Olsenowa cwólba z Chevroletom po Budyskich hasach jězdźi

Lětnje dźiwadło w sprjewinym měsće Budyšinje ma swoje mjeno we kaž tež zwonka murjow stareho města. Zabawny spektakl wabi kóžde lěto z wosebitosću, pod hołym njebjom dožiwić před romantiskej kulisu Budyskeho hrodu njewšědny poskitk. Lětsa wšak wobdźěłachu najprjedy raz twarske firmy Hrodowe naměsto – nic pak, zo bychu tam něšto zwuporjedźeli. Intendant NSLDź Lutz Hillmann planowaše inscenacije „Olsenowa cwólba a wulki pozadnik“ dla nowu asfaltowu dróhu za jewišćo. Wšako dyrbi po njej wosom awtow, mjez nimi originalny Chevrolet, jězdźić. Spektakl je z tajkej atrakciju wuhotowanja hižo raz zaručeny.

Wažna je pohibliwosć

wutora, 28. junija 2016 spisane wot:

István Kobjela sćělesnja w lětušim lěćnym zdźiwadźelenju „Olsenoweje cwólby“ cyplkojteho Bennyja a je kaž jeho sobuhrajerjej Olaf Hais (Egon Olsen) a Rainer Gruß (Kjeld) nimale tři hodźiny pospochi kedźbnosći přihladowarjow „wu- stajeny“. Budyski dźiwadźelnik, kiž sćělesnja w swojej wosobje hnydom tři narodnosće – serbsku, němsku a madźarsku –, dyrbi jako předstajer Bennyja „wulke stopy“ nastupić. Jónu po Lutzu Hillmannu, kiž je nimale 15 lět Bennyja na jewišću wulkeho domu napodobnjował. „Lutzej Hillmannej dołžu wulki dźak“, István Kobjela praji. „Přetož ze swojich bohatych nazhonjenjow je mi někotryžkuli pokiw dał, samo nastupajo předhraće.“ Za wulku gestu Hillmanna wón ma, zo je tutu rólu spušćił.

Parlički hudźbneho lěća

wutora, 28. junija 2016 spisane wot:

Dwanaty króć přeproša Łužiske hudźbne lěćo wot 15. do 31. julija na dohromady 16 zarjadowanjow. Wone wotměja so w Budyšinje, Chróstawje, Kamjencu, Njeswačidle, Smochćicach a Žitawje.

Knižne lěćo w Kamjencu zahajene

wutora, 28. junija 2016 spisane wot:
Kamjenska Lessingowa biblioteka přeproša dźěći a młodostnych w starobje jědnaće do 16 lět w lětnich prózdninach zaso na čitansku akciju. Štóž w času prózdnin znajmjeńša tři knihi přečita, dóstanje za to wosebity certifikat, kotryž móže wučerjej němčiny předpołožić. Nawodnica knihownje Marion Kutter so wjeseli, zo je so dotal 87 zajimcow přizjewiło, mjez nimi šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin. Witane su na knižne lěćo radlubje tež dźěći ze serbskich wsow. Foto: Lennart König

Měrćin Mjeltka

póndźela, 27. junija 2016 spisane wot:
27. junija 1966 zemrě w Barće Sokoł a Domowinjan Měrćin Mjeltka. Nawuknywši powołanje kowarja a pozdźišo mechanikarja wotewrě wón wobchod za kolesa, motorske a šijawy a po tym staciju tan­kowanja. Dokelž bě wušikny a zahority Sokoł,­ powołachu jeho za cyłkowneho načolnika sportoweho towarstwa. Samsnu funkciju přewza jeho mandźelska Leńka za žony. Za wustup serbskeje delegacije na zlěće pólskeho Sokoła 1929 w Poznanju zestaja Mjeltka scenu, w kotrejž su symbolisce bój Serbow wo narodnu swobodu předstajili. Bjarnat Krawc spisa k tomu hudźbu. Samsnu scenu pokazachu Sokoljo 1930 w Běłohrodźe a 1932 w Praze. Aktiwneho dźěła Mjeltki w Sokole a Domowinje dla jeho Budyska wendenabteilunga dohladowaše. Jako so Sokoljo 1932 do Prahi na Wšosokołski zlět hotowachu, pisachu čušlacy do Drježdźan: „Die beiliegende Namensliste­ ... weist eine Anzahl der hier bekannten Personen, in der Wendenbewegung und der Sokołbewegung führende Personen auf, so besonders ... Měrćin Mjeltka­, der als Führer der Wendengruppe anzusehen­ ist.“ Mikławš Krawc

Wjele zboža

póndźela, 27. junija 2016 spisane wot:
Budyšin (SN/JaW). Po poslednjej hrě Serbskeje koparskeje wubranki muži pjatk w Sankt Johannje su SN a Serbski rozhłós dobyćerjow zhromadneje akcije k europeadźe zwěsćili. Dobyła je trikot a bul z podpismami hrajerkow a hrajerjow Odette Kriegel ze Sepic. Jako jenička bě wona prawje tipowała, zo serbske koparki połfinale njedocpěja. Z dalšich dopisow zwěsći kapitanka žónskeje wubranki Janika Bětnarjec Pětra Lebzu z Róžanta jako dobyćerja trikota a bula. Wutrobnu gratulaciju!

