Přiwěra a magija w Kamjencu

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

Po zdaću pozabyte ze zašłosće so tež w dźensnišim swěće jewi

Njewěm, hač wěšći to zbožo abo nje­zbožo, hdyž widźu čornu kóčku z lěweho na prawy bok dróhi běžeć. Za wotmołwu na tele prašenje sym w Kamjenskim ­Muzeju zapadneje Łužicy pytała. Ličba eksponatow we wosebitej wustajeńcy „800 lět přiwěra a magija“, kotraž je hač dosrjedź apryla přichodneho lěta přistupna, je wulka. Ekspozicija wabi wo­pytowarjow, so do swěta swojich prjedownikow zanurić, kotrychž stej přiwěra a magija wšědny dźeń přewodźałoj. Kóčku, wo kotrejž ludźo něhdy prajachu, zo ma njewšědne mocy, kedźbliwy wopytowar na mnohich městnach zajimaweje a informatiwneje wustajeńcy wuhlada. Pod grafikami zapřijate wosebite informacije, wolóža předewšěm młódšim zajimcam přistup k eksponatam, kotrež su zdźěla zatrašace.

Serbja do jubileja zapřijeći byli

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

Zarjadowanja 800lětneho jubileja prěnjeho naspomnjenja města Kamjenca a wosebje swjedźenski kónc tydźenja w meji su tysacy hosći přiwabili. Serbskim wopytowarjam je so šěroki poskitk spodobał. Zdobom pak su mnozy swoje přeća zwuraznili a maja pokiwy.

Dalši wjeršk w běhu swjedźenskeho lěta města budźe Kamjenska Boršć w awgusće. A swjedźenski ćah w septembru ma na bohate stawizny Lessingoweho města skedźbnjeć, kotrež su wusko ze Serbami zwjazane. Na woběmaj podawkomaj budu w tež mnozy Serbja mjez akterami.

Hižo srjedź meje běštej serbska kul­tura a rěč w Lessingowym měsće sylnje prezentnej. Na swjedźenskim kóncu ­tydźenja wopytowarjo poskitkow zwuraznichu, kak wažne za Kamjenc je, zo su Serbja samozrozumliwy dźěl města.

Zhorjelc (SN/bn). Mjeztym 5. lěćnu filmowu akademiju je towarstwo Rashomon w Zhorjelcu wuhotowało, a to tónraz w kooperaciji mjez druhim z filmowym festiwalom Nysa, Wrócławskim ­filmowym festiwalom Nowe Horyzonty a Choćebuskim filmowym festiwalom (CFF). Dźakowano spěchowanju ze stron Łužiskeho festiwala, Kulturneje załožby swobodneho stata Sakska, centrale za zwužitkowanje Bild Kunst Kulturwerk, iniciatiwy Kreatiwna Łužica a Załožby za serbski lud bě dwutydźenska dźěłarnička zajimcam lětsa zdarma přistupna. Dohromady dźewjeć kursantow z Něm­skeje, Pólskeje, Čěskeje a Ukrainy je so na njej wobdźěliło. Minjenu sobotu bu akademija z prezentaciju wudźěłkow zakónčena.

Wjacerěčnosć ludy mjez sobu zwjazuje

póndźela, 28. julija 2025 spisane wot:

Wojerecy (KD/SN). Marija Šołćic, moti­watorka za serbsku rěč w Domowinskej župje Wojerecy je sej njedawno bretonskeju mandźelskeju Pascala a Catherine Jan na měsačne zarjadowanje rěčneje swětłownje do bróžnje Domowinskeho domu we Wojerecach přeprosyła.

Wonaj staj wopytowarjam swoju domiznu ze swojimi městnosćemi a krajinami kaž tež swoju maćeršćinu bretonšćinu předstajiłoj. Rěč, kotraž běše hišće spočatk 20. lětstotka na połkupje jara rozšěrjena, je dźensa mjeńšinowa rěč. „To je kaž z delnjo- a hornjoserbšćinu“, přispomni wopytowarka Dora Gebauer z Ćiska. Wona zhoni w běhu zarjadowanja, zo so bretonšćina hižo někotre lětdźesatki dołho zaso w pěstowarnjach a šulach wuwučuje a zo móža młodostni w swojej maćernej rěči zaso abituru złožić. Catherine Jan předstaji přitomnym čorno-běło-žołtu bretonsku drastu, kotruž so dźensa jenož hišće na swjedźenje wobleku.

Renoměrowany Rezidencny orchester Drježdźany zahraje zajutřišim, njedźelu, kompoziciju „Počasy“ Antonia Vivaldija pod hołym njebjom w parku Ramnowskeho barokneho hrodu. Aranžement za smyčkarjow, fletu a klawěr bu ekstra za mału wobsadku ćělesa spisany a wuwabi jednej z najznaćišich hudźbnych twórbow cyle nowe fasety. Foto: Bernd Galler

Wuhotuja třeću koliziju wuměłstwow

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Pod hesłom „kodekü – kolizija wuměłstwow“ zwoprawdźa wot wčerawšeho dohromady 16 mjezynarodnych wuměłcow najwšelakoriše twórby a projekty w Nowych Jěžercach (Neugersdorf). W běhu dwanaće dnjow nastate wudźěłki chcedźa spočatk awgusta oficialnje prezentować.

NSLDź wospjet tysacy hosći přiwabiło

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:
Němsko-Serbske ludowe dźiwadło (NSLDź) je minjenu njedźelu z poslednim předstajenjom inscenacije „Alice im Wunderland“ hrajnu dobu 2024/2025 zakónčiło. Dohromady je sej spektakl pod hołym njebjom 35 629 wopytowarjow wobhladało. To rěka, zo bě kóžde z 35 předstajenjow wupředate. Na cyłkownje 748 zarjadowanjach minjeneje sezony zličichu 121 370 přihladowarjow. W tejle ličbje chowa so tež mnóstwo hosći serbskich a dwurěčnych produkcijow. Tute přiwabichu dohromady 6 780 zajimcow, štož je něhdźe 500 ludźi wjace, hač bě NSLDź w swojej bilancy ze zašłeho tydźenja podało (SN rozprawjachu). Foto: Maćij Bulank

Agata serbsce po swěće wjedźe

póndźela, 21. julija 2025 spisane wot:

Chatbot studija LUCIJA serbuje – měznik na polu digitalizacije

Budyšin (jp/SN). Nic jenož za mnohich šulerjow je to dobra powěsć: Skónčnje eksistuje takrjec serbski ChatGPT, z kotrymž móžeš so za wšěm móžnym wobhonić, štož chceš runje wědźeć. Je to jednory poskitk bjez wosebitych znajomosćow za kóždeho Serba a ma pódlanski kubłanski efekt. AGATA prašenja mjenujcy jenož rozumi, hdyž so w porjadnej serbšćinje zapodadźa. A tohodla kumštna inteligenca wužiwarjow k tomu namołwja. Tak maja so prócować, wobchadnu rěč njenałožować, a tež dialektalne zabarbjenja AGATA rady nima. We wobłuku prózdninskeho dalekubłanja je skupina wokoło referenta a IT-fachowca Feliksa Šołty z Berlina nowy serbski digitalny poskitk wuwiła. App ChatGPT twori technologiski zakład za serbski pendant AGATA.

Dom Schminkeho w Lubiju słuša k wusahowacym přikładam architektury klasiskeje moderny. Tež „nudlowy parnik“ mjenowany twar nasta w lěće 1933 po planach Hansa Scharouna za fabrikanta ćěstowiny Fritza Schminkeho. Jutře, sobotu, je zajimcam we wobłuku wjacorych, stajnje něhdźe hodźinu trajacych wodźenjow přistupny. Foto: Frank Vincentz

NSLDź ze serbskej sezonu spokojom

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

Hrajna doba 2024/2025 Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła so nachila, poslednje předstajenje wotměje so přichodnu njedźelu. Nastupajo serbske a dwurěčne inscenacije je so sezona hižo předwčerawšim zakónčiła (SN rozprawichu). Bilanca wjednistwa NSLDź w tym zwisku je pozitiwna.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND