Žadaja sej zasadnu změnu

wutora, 23. apryla 2019 spisane wot:

Fachowcy za wobchad koncept za lěpši powětr w městach předpołožili

Berlin (dpa/SN). Wodźacy wědomostnicy maja zakazy dieselowych awtow na jednotliwych dróhach za mało wunošne, powětr w městach polěpšić. Woni rěča wo „krótkodobnym akcionizmje“. Fachowcy Narodneje wědomostneje aka­­demije Leopoldina poručeja město toho wobšěrnu strategiju a zasadnu změnu wobchadneje politiki – předewšěm z wu­twarom zjawneho bliskowobchada.

Wědomostnicy nimaja za prěnjorjadny nadawk, hornje hranicy dusykowych dioksidow přiwótřić, kotrež su w mnohich městach dieselowych wotpłunow dla pře­kročene. Najebać to dyrbjeli wjace činić, wustork škódnych maćiznow pomjeńšić.

To a tamne (23.04.19)

wutora, 23. apryla 2019 spisane wot:

Wulku wěcnu škodu je dwanaćelětny hólc ćichu sobotu w Rakecach zawinił. Tak je z awtom swojeje ćety z parkowa­nišća wujěł, štož bě jemu 23lětna samo do­woliła. Po informacijach policije pak je hólčec borzdźidło a płun zaměnił a za­jědźe přez dróhu na ležownosć, hdźež tam wotstajene awto wobškodźi. Cyłkowna škoda njepřemysleneje akcije wučinja 33 000 eurow.

Po wjac hač dźesać lět trajacej ćěkańcy je so 64lětny złóstnik z dwěmaj kófromaj pod pažu wčera w Awstriskej pola policije přizjewił. Tam wón přizna, zo bě cyły čas na kupje Teneriffa bydlił. Nětko pak so jemu tam hižo njelubi a tuž so na­wróći. 64lětny bě před wjac hač dźesać lěta­mi z Wienskeho jastwa twochnył.

Wažny nastork zakonjedawarjej

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:

Drježdźany/Plusnikecy (SN/at). Woba­ra­nje Plusnikečanskeje wobydlerskeje iniciatiwy přećiwo zornowcowej skali předewzaća ProStein w Malešanskej gmejnje běše wčera předmjet słyšenja peti­ciskeho wuběrka w Sakskim krajnym sejmje. Kaž wobdźělnicy rozprawjachu, chce gremij nětko pola zwjazkoweho zako­njedawarja změnu hórnistwoweho zakonja nastorčić w tym nastupanju, zo maja hórnistwowe předewzaća přichodnje dopokazać, zo njejsu škody na přikład na twarjenjach wobydlerjow zawinyli. Hišće płaći, zo dyrbja škodowani to firmam dopokazać. Za to trěbny posudk płaći jich něhdźe 7 500 eurow.

Kedźbliwje přiwzachu zastupjerjo wobydlerskeje iniciatiwy informaciju za­stupjerja statneho ministerstwa za wobswět a ratarstwo, zo steja tam moderne nastroje za měrjenje poćeženjow z procha a hary k dispoziciji, kotrež móže wobydler sam posłužować a kóždy do swojeho domu dóstać.

Dotalne postupowanje Plusnikečanskeje wobydlerskeje iniciatiwy hódnoćachu w peticiskim wuběrku jako „woprawdźe efektiwne a fairne“.

Situacija žurnalistow špatna

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Situacija nowinarskeje swobody w Europje je so po měnjenju repor­terow bjez mjezow pohubjeńšiła. Systematiske škaranje přećiwo žurnalistam je k tomu wjedło, zo dźěłaja nowinarjo w stajnej klimje stracha, organi­zacija potwjerdźa. Předewšěm płaći to za kraje, hdźež móžachu zastupjerjo medijow dotal wěsće dźěłać. Situacija w Němskej drje je so wo dwě na nětko 13. městno polěpšiła, w tamnych krajach pak jasnje pohubjeńšiła. Najwěsćišo čuja so žurnalisća w Norwegskej, Finskej a Šwedskej.

Grjekska žada sej reparacije

Athen (dpa/SN). Grjekski parlament je wčera wječor rozsudźił, sej wot Němskeje oficialnje reparacije za škody Druheje swětoweje wójny žadać. Kaž grjekscy fachowcy twjerdźa, jedna so wo sumu cyłkownje 290 miliardow eurow. Tamniše knježerstwo ma nětko nadawk, wšitke diplo­matiske a prawniske kročele zahajić. Nětko zdźěłaja pisomnu powěsć zwjazkowemu wonkownemu ministerstwu. Kaž šef grjekskeho knježerstwa Alexis­ Tsipras zdźěla, je žadanje historiska a moraliska winowatosć.

