Choćebuz (CRM/SN). We wobłuku lětušeje 50. Choćebuskeje hudźbneje nazymy wotmě so minjenu sobotu w tamnišim Serbskim domje koncert z čitanjom na česć Miny Witkojc. Tele recipowanje jeje literarneho tworićelstwa bě zdobom prěni pokiw na dalše zarjadowanja w zwisku klětušich 50. posmjertninow wuznamneje delnjoserbskeje basnjerki. Koncept koncerta běštaj intendant Choćebuskeje hudźbneje nazymy Bernd Weinreich a komponist Jan Cyž wuwiłoj a zwoprawdźiłoj. Literarna wědomostnica dr. Christiana Piniekowa poda wubrane biografiske fakty ze zawěrno njewšědneho žiwjenja Witkojc. Wurězki z jeje basnistwa recitowaše­ rozhłosownica Martina Golašojc, a to w originalnej delnjoserbšćinje kaž tež w němskim přełožku Elki Nageloweje. Jan Cyž přida hižo předležacym twórbam dalše instrumentalne wobdźěłanja na wobrazliwu poeziju Delnjoserbowki, tak jeje basnistwu přidatnje wožiwjacu barbu spožčejo.

Koncert na złotej róčnicy

póndźela, 04. nowembera 2024 spisane wot:
Chór Budyšin je z nazymskim koncertom 60. róčnicu załoženja woswjećił. Na połnje wobsadźenej žurli Bukečanskeho Koncertoweho a baloweho domu předstajichu wčera pod nawodom Michała Jancy „na počas wusměrjeny program“ z wjacorymi twórbami Korle Awgusta Kocora a Handrija Zejlerja kaž tež z klasikarjom ćělesa „Polka za Budyšin“. Po słowach Krygarjec Mata a Janiny bě wot župy „Jan Arnošt Smoler“ wuhotowany narodninski swjatk zdobom „nowy zazběh nazymskich koncertow w Bukecach“, z kotrymž chcedźa wjelelětnu tradiciju tajkichle zarjadowanjow we wsy wožiwić. Foto: Hanka Šěnec

Wo knihach a kniharni (01.11.24)

pjatk, 01. nowembera 2024 spisane wot:

Nic jenož literarisce, ale tež „literally“, kaž Američenjo praja – potajkim posłownje běch lětsa wjele po puću. W swobodnym času po waliziskich horach abo „za wulkim hatom“ w kraju njewobmjezowanych (nje)móžnosćow, kaž je mje USA zaso raz wučiła. Knižnje runje pućuju z Julesom Verne a jeho profesorom Lidenbrokom do Islandskeje a wottam dosrjedź našeje zemje. Znaty roman z lěta 1864 słuša k prěnim twórbam tehdy nastawaceho žanra science fiction, hdźež so načasne wědomostne hypotezy do pućowanskeje stawizny spletu. K tutomu klasikarjej dach so snadź tež zwjesć přez swoju lětušu słužbnu zaběru z pućowanskej literaturu. Našu nowostku „Die Lausitz in Reisebeschreibungen des 18. und 19. Jahrhunderts“ je tón abo tamny snadź hižo w rukach měł. W njej móžeš z widom wotwonka, k tomu historiskim, znatu domiznu znowa ze­znać.

Domiznu w filmach wobjednawali

srjeda, 30. oktobera 2024 spisane wot:

Přichodny tydźeń wot 5. nowembra do 10. nowembra wotměje so filmowy festiwal­ w Choćebuzu. Zarjadowanje je sobu najwažniši filmowy festiwal za kino na wuchodźe Europy.

Choćebuz (lmc/SN). Kóžde lěto přićahuje filmowy festiwal w Choćebuzu mnohich zahorjenych režiserow a dźiwadźelnikow ze wšeho swěta do Łužicy. Wot swojeho załoženja 1991 njeje festiwal jenož jewišćo za filmy ze srjedźneje a wuchodneje Europy. Zdobom spěchuje so tam tež kulturna wuměna. Kóžde lěto prezentuje festiwal wšelake hrajne filmy, dokumentacije a krótkofilmy. W mnohich programach wobjednawaja filmowcy towaršnostne, kulturne a politiske temy regiona. Nimo mjezynarodneho wubědźowanja a wosebitych programow je festiwal tež wosebite městno za serbsku kulturu wutworił.

W Münsteru, 600 km zapadnje Łužicy, běchu minjeny štwórtk serbske zwuki a zynki słyšeć. Georg Schaaf z arabsko-němskeho literarneho kruha je serbsku spisowaćelku Měranu Cušcynu na čitanje přeprosył. Wona předstaješe jeje zběrku basnjow „Innen bröckelt die unerhörte Schicht“. Kniha je loni w nakładnistwje „poetenladen“ w Lipsku wušła. To je prěnja kniha Měrany Cušcyneje, kotraž wobsahuje hłownje němske basnje. Čitanje wotmě so w forumje ludoweje wysokeje šule. Něhdźe 30 zajimcow zarjadowanje wopyta. W basnjach wjedźeše Měrana Cušcyna připosłucharjow do Łužicy, powěda wo swojim dźěćatstwje a času młodosće, wopisowaše wšelake wobkedźbowanja a hraješe sej ze słowami w němskej a serbskej rěči. Wšako je tež někotre serbske basnje předčitała. Zo bychu připosłucharjo tutym lěpje sćěhować móhli, so serbske teksty na elektriskich taflach pokazachu.

Waršawa. Na 70 lět dźěławosće zhladuja lětsa w Instituće slawistiki Pólskeje akademije wědomosćow (IS PAN) we Waršawje. K tomu přewjedźechu minjeny štwórtk wosebitu swjatočnosć w špihelowej žurli Palasta Staszica, na kotruž běchu tež partnerow z najwšelakorišich kooperacijow přeprosyli. Jako zastupjer Serbskeho instituta wobdźěli so wotrjadnik rěčespytneho wotrjada Fabian Kaulfürst na zarjadowanju. Hłowny dźěl zetkanja tworještej wědomostnej debaće wo přichodźe slawistiki w Europje.

Při Łužiskej studni čitali

póndźela, 28. oktobera 2024 spisane wot:

Gubin. Z 25 zajimcami bě serbsko-pólske čitanje minjeny pjatk popołdnju při Łužiskej studni w pólskim Gubinje derje wopytane. Na literarne zetkanje pod hołym njebjom staj přeprosyłoj dr. Justyna Michniuk wot Zwjazka serbskich wuměłcow (ZSW) a Tadeusz Raut wot Towarstwa přećelow regiona Gubina. Wosebity zajim, dožiwjeć žiwu delnjoserbšćinu, pokaza so tež w tym, zo běchu mjez přisłucharjemi měšćanosta pólskeho Gubina Zbigniew Bołoczko, wice-měsćanostka w Gubinje Anna Kapela, čłon měšćanskeje rady Paweł Wojtecki, naměstnik krajneho rady Ryszard Zakrzewski a předsyda Towarstwa přećelow regiona Gubina Stefan Pilaczyński.

Jewišćowy bal hosći zahorił

póndźela, 28. oktobera 2024 spisane wot:
Budyske Němsko-serbske dźiwadło je w zhromadnym dźěle ze Serbskim ludowym ansamblom minjeny pjatk a sobotu na jewišćowy bal přeprosył. We Wulkim domje předstajichu dźiwadźelnicy gala-program, kotryž wěnowaše so „Bills Ballhaus Band“. Program su z orchestrom ansambla wuhotowali, kotryž zahudźi tež hišće walčik. Band postara so wo dalše hudźbne wobrubjenje bala hač daloko po połnocy. K jewišćowemu balej dźiwadło w Budyšinje wosebje swjatočnje wuhotuja, štož jónkrótnej atmosferje přisporja. Foto: NSLDź/Roman Koryzna

„Serbske krajiny“ wobdźiwać

pjatk, 25. oktobera 2024 spisane wot:
Choćebuska serbska kulturna informacija Lodka je wčera w tamnišim Serbskim domje wosebitu wustajeńcu wotewrěła. Pod hesłom „Serbske krajiny“ předstaja 13 lajskich molerkow a molerjow z Delnjeje Łužicy 40 wobrazow z wšelakimi motiwami a technikami. Tak su woni mjez druhim žony w serbskich narodnych drastach zapopadnyli. Nastali su twórby na molerskich zeńdźenjach a dźěłarničkach, kotrež šula za delnjoserbsku rěč a kulturu hižo wjacore lěta přewjedźe. Kóžde lěto štyri razy zetkawaja so zajimcy na wšelakich městnach Delnjeje Łužicy. Tež Klaus Bramburger a Uta Henšelowa stej sej přehladku wčera wobhladałoj. Foto: Horst Adam

Kamjenc (SN). Ludowe nakładnistwo Domowina je wčera w Kamjencu Serbsku protyku za lěto 2025 předstajiło. Lětsa wěnuje so bestseller nakładnistwa Kamjencej, wšako zhladuja tam na 800. róčnicu prěnjeho naspomnjenja města a wokolnych wsow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND