Tež, hdyž je Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Budyšin pandemije dla za publikum zawrjene, tam za durjemi pilnje dźěłaja. Tak su wčera z konceptowej probu zwučowanja za klětušu hłownu serbsku inscenaciju „Šěrcec Hanka“ zahajili. Z Choćebuza pochadźaca režiserka Esther Undisz (prědku nalěwo) bě kruch wo žiwjenju katol­skeje Serbowki židowskeho pochada po motiwach Jurja Kocha spisała, přełožiła je tekst­ Měrana Cušcyna. Dramaturgowka a zastupjerka intendanta NSLDź za serbske dźiwadło Madleńka Šołćic (prědku naprawo) so nadźija, zo móžemy klětu 12. februara wšitcy prapremjeru dožiwić. Foto: NSLDź/Mirosław Nowotny

Dr. Měrćin Imiš

srjeda, 08. decembera 2021 spisane wot:
Knježerski rada a swěrny Maćicar dr. jur. Měrćin Imiš zemrě 1. hodownika 1921 w Drježdźanach. 25. pražnika 1869 bě so wón swójbje sławneho Hodźijskeho fararja Jaroměra Hendricha Imiša narodźił. Mać Mila Imišowa pěsnješe za synka serbske dźěćace basnje. Měrćin Imiš ­wopyta gymnazij w Budyšinje a Žitawje, tam je tež maturował. Po tym studowaše w Tübingenje, Lipsku a Berlinje prawnistwo a promowowaše na doktora juristiki. Krótki čas bě referendar w Budyšinje, na čož powołachu jeho do zastojnstwa generalneje železniskeje direkcije w sakskej stolicy. Přesadźichu jeho do železniskich direkcijow w Lipsku, na to zaso do Drježdźan, do Kamjenicy, zaso do Lipska a 1917 doskónčnje do Drježdźan. Jeho mać pisaše jemu kulturnje a stawiznisce zajimawe listy. A dr. Imiš wudźeržowaše stajne zwiski ze Serbami we Łužicy, wón bě čłon Serbskeju blidow w Lipsku a Drježdźanach kaž tež towarstwow Čornobóh a Hromadnik w sakskej stolicy. Jako jurist zastupowaše prawa Serbow přećiwo sakskemu knježerstwu. Wosebje 1921 po­stara so wo to, zo dowolichu wulkemu serbskemu chórej ze 110 spěwarjemi jězbu na koncert w Praze.

Farar, basnik a spisowaćel Jan Wałtar

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

5. hodownika 1921 zemrě na Njeswačanskej farje wosadny farar Jan Wałtar. Pozdźiši ewangelski duchowny, basnik a spisowaćel narodźi so 2. wulkeho róžka 1860 w Burghardswaldźe we wuchodnych Rudnych horinach swójbje němskeho wučerja. Po maturiće na Drježdźanskim Křižnym gymnaziju studowaše wón teologiju w Lipsku. Tam zezna serbskich studentow, nawukny serbsku rěč a wopyta w prózdninach serbski prědarski seminar pola fararja Jaroměra Hendricha Imiša. Hačkuli chcyše so najprjedy z misionarom stać, rozsudźi so za fararja w Serbach.

Hižo dwě lěće dźěłatej dr. Grit Lemke a jeje team na dokumentarnym filmje za kino „Zabyty lud“, w kotrymž so mjez druhim ze zhubjenymi serbskimi stawiznami we wědomju Łužičanow ­zaběratej. Nětko je Zwjazk próstwu wo spěchowanje znowa wotpokazał.

Nowa protyčka

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

Drježdźany (SN/CoR). Nimo protyki za do­rosćenych (SN rozprawjachu) poskića wuměłstwowa iniciatiwa Swobodny społk prěni raz tež Protyčku 2022 za dźěći. Hornjoserbska wuměłča Annelie Ćemerjec da po swojowólnych twórbach barby pućować a podawa tak impuls, so při wšej směšnosći wšědneho šmjatka do swójskeho swěta zanurić – wšako su mysle předkrok k jednanju.

Njesignowanu protyčku w formaće A3 móža sej zajimcy za 30 eurow pod skazać. Za sobustawow Swobodneho społka je skazanska płaćizna 20 procentow niša.

Chce pozdźišo we Łužicy skutkować

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

Roberto Lombino je 24 lět a pochadźa z Prahi. Tučasnje studuje Čech z italskimi korjenjemi polonistiku ze specializaciju na nowinarstwo a zjawnostne dźěło w Poznanju. Do toho přebywaše dwaj semestraj we wobłuku stipendija Załožby za serbski lud na Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity. Rozsud za studij w Lipsku wobkrući wón z wulkim zajimom za cuze rěče, wosebje za słowjanske a rěče narodnych mjeńšin. Hornjo- a delnjoserbšćinu bě sej hižo we wulkej měrje do studija přiswojił – a to hłownje přez radijo, kotrež wot lěta 2007 hač do dźens­nišeho prawidłownje słucha.

Dohromady 24 projektow wuznamjenili

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Załožba za serbski lud je lětsa prěni raz wubědźowanje „Rěč wjaza – Rěc zwězujo – Sorbisch verbindet“ wupisała. Zaměr wurisanja je „pytać za inowatiwnymi a naslědnymi idejemi, z kotrymiž hodźała so serbšćina we wšědnym dnju lěpje zakótwić, zo by so serbska zhromadnosć zesylniła a iden­tita skrućiła“. Dohromady 66 namjetow bu zapodatych. Wěcywustojna jury, pa­ritetisce zestajana z čłonow z Hornjeje, Delnjeje a srjedźneje Łužicy, je 24 z nich jako mytowanjahódnych wuzwoliła, při čimž měješe „na to dźiwać, cyłu Łužicu na wuwažene wašnje wobkedźbować“, kaž direktor załožby Jan Budar na minjeny pjatk digitalnje wuhotowanym spožčenju wuznamjenjenjow podšmórny.

Wuměłstwowy depot ma nastać

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:

Kulturny konwent Hornja Łužica-Delnja Šleska je so minjeny pjatk znowa w Budyskim Kamjentnym domje schadźował. Mjez druhim su tam spěchowanje za klětuše projekty kaž tež inwesticije wobzamknyli.

Budyšin (SN/CoR). Přepruwowanje hospodarjenja zaměroweho zwjazka kulturny rum Hornja Łužica-Delnja Šleska za lěto 2020 je z dobrym wuslědkom zakónčene. Tak zwěsći zličbowanski zarjad Budyskeho wokrjesa nadbytk dohromady 620 000 eurow. „Mějachmy wjace připokazankow ze stron kraja, hač smy wočakowali. A dokelž njejsu so korony dla wšitke projekty zwoprawdźili, su tuž spěchowanske srědki zbyli“, rozłoži komornica kulturneho ruma Anja Kramer. Suma wuruna tak na poslednim posedźenju zwěsćeny deficit w etaće lěta 2022.

Trójna lawreatka w literarnym wubědźowanju

pjatk, 03. decembera 2021 spisane wot:

Annamaria Hadankec z Berlina/Kopšina je najwuspěšniša wobdźělnica lětušeho literarneho wubědźowanja Ludoweho nakładnistwa Domowina a Załožby za serbski lud.

Budyšin (SN/at). To je zawěsće tež jurorki a jurorow literarneho wubědźowanja překwapiło: Annamaria Hadankec bě we wšěch třoch kategorijach najwuspěšniša, dwójce z prěnim a jónu z druhim mytom. W kategoriji „basnje a mała proza“ (A) spožči jej jury 1. myto za basnje „Powjaz“, „Naši mužojo!“, „Za tebje“, „Pizza“, „Žedźba“ a „Raj“, runje tak w kategoriji dlěša proza, dramatika (C) za powědančce „Rabies – płaćizna wědy“ a „Čeji lěs?“. W kategoriji „krótka proza“ (B) bě powědančko „Spytowanje“ Annamarije Hadankec 2. myto hódne.

„Sammelsurbium – Serbskosć na tworach a we wabjenju“ rěka tuchwilna wosebita wustajeńca w Choćebuskim Serbskim muzeju, kotryž je po prawidle 2G dale přistupny. W Delnjej Łužicy tójšto firmow ze serbskimi motiwami wabi. Najčasćišo su to wobrazy holcow w delnjoserbskej drasće. Minjeny pjatk je kurator Werner Měškank přehladku wotewrěł. Foto: Marhata Korjeńkowa

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025