Ma knježerstwo wutworić

Slubjenja zwjazkoweho ministra za strowotnistwo Jensa Spahna (CDU) na popjelnej srjedźe su so wčera zwoprawdźili. Sakska statna ministerka za socialne Barbara Klepsch (CDU) bě sej do Budyskeje chorownje dojěła a ze zastupjerjemi klinikuma wo mediciniskim zastaranju a ćežach financowanja wukonow dla rěčała. Tež zapósłanc sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU, 3. wotl.) bě pódla. Foto: SN/Hanka Šěnec

Zastupjer EU we Wojerecach pobył

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:
Wojerecy (SN). Zastupjer Europskeje komisije generalneje direkcije za energiju prof. dr. Klaus-Dieter Borchardt je dwaj dnjej Łužicu wopytał a so wo situaciji hladajo na strukturnu změnu informował. Wčera bě wón we Wojerecach, hdźež rozłoži jemu wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU), zo ma město wulke brěmjo njesć. Hižo jónu bě strukturny łamk dožiwiło. Nětko su spěšne naprawy trěbne. Konkretne ideje wšak su w kónčnej rozprawje brunicoweje komisije hižo pomje­nowane. Wyši měšćanosta wuži zdobom składnosć, prěnje konkretne projektne ideje města zastu­pjerjej sakskeje statneje kenclije Ste­phanej Gößlej přepodać.

Dotal 29 woporow

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:
Funchal (dpa/SN). Wopory njezboža z busom na portugalskej kupje Madeira pochadźeja z kónčinow po wšej Němskej, zdźěla tamniši hotel, w kotrymž turisća přebywachu. To njebě jedna skupina, ale dowolnicy, kotrež su sej we wšelakich časach na kupu dojěli. Zhromadnje chcychu do hłowneho města kupy­ Funchal wječerjeć jěć. Po puću pak je bus něhdźe we 18.30 hodź. z dotal nje­znatych přičin znjezbožił, so wjace króć přećisnywši horu dele sunył a na třěchu chěže padnył. Po dotalnych informacijach je 29 sobujěducych zemrěło, jěd­naće muži a 18 žonow w starobje wot 40 do 50 lět. Portugalska nowina Observador rozprawješe, zo bě cyłkownje 57 ludźi w busu. Dotal je znate, zo su dalši 27 turisća zranje­ni.

„Dźewjeć lět bjezradnosće“

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:

Pólska wopomina lětadłowu katastrofu w Smolensku z lěta 2010

Waršawa. Kaž w minjenych lětach su Polacy tež lětsa 10. apryla z mnohimi za­rjadowanjemi lětadłowu katastrofu w ruskim Smolensku wopominali, při kotrejž bě lěta 2010 tehdyši pólski prezident Lech Kaczyński z 95 dalšimi ludźimi žiwje­nje přisadźił. We Waršawje wotmě so na Naměsće Piłsudskeho wulka Boža mša z wodźacymi zastupnikami politiki a towaršnosće. Za wołtarjom běchu wobrazy wšitkich woporow připrawjene, ko­trychž mjena su kaž kóžde lěto předčitali. W swojej narěči bě Jarosław Kaczyński, předsyda knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS), tónraz skerje moderatny. Hewak bě wón stajnje zaso zjawnje twjerdźił, zo bě njezbožo we woprawdźitosći atentat.

To a tamne (18.04.19)

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:

Loni bě měšćanski zarjad w Nürnbergu dał wosebity nuznik za psow instalować. Přestrjeń je z pěska a něhdźe dźesać kwadratnych metrow wulka, štož płaćeše 2 000 eurow. Snadneho wužiwanja dla pak budźe hajzl nětko po jeno jednym lěće zaso wottwarjeny. Město toho zasyłaja płoninu z trawu. Kaž zarjad zdźěli, njejsu čujomne polěpšenje zwěsćili. Eksperiment, po cyłej Němskej jenički tajki, je potajkim zwrěšćił.

Wosebitu oazu maja sydom dźiwich wjewjerčkow w Berlinje. Terasa na třěše doma skića najlěpše wuměnjenja. Wo to postarał je so Frank Wilde, kotryž při­hotuje jim worješki a snack z wšelakich družinow zeleniny. Na swojej Facebook-stronje wozjewja wón wšědnje nowe dožiwjenja wjewjerčkow. Kóžda z nich wšak ma wosebity charakter. Mjeztym su zwěrjata hižo znate a dosć prominentne.

60. městno – to je skandal

srjeda, 17. apryla 2019 spisane wot:

Hajko Kozel wědźeć chcył, kelko je Lěwicy serbski kandidat hódny

Budyšin (SN/at). Tajki wuslědk nichtó wočakował njeje, zo steji serbski politikar Hajko Kozel po zhromadźiznje zastupjerjow sakskeje Lěwicy minjeny kónc tydźenja na poslednim, 60. městnje kraj­neje lisćiny za wólby Sakskeho krajneho sejma 1. septembra. Druzy, nic jeno serbscy Lěwicarjo, mjenuja to skandal. Kozel sam njeje so – přećiwo poručenjam de­legatow z Budyskeho wokrjesneho zwjazka strony – po prěnich njewuspěchach dalšich kandidaturow wzdał, ale je zas a zaso nastupił. „Chcych wědźeć, kelko je serbski kandidat mojej stronje scyła hódny“, měni wón.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND