Wědomje budźić

srjeda, 28. nowembera 2018 spisane wot:
Zły Komorow (SN). Nowy rjad zarjado­wa­njow je Załožba Rosy Luxemburg wčera w Złym Komorowje zahajiła. W tam­nišej Serbskej cyrkwi wosrjedź města je spěwy­twórc Bernd Pittkunings něhdźe 40 zajim­cam wobrjady a nałožki Serbow a dwu­rěčneje Łužicy w do- a hodownym času rozłožił. Z nowym rjadom chce załožba w Złym Komorowje a wokolinje wědomje budźić, zo bě město něhdy dwurěčne a je zdobom interkulturne. To zwurazni jeje zastupnik a přećel Serbow dr. Gerd-Rüdiger Hoffmann. Na dalšich zarjadowanjach chcedźa so mjez druhim serbskemu zakonjej wěnować. Wot lěta 2017 přisłuša Zły Komorow oficialnje serbskemu sydlenskemu rumej Braniborskeje. Měšćanska rada bě so tomu chětro wobarała.

Muzej wustaja dary ludźi

srjeda, 28. nowembera 2018 spisane wot:
W Choćebuskim měšćanskim muzeju wotewru dźensa wječor wustajeńcu wosebi­teho razu: Wopytowarjo maja składnosć, sej eksponaty wobhladać, kotrež su ludźo zarjadnišću darili. Muzej njemóže dary přeco hnydom a dołhodobnje wustajeć. Tuž chcedźa so na te wašnje darićelam dźakować. Do měšćanskeho muzeja dochadźa tydźensce tójšto darow, kaž kuratorka muzeja Dagmar Pfeifer zdźěli. Wona bě minjene dny z tym zaběrana, přehladku darow zašłych lět přihotować. Wustajeńca wostanje hač do klětušeho februara přistupna. Foto: Michael Helbig

Kulturna zyma w putniskej oazy

srjeda, 28. nowembera 2018 spisane wot:

Chrósćicy (SN/MWj). Za mnohich wo­bydlerjow Chrósćic a wokolnych wsow je w zymskich tydźenjach a měsacach kruty termin, zo dojědu sej sobotu wječor do Chróšćanskeje putniskeje hospody na přednošk, spěwny wječor abo podobne zarjadowanje. Wot přichodneje soboty, 1. decembra, putniska mać Monika Gerdesowa zaso na zarjadowanja we wobłuku kulturneje zymy přeprosy, a to mjeztym hižo wosmy raz. Wšitke wječory započnu so w 19.45 hodź.

Dohromady 13 najwšelakorišich zarjadowanjow so hač do klětušeho 30. měrca stajnje sobotu w putniskej oazy wotměje. Jeničkej­ wu­wzaći stej 11. a 20. januar. To budźetej­ čitanje Christiana Schultzy z Połčnicy a wječor pod hesłom „Ćěkancy a my“ z ­Kamjeničanskim propstom Clemensom Hrjehorjom pjatk respektiwnje njedźelu.

Žiwjenje Polakow w Němskej, to je stawizna z njeskónčnje wjele fasetami. Wobšěrna kniha „Čitanka-leksikon“ pokazuje nětko z wuběranymi přikładami na zabawne kaž powučne wašnje, kak Pólki a Polacy, „pólske“ městna abo dopomnjenki stawizny a přitomnosć Němskeje wobwliwuja.

Susodny wliw bě a je wjelestronski. Hižo za čas NDR běchu sciencefiction-romany Stanisława Lema a jich sfilmowanja požadane, bě telewizijna serija „Štyrjo tankisća a pos“ kult a spěwytwórc Czesław Niemen tajny tip. Na zapadźe docpěchu profijowe koparske mustwa kaž Borussia Dortmund a Schalke 04 swój postup a wuspěch mjez druhim synow poruhrskich Polakow dla. A někotryžkuli pólski eksport, kaž trikofilmoweju rjekow Loleka a Boleka, jazz-hudźbnika Tomasza Stanka abo prosće pólsku wódku, wažachu sej ludźo na zapadźe kaž na wuchodźe. Tež sławny „Polski Fiat“ sy na woběmaj stronomaj Łobja kupić móhł, za chětro rozdźělnu płaćiznu.

Sakska, kaž ju molerjo widźachu

wutora, 27. nowembera 2018 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Wuměłc-moler Wolfgang Donath z Drježdźan rady w srje­dźišću njesteji. Hladajo pak na to, zo bě sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) na wotewrjenje wustajeńcy do Budyskeho mě­šćanskeho muzeja přišła, je wón składnosć wužił, zo by ju a Budyskeho financ­neho měšćanostu dr. Roberta Böhmera wodźił po nowej přehladce „Sakska, kaž ju molerjo widźachu“. Cyłkownje sto eksponatow, mjez nimi 70 mólbow a Mišnjanski pórclin z napohladami městow a krajin, su wšitke požčonki z wobšěrneje zběrki Donatha.

1945 w Drježdźanach rodźeny Donath, kiž běše po wukubłanju na wučerja wuměłstwowe stawizny studował, je 1966 zběrać započał. Muzeologa Falk Dießner z Mišnjanskeho Albrechtoweho hrodu wobkrući jemu wusahowacu wěcywustojnosć a wuběrne znajomosće wu­měłstwa. W Budyšinje wustajene dźěła pochadźeja z časa wot 18. do spočatka 20. lětstotka. Mnohe napohlady pokazuja Mišno, Drježdźany a wjesne kónčiny njedaloko sakskeje rezidency. Cyłkownje 30 molerjow je zastupjenych, wšitcy běchu­ chowancy Drježdźanskeje wuměłstwoweje akademije.

