Janšojce (RK/SN). „Přiwěrki pola Serbow w zymskim času“ bě nadpismo přednoška Uty Henšeloweje ze Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu, kotryž wotmě so minjeny štwórtk w Janšojskim Serbsko-němskim domizniskim muzeju we wobłuku tam prawidłownje wuhotowaneje přazy. Referat bě referentka „na zakładźe literarnych rešeršow kaž tež woprašowanjow staršich ludźi“ zestajała. „We 18. lětstotku běchu w zwisku ze samodruhosću, narodźenjom, mandźelstwom, kwasom a křćeńcu wašnja a nałožki nastali, kotrež so ertnje dale dawachu.“ Tak wuwichu so na přikład předewšěm w adwenće pěstowane lubosćinske orakle za prašenja, kaž na přikład „Kak dołho wostanu ja jako holca hišće na přazy? Kotreho/kajkeho muža dóstanu?“ Za to bu na přikład nakusane jabłuko pod hłowak połožene; powołanje potencielneho mandźelskeho zwěsćichu „wěšćo zwuki přirody wuchodźujcy so po křižowym puću“. Zo měli so hałuzy sadowcow w nocy 29. nowembra na swj. Handrija mjelčicy rězać a tež mjelčicy do domu stajić, zo bychu hody kćěli, da někotremužkuli hosćej rozmyslować, čehodla snano w tym zwisku dotal mało zboža mějachu.

Budyšin (SN/bn). „Wulkeje rezonancy“ a „namjetow došedši w poslednim wokomiku“ dla su so Ludowe nakładnistwo Domowina a Serbske Nowiny rozsudźili, lisćinu kandidatow za Hornjoserbske słowo lěta 2024 (HSSL) rozšěrić. Tak hodźi so wotnětka tež za hesło „klěsta“ hłosować. Tele „kreatiwne kófrowe słowo je mjeztym w młodźinje dosć rozšěrjene. Wone je zestajane ze słowow lětsa a klětu a měni tež dokładnje tutu časowu dobu“, we wobkrućenju jurorow rěka. Dalši nowy kandidat je „knihownička“. Wuraz wopisuje bywše „telefonowe budki, w kotrychž hodźa so knihi darmotnje wupožčować a/abo w kotrychž móže kóždy knihi jako dar wotedawać“. Zdobom stej so zarjadowarjej HSSL na to dojednałoj, dobu wothłosowanja podlěšić. Wona wuběži nětko 28. decembra w 23.59 hodź. Wotpowědny wotkaz podawatej online pod www.nakladnistwo.de/hssl2024 a www.serbske-nowiny.de. Wuslědk ma so w silwesterskim wudaću SN wozjewić.

Delnjoserbski wučer Kito Komer narodźi so 3. hodownika 1814 w Radojzu do serbskeje prosteje swójby. Maturowaše w Budyšinje a po tym wopyta wučerski seminar w Starej Darbni (Altdöbern) w Delnjej Łužicy. Wot lěta 1841 do jeho smjerće 21. nalětnika 1870 wučerješe w Njabožkojcach a wuwučowaše wjesne dźěći tež w jich serbskej maćeršćinje a staraše so swědomje wo serbowanje šulerjow a wo to, zo woni tež serbsce spěwachu. Kito Komer lubo­waše jara spěwanje a zapisowaše sej swědomiće serbske ludowe spěwy z Njabožkojc a wokolnych wsow. Komer podpěraše spušćomnje a wěcywustojnje Jana Arnošta Smolerja wot lěta 1838 při zapisanju serbskich ludowych spěwow, kotrež wozjewi młody Smoler potom w dwuzwjazkowej zběrce „Volkslieder der Wenden in der Ober- und Niederlausitz. Pjesnički hornych a delnych Łužisich Serbow“. Tehdy załožene serbske spěwne towarstwa w kónčinje material dźakownje wužiwachu. Zwjazkaj tuteje wažneje ludowědneje zběrki buštej 1841 a 1843 w Grimmje ćišćanej a 1953 a 1984 w Berlinje a w Ludowym nakładnistwje Domowina w Budyšinje znowa wudawanej. Manfred Laduš

Budyšin (SN). Zwjazk serbskich wuměłcow (ZSW) zhladuje „na kopate połne lěto“. To wuzběhny předsyda towarstwa Jan Bělk minjeny pjatk na hłownej zhromadźiznje ZSW w Budyskej Röhrscheidtowej bašće. Tak wotměchu so mjez druhim „15 čitanjow w nošerstwje zwjazka“ a dwě literarnej rozmołwje „tracTare“. Na kanalu „Serbski TV“ zličichu mjeztym cyłkownje 20 000 klikow. Aktualnje 75 čłonam kiwa „wobćežowace prěnje połlěto 2025. Byrnjež Załožba za serbski lud spěchowanje klětušich projektow přizwoliła, njejsu honorary znajmjeńša hač do kónca junija garantowane.“ Přičiny su nadal njejasne etaty na krajnej a Zwjazkowej runinje. Jednohłósnje spožči něhdźe 30 přitomnych Symanej Hejdušce mandat, ZSW přichodnje w zwjazkowym prezidiju Domowiny zastupować. Dwanaće lět w tymle zastojnstwje skutkowacy Bělk podšmórny, zo „je načasu za młode mocy“.