Jan Žur

wutora, 06. februara 2018 spisane wot:
Pozdźiši „Zasłužbny wučer ludu“ Jan Žur narodźi­ so 27. januara 1918 ratarskej a korčmarskej swójbje w Njebjelčicach. Po lěće 1945 bu z nowowučerjom w De­lanach, hdźež tež w Konjecach lajske dźiwadło hraješe. Po tym běše přistajeny sekretar­ Serbskeje młodźiny, kotruž Jurij Brězan nawjedowaše. Žur sta so 1952 z nawodu nowowutworjeneho wotrjada Serbske šule Němskeho pedagogiskeho centralneho instituta. Jako tajki zdoby sej wulke­ zasłužby při zrjadowanju serbskeho šulstwa a při wuwiwanju wučbnych planow a wučbnicow. W Bibliografiji Ludoweho­ nakładnistwa Domowiny je wón z dwaceći knižnymi titlemi zastupjeny, mjez druhim z Přiručku za serbsku wučbu na hornim schodźenku, z wučbnicami serbšćiny za 2., 3. a 4. lětnik a z přełožkomaj powědančka Hansa Brücknera „Třo bratřa-tankisća“ a knihi Alekseja Grigorjewa­ „Njedokónčeny list do Budyšina“ do serbskeje rěče. Jan Žur słuša k małej horstce Serbow, kotrymž spožčichu najwyše wuznamjenjenje za pedagogow w NDR – čestny titl Zasłužbny wučer ludu. Pozdźišo běše wjele lět ze šulskim direk­torom w Bukecach. Wón zemrě 4. januara 1984. Manfred Laduš

Dohromady 770 ludźi je kónc tydźenja dožiwiło ptačokwasny program Serbskeho ludoweho ansambla „Po serbskich slědach“. Po předstajenjach w Kulowje a dwójce w Chrósćicach wustupichu Alena Farkasowa, Michał Cyž (wotlěwa) a dalši akterojo wčera w Bukecach, hdźež bě žurla kopata połna. Foto: Jurij Helgest

Herman Funka

póndźela, 05. februara 2018 spisane wot:
Bywši župan a župny sekretar Herman Funka narodźi so 26. januara 1918 w Nowej Wsy pola Mikowa. Nawukny powo­łanje pjekarja a dźěłaše jako tajki, doniž njedelegowaše Domowina jeho 1949 najprjedy na Serbsku ludowu uniwersitu w Chrósće a po tym na Serbski wučerski wustaw w Radworju. Jako nowowučer nastupi 1950 swoju słužbu w Čelnom pola Běłeje Wody a bě hač do 1960 direktor šule we wsy nad Sprjewju, kotraž bu 1978 wotbagrowana. Lěto wučerješe tež na Šuli Ćišinskeho w Pančicach-Kukowje a tři lěta bě zastupowacy šulski direktor w Jabłońcu. Herman Funka skutkowaše we wšěch lětach wučerjenja aktiwnje w Domowinje a bě pjeć lět župan župy Běła Woda. W septembru 1964 powołachu jeho za hłownohamtskeho župneho sekretara, štož hač do wuměnka wosta. Wudźeržowaše wuske zwiski k Domowinskim skupinam, radźeše a pomhaše jim, hdźežkuli móžeše. Za jeho čas su kulturne ćělesa župy na wšěch sydom Festiwalach serbskeje kultury w Budyšinje kaž tež we wokrjesu wuběrne programy wuhotowali, a 1973 nasta Slepjanski Serbski folklorny ansambl. Herman Funka zemrě 22. januara 1998 w Jabłońcu. Manfred Laduš

Wažnosć syće MIDAS wustajił

póndźela, 05. februara 2018 spisane wot:

Berlin (SN/JaW). Zhromadne dźěło mjez mjeńšinowymi nowinami a dalšimi medijemi steješe minjeny pjatk mjez druhim na programje 1. medijoweho fo­ruma Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin w Berlinje.

Nimo wjacorych němskorěčnych mjeńšinowych nowin, kaž na přikład w Danskej, Kazachstanje, Pólskej abo Rumunskej, předstaji šefredaktor Serbskich Nowin Janek Wowčer skutkowanje serbskeho wječornika na tym polu. W prezentaciji wustaji wón wažnosć Europ­skeho zjednoćenstwa nowin w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS), w kotrymž su mjeńšinowe dźeniki zwjazane, tež Serbske Nowiny. „Z njeho njesměrnje profitujemy. Mamy składnosć wo aktualnych podawkach w europskich mjeńšinach z prěnjeje ruki rozprawjeć, a přisłušne nowiny rozprawjeja tež wo nas Serbach. Nimo toho sej prawidłownje tež nazhonjenja wuměnjamy, štož wšědne dźěło wopłodźa“, Wowčer wu­zběhny. Zdobom skedźbni wón na tuchwilne problemy w serbskim žurnali­zmje, kaž na přikład na pobrachowacy dorost a na ćeže nastupajo nowe medije z wulkimi nowinami sobu dźeržeć móc.

Budyšin (SN/JaW/bn). Ze zajimawymi dis­ku­sijemi wo před tysac lětami pod­pi­sanym Budyskim měrje je so wčera dwu­dnjowska konferenca składnostnje 1 000. róčnicy wujednanja měra zakón­čiła. W srjedźišću stejachu předewšěm histo­riske wobstejnosće kontrakta, zdźěli Budyski Serbski institut (SI), kotryž je kon­fe­rencu zhromadnje z Lipšćanskim Leibnitzowym institutom za stawizny a kulturu wuchodneje Europy (GWZO) we wobłuku programa „Sharing heritage“ zarjado­wał. Kaž rjekny přechodny direktor SI Hauke Bartels, móhła konferenca zdobom być „zazběh za nowu kooperaciju z GWZO“.

15 stawiznarjow z Němskeje, Pólskeje a Čěskeje je politiske, towaršnostne a kulturne wuwiće zažneho 11. lětstotka we Łužicy, w Pólskej, Čěskej a romsko-němskim mócnarstwje wobswětliło. „Bu­dyski měr steji dźensa symbolisce za ja­ra wotměnjawe poćahi mjez Němskej a Pólskej. Wón zwobraznja zdobom wosebitu mostowu funkciju dwurěčneje Hornjeje Łužicy, kotruž přicpěwaja jej w pólsko-němskich poćahach mjeztym wjac hač tysac lět“, rěkaše k tomu z SI.

Koparske tabulki

Młodźina D, wokrjesna liga, stafla 2

čoło tabulki

1. Zeleno-běli Sepicy 10 63:11 30

2. SZ Porchow II 9 44:13 21

3. Arnsdorfske KT FV 9 59:18 19

4. TSV Wachau 10 42:29 17

5. Drohotka Ramnow 10 33:23 17

6. SV Liegau-Augustusbad 10 21:33 13

młodźina D, wokrjesna liga, stafla 3

1. HZ Rakecy/Njeswačidło 10 67:26 27

2. HZ Němske Pazlicy 10 77:20 24

3. HZ Lubuš/Bluń 10 62:22 24

4. HZ Łaz/Běły Chołmc 10 72:36 24

5. Hlinowski SC 10 38:30 17

6. SJ Njebjelčicy 10 39:51 13

7. SJ Chrósćicy 10 33:43 9

8. HZ Njedźichow 10 25:56 7

9. HZ Hlinowc/Halštrow 10 16:76 1

10. Sokoł Ralbicy/Hórki 10 17:86 1

młodźina, E wokrjesna wyša liga

1. SV Liegau-Augustusbad 10 87:18 28

2. Jednota Kamjenc 10 67:29 21

3. ST Horni kraj-Sprjewja 9 62:41 19

4. TSV Wachau 10 76:36 18

5. Zeleno-běli Bukecy 10 86:33 16

6. Biskopičanske KT   9 40:37 16

7. Wojerowski FC   10 39:57 9

8. Budissa Budyšin   10 24:76 9

9. Rakečanske KT  10 26:73 7

10. ST Porchow   10 21:128 0

Wulki zajim hosći nazhonili

srjeda, 31. januara 2018 spisane wot:
We wobłuku zhromadneho wustajenišća města Drjowka bě na rjemjeslniskej přehladce minjeny kónc tydźenja w Choćebuzu tež tamniša Serbska tkalčowska stwa zastupjena. Ingrid Standke z muzejoweho towarstwa demonstrowaše, kak běchu tehdy na wsy wołmu přadli. Nawodnica wot njebóh dr. Lotarja Balka załoženeho zarjad­nišća Roswitha Baumert (naprawo) debješe jutrowne jejka. „Zajim wopyto­warjow bě přewšo wulki. Někotři prašachu so tež za kursami, na kotrychž móža debjenje jejkow wuknyć. Wězo smy připrajili“, rozprawja wona. Foto: Michael Helbig

Měr do fokusa stajić

srjeda, 31. januara 2018 spisane wot:
Ze swjedźenskim zarjadowanjom zahajichu lěto europskeho kulturneho namrěwstwa w Budyšinje. Před dokładnje tysac lětami dojednaštej so na Budyskim hrodźe němski kral Heinrich II. a pólski wjerch Bolesław I. Chrobły na měrowe zrěčenje. Tale faza traješe drje jenož hač do smjerće wobeju knježerjow a bě na Łužicu wobmjezowana, a tola je wopominanje tohole podawka kedźbyhódna naležnosć. W Pólskej je zrěčenje hižo dołho w kolektiwnym pomjatku, pola nas lědma štó wo nim wě. To so nětko nadźijomnje změni, přetož, kaž su to mnozy z hosćow wčerawšeho swjedźenskeho zahajenja wuzběhnyli, njestej dotal wobhladowanje wójny a měra runohódnej – kaž tak často fascinuja negatiwne wuwića ludźi bóle hač pozitiwne. Tohodla je wažne, raz nic rjekowske wojowanja a rozsudźace bitwy, ale jich zakónčenje do fokusa stajić. Přičinow – tež aktualnych – za to je dosć. Bosćan Nawka

Budyšin (CS/SN). Po wuspěšnej premjerje Noweje Hornjołužiskeje domjaceje protyki za 2018 tež klětu tajka budźe. To staj wudawaćelej na předstajenju knihi minjeny štwórtk w Smolerjec kniharni připowědźiłoj. Tajki wuspěch njebyštaj wonaj wočakowałoj, rjeknyštaj dr. Lars-Arne Dannenberg a Jan Bergmann. Hižo dwě njedźeli po wuchadźenju bě prěni nakład wupředaty.

Wudać Hornjołužisku domjacu protyku po smjerći šefa nakładnistwa Lusatia dr. Franka Stübnera bě za wudawaćelow z nakładnistwa Via Regia dospołna nowosć. „Njejsmoj wědźałoj, što na naju čaka, štó su kupcy a štó dalepředawarjo“, wu­zběhny Dannenberg. Wobaj staj no­wi­nam wuchodneje Sakskeje jara dźakownaj, kotrež su pilnje za projekt wa­bili. Runje tak su awtorojo, kotřiž běchu za nakładnistwo Lusatia na domjacej protyce sobu dźěłali, sobu ćahnyli. To wobkrući tež wjelelětna awtorka Annelies Schulz z Hołbina, kotraž bě na zarjadowanju přitomna. Serbska awtorka Trudla Ma­lin­kowa­ bě tohorunja mjez wobdźělnikami derje wopytaneho wječorka.

Wylem Wěrik

srjeda, 31. januara 2018 spisane wot:
Ludowy wuměłc Wylem Wěrik z Rownoho zemrě 26. januara 1993. Wón narodźi so 9. decembra 1910. Nawukny powołanje molerja, sta so z mištrom a měješe samostatne rjemjeslnistwo. We wójnskej jatbje na Balkanje přiswoji sej tamnišu techniku burskeho molowanja. Wón słušeše k tym serbskim wójnskim jatym w Juhosłowjanskej, kotrychž maršal Tito dočasnje domoj pušći. Prawiznik Jurij Rjenč bě to w nadawku Domowiny z nim wujednał. „Tole Domowinje nihdy njezabudu“, wón mi raz praješe. Mnohe lěta je Wylem Wěrik wulkej Rownjanskej Domowinskej skupinje aktiwnje předsydował. Piskaše we wjesnej kapale, molowaše wobrazy wo Slepjanskej kónčinje a wo serbskich nałožkach a debješe křinje a kamory ze serbskimi motiwami. Zhromadnje z mandźelskej Marju, wobdarjenej ludowej wuměłču a bywšej kantorku, pomhaše wón Rownjansku Serbsku śpu wuhotować. Dźowka Roža Šenkarjowa sta so z wučerku, delnjoserbskej rozhłosownicu a spisowaćelku a nawjeduje skupinu Rowniske glosy. Jeje sotra Ingrid Nagelowa bu tež wučerka, spisowaćelka a nawodnica ćělesa Judahej.

nowostki LND