźe Serbskeho instituta Budyšin.

Přinoški awtorkow a awtorow kaž tež interview a fotowy esej rozestajeja so z prašenjemi nawróta wjelkow, kaž tež ze zhromadnym žiwjenjom wjelkow, čło­­wjekow a dalšeje zwěriny w Němskej, Pólskej, Finskej, Šwicarskej a Mongolskej. Přinoški skića dohlady do aktualnych studijow k historiskim, naratiwnym, politiskim a popularnokulturnym dimen­sijam a komunikatiwnym procesam.

Budyšin (CS/SN/bn). Na lětušim Dnju knihownjow je Zwjazk biblioteka & informacija minjeny pjatk towarstwu Wikimedia Němska medalju Karla Preuskera přiznała. Z wuznamjenjenjom počesćuja „spjelnjenje kulturneho nadawka we wobłuku knihownistwa“. Němski zwjazk knihownjow je na samsnym dnju Hannoverskej měšćanskej bibliotece titul „knihownje lěta“ spožčił.

nowostki LND