Rozžahłe finale Budyskeho hudźbneho lěća
Program lětušeho Łužiskeho hudźbneho lěća wopřiješe 16 najwšelakorišich zarjadowanjow. Zahorjace finale a połne rozžahłosće bě wčera wječor w Budyskej tachantskej cyrkwi swj. Pětra a w radnicy.
Čert je přeco pódla
Ćisk (HH/SN). Hač do kónca awgusta je nětko wustajeńca „Złoty proch“ z najrjeńšimi ilustracijemi Wojerowčana Jürgena Tiedy z jeho moderneje bajkoweje knihi za dorosćenych w bywšej hródźi na Ćišćanskim statoku přistupna. Na 38 luboznje wuhotowanych taflach wjedźe wuměłc wobhladowarja do swěta serbskich bajowych postawow.
Na wčerawšim wotewrjenju wustajeńcy zanjese Wojerowčanka Barbara Kayser wotpowědne pěsnički. Tiedowu nowu přehladku k bajce „Złoty proch“ móžeš rozumić jako pokročowanje jeho bajkoweje přehladki „Hrjebar złota“, kotruž běchu w lěće 2013 tohorunja na Ćišćanskim statoku pokazali. Je to wuslědk dobreho zhromadneho dźěła z wjesnym kulturnym towarstwom. Jeho čłonojo wobhladuja tež nětčišu wustajeńcu jako wjeršk tamnišeho serbskeho žiwjenja a su wčera popołdnju hosći gastronomisce zastarali.
Hanzo Njepila
Wo knihach a kniharni (29.07.16)
Lěćo je čas dowola a tón je za toho abo tamneho zwjazany z dołhej jězbu z awtom, zo by sej k morju abo do wysokich hór abo bóh wě dźe wulećał. Na tajkej dołhej jězbje móže so ći sčasami chětro wostudźić, jeli na přikład něhdźe na zatykanej dróze stejiš a hdyž so před tobu dlěšu chwilu ničo njehiba. Za tajku njeluboznu chwilu doporučam wokřewjenje, klinčace ze słuchoknihi.
Tale wosebita forma knihi je mjeztym nimale sto lět stara. Hižo w 1920tych lětach móžachu sej zajimcy čitanja awtorow kaž Thomasa Manna abo Ericha Kästnera ze zynkonošakow naposkać. Tehdy běchu to tačele. Kónc 70tych lět zašłeho lětstotka wuńdźechu potom prěnje słuchokasety, ale hišće spočatk 90tych lět bě zajim za nje skerje snadny. A tak bě tež sławne nakładnistwo Rowohlt nuzowane swój 1987 zahajeny rjad „Literatura za słuchatka“ zaso zakónčić. Hakle z wuchadźenjom cejdejkow so za słuchoknihu „žiworjenje w ćěmnosći“ skónči.
Tež w Serbach su słuchoknihi mjeztym woblubowane, wosebje mjez dźěćimi. Smolerjec kniharnja ma polcu połnu tajkich na předań – za kóždy słód něšto.
Dobry přećel Serbow był
K dźensnišim 95. posmjertnym narodninam Jiříja Mudry
Jako so Mudrec mandźelskimaj Zděnce a Františekej 28. julija 1921 synk Jiří narodźi, steješe we hwězdach, zo so z njeho raz stanje jedyn z najwuznamnišich čěskich sorabistow. Staršej běštaj wobaj aktiwnaj Sokołaj byłoj a přikubłaštaj tež Jiříjej sport, wótčinske ideale a prosłowjansku zmyslenosć.
Wuchodźiwši w Praze-Bubnach Hólču powšitkownu šulu wuknješe Jiři Mudra dale na Statnej čěskosłowakskej realnej šuli Praha-Letná, hdźež złoži nalěto 1939 maturitu. Samsne lěto w septembru zahaji studij w Praze na Čěskej wysokej techniskej šuli, kotryž pak zawrjenja wysokich kubłanišćow přez nacijow 11. nowembra 1939 dla njedokónči. Ale runje nacistiska okupacija Čěskeje bě jemu pohon, hłubšo za słowjanstwo so zajimować. Za čitanje knihi wo Łužicy je Gestapo jeho přesłyšowała. Wysokošulsku zdźěłanosć docpě Mudra hakle po wójnje na Karlowej uniwersiće w předmjetomaj čěska a ruska rěč.
Njewšědny wuměłski trojozynk móžeš tuchwilu w galeriji ...
Lubosć je sylniša hač wšo kuzłarstwo
„Krabat“ w Žitawskim dźiwadle a na čapornišću w Drježdźanach
Podawizna Krabata je a wostanje wobkuzłaca, fascinuje młodych a starych a zaběra wuměłcow, spisowaćelow, dramaturgow, filmowcow a wjele druhich. Z jednoreje powědki ze 17. lětstotka pletu so hač do dźensnišich dnjow wšě móžne wuměłske žanry na najwšelakoriše wašnje w tu- a wukraju. W zašłej hrajnej dobje su hru Krabata tež w Gerharta Hauptmannowym dźiwadle w Žitawje pokazowali. Wobsah je nam dawno znaty. Wosebitosć Žitawskeje inscenacije bě, zo tu profije dźiwadła z młodostnymi, lajkami hromadźe hrajachu, štož pak njebě na škodu předstajenja. A někotři hrajerjo z Krabatowych młynskich hólcow kaž tež hrajerki z kantorkow a młodych žonow na hermanku běchu samo z Libereca. Tak dósta kruch wo chorwatsko-serbskim Krabaće chcyjo nochcyjo wěsty (słyšomny) słowjanski akcent. Čěscy młodostni su z Němskeje šule w Liberecu, Žitawscy młodostni přisłušeja tamnišemu dźiwadłowemu klubej.
Mjeztym kultowy status
Nowostka w LND
Přirodowe zynki w hudźbje
Smochćicy (CRM/SN). Do lětušeho Łužiskeho hudźbneho lěća je tež Smochčanski Dom biskopa Bena ze swojim parkom zapřijaty. Tak wodźeše njedawno zahrodniski inženjer Rudolf Schröder z Drježdźan jako wustojny znajer tohole w stilu baroka zapołoženeho parka po nim. Wón potwjerdźi, zo wobsedźi runje tónle historiski areal tohorunja wšitke wosebitosće zahrodniskeje kultury 18. do 20. lětstotka, a skedźbni na mnohotnosć žadnych štomow a rostlin, pokaza pak zdobom na wuznam skulpturow a pomnikow a na wažnu funkciju wodźiznow. „Elementy zemja, woda a powětr tworja jednotu“, wón wuzběhny. Zajimcy sej tak wujasnichu, zo wobsedźi Dom biskopa Bena a tak tež cyła wokolina z parkom woprawdźity juwel.
Cyklus „Satkula“ Serbskemu muzejej Choćebuz
W Budyskim kaž tež w Choćebuskim Serbskim muzeju bě wona hižo widźeć, nětko pokazuja wustajeńcu „Satkula abo (s)twor(jen)a krajina“ Karla Vouka w Lěšćanskej (Lieske) cyrkwi. Wotewrjenje minjeny pjatk bě zdobom oficialne přepodaće dźělneje nakupje twórbow přez Załožbu za serbski lud.