Swjedźenskej programaj za Juraja Kubánku

póndźela, 26. nowembera 2018 spisane wot:

Bratislava (SN/bn). Na česć wuznamneho słowakskeho choreografa Juraja Kubánki su chór a balet kaž tež bywši rejwarjo Serbskeho ludoweho ansambla zhromadnje ze słowakskim ludowuměłskim kolektiwom SĽUK a baletom Słowakskeho narodneho dźiwadła składnostnje nje­daw­nych 90. narodninam wjelelětneho wuměłskeho nawody SLA a SĽUK w Bratislavskim starym narodnym dźiwadle wosebitej předstajeni pod hesłom „Hom­mage na mištra“ wuhotowałoj. Přidatny termin bě trěbny, dokelž běše planowana jónkrótna gala nablaku wupředata.

Prezident Słowakskeje Andrej Kiska gratulowaše Kubánce runje tak kaž ministerka kultury Ľubica Laššáková, kotraž rjekny: „Dowolće mi Wam z cyłeje wutroby wupřeć strowotu. Přeju Wam, zo zetkaće hišće wjele ludźi, kotřiž z a za Wami steja.“ Ministerstwo kultury bě tohorunja zarjadowar swjedźenja. Kubánka słuša w Słowakskej k najznaćišim akteram na polu wuměłskeje kaž tež ludoweje reje, jeho programy docpěwaja tysacy zajimcow.

Studenća překedźbliwi

póndźela, 26. nowembera 2018 spisane wot:
Prěnja schadźowanka w Budyskim dźiwadle je so poradźiła – nastupajo organizaciju lěpje hač hladajo na program. Byrnjež k techniskim njedostatkam dóšło, jědź spěšnje wupředata była a barowy personal wočiwidnje z tajkim nawalom njeličił – dołhe rynki běchu rezultat –, njeměło so to wuhotowarjam wumjetować. Nowe zarjadnišćo woznamjenja stajnje tež nowe wužadanja runje tak kaž – tónraz – hišće njewužiwane nowe móžnosće. Rutinowany wotběh kaž w „Krónje“ je prosće prašenje časa – jeli zeńdźenje tež přichodnje w dźiwadle wotměja, štož by (wědomostnje njereprezentatiwny) dźěl publikuma zasadnje witał. Wažniše wšak su wobsahi a wašnje, na kotrež je studenća a gymnaziasća předstaja. Mócny přiklesk za cyle njepolitiske finale bě naj­wjetši aplaws wječora – štož snano pokazuje, zo by sej publikum razniše a wótriše rozestajenje z jasnje wočakowanym přał. Bosćan Nawka

W bašće zhromadnje rejwali

póndźela, 26. nowembera 2018 spisane wot:
Rozmołwne koło Budyski kraj a Lipšćanska skupina „Serbska reja“ stej pjatk na zabawnym wječoru pod hesłom „Pój wjesele do rejki“ něhdźe 60 zajimcow, mjez nimi hosći z Pólskeje, w Budyskej Röhrscheditowej bašće witałoj. Choreograf Georgij Marinow­ pokaza wšelake kročele a wariacije kołotepanja, porikoweje reje kaž tež kombinacije, kotrež na to wšitcy zhromadnje wuspytachu. Foto: SN/Hanka Šěnec

Serbsku literaturu w Praze předstajili

pjatk, 23. nowembera 2018 spisane wot:

Praha (LuN/SN). Na literarnym wječorku we wobłuku festiwala poezije wutoru w Praskim Serbskim seminarje je so prěni raz poradźiło tež serbsku literaturu prezentować. Ze zarjadowanjom, kotrež wuhotuja po cyłym susodnym kraju hižo dwaceći lět, spytaja organizatorojo – mjez nimi Towarstwo přećelow Serbow (SPL) – předstajić čěskim zajimcam literaturu a předewšěm poeziju znatych, ale tež mjenje znatych basnikow a spisowaćelow. Minjene lěta naby festiwal mjezynarodnu formu, a to předewšěm z twórbami awtorow ze Słowakskeje, Pólskeje, Madźarskeje a z balkanskich krajow.

Nastorki dóstali

pjatk, 23. nowembera 2018 spisane wot:

Bozen (juny/SN). Wědomostnicy Serbskeho instituta a BTU Choćebuz-Zły Komorow kaž tež zastupjerjo Domowiny, Załožby za serbski lud, Rady za naležnosće Serbow Braniborskeje a tamnišeho ministerstwa za wědomosć, slědźenje a kulturu přebywachu spočatk tydźenja w Južnym Tirolu. Tam su so dokładnišo z połoženjom ratarskeho a turistiskeho hospodarstwa kaž tež krajneho planowanja a ze zapřijećom němčiny a ladinšćiny jako mjeńšinoweju rěčow do tutych wobłukow zeznajomili. A to hladajo tež na to, serbske strategije za strukturnu změnu doma we Łužicy wuwić. Tak zhonichu wot prof. Christopha Pana z Južnotirolskeho instituta ludowych skupin w Bozenje a prof. Paula Videsotta z Pedagogiskeje fakulty tamnišeje uniwersity, kak Južnotirolčenjo wopušćenju wotležanych burskich statokow z wotpowědnej spěchowanskej politiku zadźěwaja. Wobhladachu sej ekologiske ratarstwo na statoku wysoko nad Bozenom a zaběrachu so z proporcnym systemom, rěčnej politiku a kubłanskim systemom Ladinow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND