„Njewotwobroćće so wot politiki“
Wien (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Awstriskeje Alexander Van der Bellen spyta hladajo na ćežku knježerstwowu krizu, wobydlerjam rjap skrućić. „Prošu was, njewotwobroćće so wograwani wot politiki“, zwurazni Van der Bellen wčera wječor w swojej narěči. Zdobom zamołwi so wón za wobraz, „kotryž politika runje zawostaja. Wšitcy smy wobraz moralnosće widźeli, kiž hranicy hłuboko rani, wobraz bjezrespektnosće, łamanja dowěry a politiskeho zanjechanja.“ Dobry přikład so z hłubokeho nutřkowneho přeswědčenja porjadnje zadźerži, bě sej awstriski prezident wěsty.
Hladajo na přichodne dny apelowaše Van der Bellen znowa na statnopolitisku zamołwitosć politikarjow a stronow: „Njemysliće prošu jenož na to, što móžeće krótkodobnje za swoju stronu wuzbytkować, ale na to, što móžeće za Awstrisku činić!“
Awstriska tči po wozjewjenju skandalneho wideja we hłubokej krizy. Přichodnu póndźelu dyrbi so kancler Sebastian Kurz wotumej njedowěry stajić.
Štyrjo požadarjo za Zhorjelc
W měsće nad Nysu wola njedźelu tež noweho wyšeho měšćanostu
Zhorjelc (dpa/SN). Přichodnu njedźelu budźe wša Němska na Zhorjelc zhladować. Wo tym je Franziska Schubert, zapósłanča Zelenych w Sakskim krajnym sejmje, přeswědčena. Wona je jedna ze štyrjoch kandidatow, kotřiž nastupja k wólbam Zhorjelskeho wyšeho měšćanosty. Zhromadnje z njej kandiduja Octavian Ursu za CDU, Jana Lübeck za Lěwicu a Sebastian Wippel za AfD. Tuchwilny mějićel zastojnstwa Siegfried Deinege (njestronjan) hižo njenastupi. Dobyćer trjeba 26. meje absolutnu wjetšinu, potajkim 50 procentow plus jedyn hłós. Tuchwilu z toho wuchadźeja, zo budźe dalše wólbne koło 16. junija trěbne. Potom dosaha jednora wjetšina za dobyće.
Witaja rozsud za zbrašenych
Berlin (dpa/SN). Němski dźěłarniski zwjazk (DGB) je rozsud zwjazkoweho sejma witał zbrašenych ludźi, kotrychž dyrbja we wšitkich naležnosćach hladać, hižo dlěje z wólbow njewuzamknyć. „Sobu postajić, štó w parlamentach Zwjazka, krajow a gmejnow skutkuje, je demokratiske zakładne prawo, z kotrymž so dospołne wobdźělenje na politiskim, towaršnostnym a socialnym žiwjenju zwoprawdźi“, rjekny čłonka předsydstwa DGB Annelie Buntenbach. Zo pak dyrbi Zwjazkowe wustawowe sudnistwo zakonjedawarja hakle k tomu nastorčić, pokazuje, „kak daloko smy hišće wot inkluziwneje towaršnosće zdaleni“.
Zwjazkowy sejm bě minjeny pjatk wobzamknył, zo njesmědźa zbrašenych hižo dlěje wot wólbow wuzamkować. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo bě w aprylu wotpowědnej skóržbje wotpowědowało. W Němskej je něhdźe 80 000 ludźi potrjechenych, kotřiž maja sudnisce postajeneho hladarja za wšitke žiwjenske wobłuki, dokelž su ćělnje abo duchownje zbrašeni. Woni smědźa nětko runje tak wolić kaž skućićeljo, kiž su duchowneho zbrašenja dla w psychiatriji.
Kultusowy minister w Budyšinje
Zakaz plastiki schwaleny
Brüssel (dpa/SN). Zakaz wšelakich plastowych wudźěłkow za jónkrótne wužiwanje je w Europskej uniji doskónčnje schwaleny. Staty EU su wčera w Brüsselu wotpowědne prawidła wobzamkli, zo bychu předewšěm morja před dalšim zanjerodźenjom škitane byli. Europski parlament kaž tež kraje běchu so na změny do toho dojednali a jim přihłosowali.
Wot lěta 2021 maja so wšelake produkty z europskich wikow zminyć, za kotrež su alternatiwy. K tomu słušeja plastowe talerje a grat kaž tež troski a watowe štabiki. Tež štabiki powětrowych balonow k tomu słušeja. Komisija EU lubi sej ze zakaza wulke lěpšiny za přirodu. Naprawy maja wustork wuhlikoweho dioksida pomjeńšić, wobswětowym škodam zadźěwać a přetrjebarjow k lutowanju pohonjeć. Pozadk su hoberske mnóstwa plastikowych wotpadkow w morjach. Plasta móže tež zwěrjatam strašna być, kotrež so w njej zašmjataja abo ju z cyrobu zaměnjeja. Z rybu jako žiwidłom dóstawa so plastika tež do čłowjeskeho ćěła. Kritikarjo wumjetuja Europskej uniji přeco hišće njedosahace naprawy. Wšako wučinjeja zakazane wěcy jeno snadny dźěl wšěch wotpadkow.
To a tamne (22.05.19)
Přemało mnichow na wideju dla chcedźa w Thailandskej oficialny film wo narodnej hymnje znowa nawjerćeć. Premierminister Prayut Chan-o-cha je widejo skazał, kotryž pokazuje wjace mnichow, kak swoju wěru praktikuja. Film, hakle spočatk meje znowa nahrawany, pokazuje zastupjerjow wšelakich worštow thailandskeho ludu při spěwanju hymny. Buddhistiska organizacija je so na to hóršiła, dokelž su na wideju lědma mniša widźeć.
Wjace hač 300 hudźbnikow a skupin je so lětsa za požadanu dowolnosć hudźenja w New-Yorkskej podzemskej železnicy přizjewiło. Něhdźe 70 z nich změje składnosć, swoje hudźbne kmanosće komisiji předstajić. 20 skupin a jednotliwcow přiwozmu potom do kruha něhdźe 350 hudźbnych cyłkow, kotrež smědźa na 30 wuzwolenych podzemskich dwórnišćach koncertować, štož je 7 500 wustupow wob lěto.
Macron potwjerdźa přećelstwo
Paris (dpa/SN). Krótko do wólbow Europskeho parlamenta je francoski prezident Emmanuel Macron wuznam přećelstwa z Němskej wuzběhnył. Europa njemóže so dale wuwiwać, stej-li Němska a Francoska zwadźenej, rjekny prezident Macron w rozmołwje z regionalnymi nowinarjemi w Parisu. Kónc apryla bě wón přiznał, zo stej wobaj krajej we wjacorych naležnosćach rozdźělneho měnjenja. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) bě porno tomu zwurazniła, zo ma dobry poćah k Macronej.
Wahl-O-Mat zawrjeny
Köln (dpa/SN). Tak mjenowany Wahl-O-Mat njesmě so najprjedy raz dale wužiwać. Kölnske zarjadniske sudnistwo je Zwjazkowej centrali za politiske kubłanje w Bonnje přikazało, internetny portal k přirunowanju pozicijow wšelakich stron w tuchwilnej formje zawrěć. Sudnistwo wotpowědowaše tak skóržbje strony Volt Deutschland, kotraž njeje mjez stronami portala naličena a ma to za njelěpšinu.
Wjele dešća na zapadźe kraja
Wo mjezystawje financowanja załožby zhonili
Budyšin (SN/MkWj). Rěčne wuwiće Ludoweho nakładnistwa Domowina bě jedne z ćežišćow wčerawšeho wuradźowanja parlamentariskeje přirady Załožby za serbski lud. Na swoje posedźenje w Budyskim Serbskim domje běchu čłonojo rady tuž jednaćelku LND Marku Maćijowu přeprosyli. Při tym dźěše wo to, kak hodźało so spěchowanje serbšćiny z modernymi srědkami zwoprawdźić. K tomu měli wobdźěleni, tež załožba, ze swojimi namjetami přinošować. Přezjedni sej běchu, zo ma nakładnistwo ze swojimi wudźěłkami wulki podźěl na zachowanju serbskeje rěče.
W dalšim dźělu posedźenja zhoni parlamentariska přirada wo mjezystawje jednanjow nastupajo financowanje Załožby za serbski lud, kaž předsyda přirady, zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman, našemu wječornikej zdźěli. Hač do kónca junija chce sakske knježerstwo zapósłancow a zjawnosć wo aktualnym stawje informować.
Statna kriza so přiwótřa
Wien (dpa/SN). Knježerstwowa kriza w Awstriskej widejoweje afery dla so něšto dnjow do wólbow Europskeho parlamenta dale přiwótřa. Při tym njeje ani wjace wuzamknjene, zo zwjazkowy kancler Sebastian Kurz swoje zastojnstwo zhubi. Wčera wječor bě prawicarska FPÖ připowědźiła, zo wšitcy ministrojo strony knježerstwo wopušća. Strona reagowaše tak na připowědźenje Kurza, nutřkowneho ministra Herberta Kickla (FPÖ) pušćić. Předsydka SPÖ Pamela Rendi-Wagner žadaše sej wčera wotstup cyłeho knježerstwa. Hač k nowowólbam w septembru měło přechodne knježerstwo fachowcow kraj nawjedować.
Mjeztym dyrbi Sebastian Kurz z wotumom njedowěry w parlamenće ličić. Opozicionelna lisćica „Nětko“ je wčera připowědźiła, zo chcyła w parlamenće wotpowědnu próstwu zapodać. Dyrbjałoj-li roznjemdrjena FPÖ a socialdemokratiska SPÖ Kurzej njedowěru wuprajić, by zwjazkowy prezident Alexander Van der Bellen noweho knježerstwoweho šefa powołać dyrbjał.
„Mjeńšiny trjebaja připóznaće“
Politiske strony maja naležnosće mjeńšin we wólbnym programje (2. dźěl)
Berlin (SN/MkWj). Pod kapitlom „Sylny hłós za etniske mjeńšiny“ wěnuje so Lěwica w Němskej we wólbnym boju za wólby Europskeho parlamenta naležnosćam awtochtonych mjeńšin. To wuchadźa z wotmołwy Lěwicy na naprašowanje mjeńšinoweho sekretariata w Berlinje. Mjeńšinowy sekretariat bě so strony prašał, kak steja k narodnym mjeńšinam, k iniciatiwje Minority Safepack, ke kulturnej a rěčnej mnohotnosći w regionach Europy. A strony su sekretariatej wotpowědne wurězki swojich wólbnych programow posrědkowali.