Kniha wo serbskich wupućowarjach „K brjoham nadźije“ wot Trudle Malinkoweje njeje so jenož w Němskej, ale tež w Awstralskej a w USA derje předawała. To njezaleži jenož na tym, zo je histo­riska studija derje napisana, ale tež na tym, zo su we woběmaj krajomaj po­tomnicy wupućow×arjow z Łužicy, kotřiž so za swój pochad zajimuja. Hačrunjež njebě ličba wupućowarjow do dalšich krajow wulka, namakaš potomnikow Serbow dźensa tež w Kanadźe, w Južnej Africe a w krajach Južneje Ameriki. Čim wjace časa so minje, ćim bóle so woni za swój­ pochad zajimuja. A kniha Trudle Malinkoweje jim stawiznu serbskich prjedownikow posrědkuje.

Concordia University Press w Austinje, nakładnistwowy wotdźěl jeničkeje uniwersity, kotraž bu hłownje wot Serbow załožena, bě přełožk knihi w lěće 2009 pod titulom „Shores of Hope“ wozjewiła. Mjeztym je kniha wupředata, tak zo měješe so lětsa nalěto znowa ćišćeć. Přełožk do jendźelšćiny a wobaj ćišćej spěchowaše towarstwo Texas Wendish Heritage Society w texaskim Serbinje.

Budyšin (mbu/SN). 38. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije bě wčera wječor z hosćom w Smolerjec kniharni. Swjatk je lětsa filologej, spisowaćelej a nakładnikej Janej Arnoštej Smolerjej wěnowany. Při witanju zwurazni Benedikt Dyrlich wažnosć a wliw Smolerja na dźensniše­ literarne­ tworjenje. Hódny přikład toho­ je časopis Bawülon, kotryž wěnuje so w swojim prěnim lětušim wudaću­ hłownje wuchodosłowjanskej literaturje.­ Rumunski basnik Traian Pop, sam wudawaćel a nakładnik časopisa, zwjazuje basnikow z Ukrainy, Pólskeje, Čěskeje, Serbiskeje, Łužicy a dalšich.

Prěni serbski festiwal

pjatk, 24. junija 2016 spisane wot:
Wot 18. do 26. junija 1966 dožiwi 35 000 wopytowarjow wulkotny I. festiwal serbskeje kultury w Budyšinje. Na 51 zarja­dowanjach předstaji 77 kulturnych cyłkow z 2 150 sobuskutkowacymi swoje programy. Mjez nimi běchu SLA a słowakski ansambl SĽUK kaž tež 65 serbskich ludowuměłskich­ ćělesow. Do wjerškow festiwala­ słušeše prapremjera prěnjeje serbskeje spěwohry „Jakub a Kata“, kotruž bě Korla Awgust Kocor 1871 skomponował. Tohorunja w NSLDź dožiwi činohra Pětra Malinka „Nócny pacient“ swoju prapremjeru. Dalšu premjeru měješe wulko­estrada SLA. Wjele zajima zbudźi wustajeńca dźenika Noweje doby „200 lět serbske nowinarstwo“. Chóry Meja, Budyšin a Lipa zanjesechu pod dirigatom Jana Bulanka w tachantskej cyrkwi „Missu solemnis“ Bjarnata Krawca, kotruž bě Ra­dworska Hudźbna jednota (Meja) pod nawodom Michała Nawki 1932 prěni króć spěwała. Mjez připosłucharjemi w tachantskej cyrkwi bě tež sekretar CK SED Hermann Axen. Wón w narěči wuzběhny, zo „wostanu Serbja tak dołho Serbja, kaž to sami chcedźa“. Manfred Laduš

Hudźbne nakładnistwo ENA jubilej swjećiło

Dnja 1. junija 2006 je pianistka, komponistka a mějićelka hudźbneje agentury KONSONANZ Liana Bertók přewzała hudźbne nakładnistwo ENA, kotrež bě komponist Jan Pawoł Nagel załožił. Alfons­ Wićaz je so z Budyšanku roz­mołwjał.

Čehodla sće hudźbne nakładnistwo ENA přewzała?

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND