Kónc mawty ma prěnje sćěhi

srjeda, 19. junija 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wčerawši rozsud Europskeho sudnistwa (EuGH) nastupajo planowanu­ mawt za wosobowe awta w Němskej ma prěnje konsekwency. Zwjazkowy wobchadny minister Andreas Scheuer (CSU) je wukazał, hižo wotzamknjenej zrěčeni z wobhospodarjerjomaj za planowane zběranje popłatka a kontrolu systema wupowědźić.

Ministerstwo bě hižo loni zrěčenje z awstriskim po­skićerjom mawtowych systemow Kapsch a z předawarjom wignetow CTS Eventim wotzamknyło. Opozicija na to kritizowaše, zo ministerstwo fakty twori, byrnjež doskónčna prawniska wěstota scyła hišće data njebyła. Po zwrěšćenju plana dyrbi Zwjazk ze žadanjemi za wotškódnjenjom ze stron wobeju předewzaćow ličić. Scheuer załoži wčera bjezpo­srědnje po wusudźe dźěłowu skupinu, kotraž ma financne a organizatoriske prašenja zrjadować. Kaž z knježerstwowych kruhow rěka, su tež dalše jednanja a wudawki k přesadźenju mawty hnydom přetorhnyli. Najwyši sudnicy EU běchu wčera rozsudźili, zo by mawt europske­ zakonje raniła, dokelž bychu ju jenož wukrajni šoferojo płaćić dyrbjeli.

To a tamne (19.06.19)

srjeda, 19. junija 2019 spisane wot:

Dowolowu přestawku Braniborskeho krajneho sejma je šup wužił, zo by do pinčneje garaže derje wobstražowaneho twarjenja zalězł. Sobudźěłaćerjo wuhladachu zwěrjećeho zadobywarja w metalowej konstrukciji pod wjerchom. Zamołwići chcedźa wočaknyć, hač so šup sam zaso z krajneho sejma won namaka. Hewak chcedźa jeho z pomocu škitarjow zwěriny popadnyć a w lěsu wusadźić.

Čas wotstronić chcedźa na sewjeronorwegskej kupje Sommarøy. Dokelž so tam słónco w lěću nimale 70 dnjow scyła njechowa, prócuja so zamołwići kupy wo titul prěnjeho bjezčasoweho pasma swěta. Hdyž je faktisce stajnje swětło, njetrjebaš scyła wědźeć, kak pozdźe je, z kupy rěka. Na Sommarøy je w lětnich měsacach z wašnjom, zo sej dźěći hač do nocy wonka hrajkaja a ludźo fasady swojich domow wo połnocy barbja.

Ukrainski prezident w Němskej

wutora, 18. junija 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Měsac po nastupje zastojnstwa chcyše nowy ukrainski prezidenta Wolodimir Zelenskij dźensa na prěni wopyt do Berlina přijěć. Tam wočakowaše jeho zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) z wojerskej ceremoniju. Rěčeć chcyštaj wonaj předewšěm wo tym, kak hodźał so měrowy proces na wuchodźe Ukrainy zaso wožiwić. Wšako tam proruscy separatisća a ukrainske jednotki přećiwo sebi wojuja. Němska a Francoska w konflikće posrědkujetej.

Mursi pochowany

Kairo (dpa/SN). Po jeho njewočakowanej smjerći za čas sudniskeho jednanja su bywšeho egyptowskeho prezidenta Mohammeda Mursija w kruhu swójby pochowali, kaž jeho syn Ahmed dźensda zdźěli. Mursi bě so wčera na sudniskim jednanju zwjezł a 67lětny zemrěł, pječa na infarkt wutroby. Opozicija egyptowskemu statej wumjetuje, zo je wina na „poněčimnej smjerći“ Mursija. W lěće 2012 bě wón jako prěni swobodnje woleny prezident kraja na móc přišoł. Wójsko pak Mursija lěto na to wotsadźi, a wot toho časa sedźeše wón w jastwje.

USA sćelu dalšich wojakow

Jamu zadźeržeć

wutora, 18. junija 2019 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Nimale 2 000 ludźi je wčera w Podstupimje za lěpši škit klimy a spěšniši kónc zmilinjenja brunicy demonstrowało. Mjez wobdźělnikami bě wjele šulerjow, studentow a staršich. Zhotowili běchu woni plakaty, mjez druhim z napisom „2038? Za klimu přepozdźe!“ abo „Wólby su klimowe wólby“.

Po tuchwilnym stawje maja w lěće 2038 wšitke brunicowe milinarnje za­wrjene być. Organizatorojo wčerawšeho protesta namołwjachu braniborske knježerstwo, planowanu nowu brunicowu jamu Wjelcej-juh II hišće do wólbow Braniborskeho krajneho sejma 1. septembra zadźeržeć. Nimo toho měli Janšojsku mi­linarnju­ najpozdźišo spočatk 2020tych lět wotpinyć.

Kedźbliwi być

wutora, 18. junija 2019 spisane wot:
Köln (dpa/SN). Kölnska wyša měšćanostka Henriette Reker je po zajeću pozdatneho prawicarskeho podhladneho w padźe morjeneho Kasselskeho knježerstwoweho prezidenta Waltera Lübckeho ke kedźbliwosći namołwjała. „Surowy njeskutk nam zaso raz pokazuje, zo nje­znaja njepřećeljo našeje swobodneje towaršnosće žane hranicy“, rjekny Reker, kotruž bě lěta 2015 we wólbnym boju prawicarski ekstremist z nožom nadpadnył a ćežko zranił. „Woni su k wšemu zwólniwi, štož měło nas kedźbliwych sčinić, nic pak strachoćiwych“,­ Reker wuzběhny. Lübcke bu w swojim domje zatřěleny.

Sudnistwo: Mawt rani zakonje EU

wutora, 18. junija 2019 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Planowany na­dróžny popłatk za wosobowe awta w Němskej rani zakonje. To je Europske sudnistwo dźensa w Luxemburgu rozsudźiło. Mawt njewotpowěduje europskim zakonjam, kaž sudnicy zdźělichu. Mawt zawjesć njeje tuž po dotalnym modelu móžno.

Popłatk bě w prěnim rjedźe prestižny projekt bayerskeje CSU w zwjazkowym knježerstwje. Jón chcychu wot oktobra 2020 na awtodróhach a zwjazkowych dróhach zběrać. Němskim šoferam chcychu popłatk přez niše dawki zaso wróćić. Wukrajni šoferojo bychu jenož na awtodróhach mawt płaćić dyrbjeli.

Luxemburgscy sudnicy argumentowachu, zo nadróžny popłatk diskriminuje, dokelž by jeničce šoferow we wukraju přizjewjenych awtow potrjechił. Nimo toho by zasady swobodneho wikowanja a swobodneho posłužboweho wobchada ranił. Mawt běchu lěta 2015 wobzamknyli. Po spočatnych wobmyslenjach a snadnych­ změnach jej tež komisija EU přihłosowaše.­ Awstriska je na to zhromadnje z Nižozemskej na Europskim sudnistwje přećiwo tomu skoržiła.

To a tamne (18.06.19)

wutora, 18. junija 2019 spisane wot:

Najebać policajsku eskortu a módru swěcu njeje w šwicarskim Schaffhausenje dźěćo w maćernym žiwoće dlěje čakać chcyło. Zastojnicy dyrbjachu zastać a přepodachu žonu sanitetarjam, kotřiž tohorunja su z módrej swěcu přismalili. Jenož mjeńšiny pozdźišo žona w chorobnym awće porodźi. Nan bě nimojěduce policajske awto zadźeržał, dokelž měješe žona po puću do chorownje sylne hrona. A policija wołaše chorobne awto.

Pjanaj dwójnikaj staj policiji w Braunschweigu ćeže načiniłoj. Jedyn ze 46lětneju bě chětro alkoholizowany z mopedom nimo žony jěł, kotraž policiju za­woła. Ta móžeše na zakładźe čisłoweje taflički adresu muža zwěsćić. W bydlenju nańdźeštaj zastojnikaj dwójnikow při jědźi. Tak dyrbještaj wobaj duć, a wobaj měje­štaj tři promile alkohola w kreji.

Jubilejny kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin w Bratislavje je zakónčeny. Prezidij organiza­cije wostanje přichodne tři lěta bjez zastupnika­ Łužiskich Serbow.

Bratislava (SN/MkWj). Z wólbami noweho předsydstwa je so sobotu w słowakskej stolicy Bratislavje jubilejny kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) składnostnje jeje 70lětneho wobstaća zakónčił. Cyłkownje 120 delegatow bě wot štwórtka dźěło minjeneho lěta bilancowało a ćežišća přichodneho skutkowanja postajiło. FUEN je ze 103 čłonskimi organizacijemi ze 35 krajow najwjetše zastupnistwo awtochtonych narodnych­ mjeńšin po wšěm swěće.

Při wólbach nawodnistwa bě dotalny prezident federalistiskeje unije Loránt Vincze, Madźar z Rumunskeje, znowa za zastojnstwo nastupił. Napřećiwneho kandidata wón njeměješe. Hinak, hač běchu někotři wočakowali, wuprajichu jemu delegaća z přemóžacymi 90 procentami dowěru a wuzwolichu jeho tak na přichodne tři lěta znowa do zastojnstwa.

Biskop w Sedmihródskej był

póndźela, 17. junija 2019 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Sakski ewangelski krajny biskop Carsten Rentzing je mi­njeny měsac Rumunsku wopytał. W Sedmihródskej (Siebenbürgen) zetka so wón ze zastupjerjemi tamnišeje ewangel­skeje cyrkwje. Přewodźeli su jeho farar Matthias Fischer, ekumeniski referent Friedemann Oehme a Zwickauski superintendent Harald Pepel, pochadźacy ze Sedmihródskeje. Biskop Rentzing přednošowaše w Sibiuskim (Hermannstadt) teologiskim instituće na fachowu temu „Lutherski specifikum a jeho zakótwjenje w dźensnišej ekumenje“, za čož žněješe jara wulke připóznaće.

Zrěčenje ma měr sylnić

Prócuja so wo srědki za běrow

póndźela, 17. junija 2019 spisane wot:

Budyšin (SN). Problematika pobrachowacych serbskich kandidatow na wuhladnych městnach za wólby noweho Sakskeho krajneho sejma je naležnosć, kotruž prawniski wuběrk Serbskeho sejma tuchwilu rozjimuje. Wo tym zhonichu čłonojo Serbskeho sejma na sobotnym posedźenju w Budyskim Serbskim domje runje tak kaž wo prócowanjach nastupajo załoženje serbskich swobodnych šulow. Te bě wuběrk za regionalne wuwiće předstajił, kaž w nowinskej zdźělence sejma rěka.

Serbski sejm chce kandidatow a kandidatki za saksku Radu za serbske naležnosće nominować. Jeho čłonojo mysla na zhromadnu lisćinu z dalšimi gremijemi a zwjazkami.

Sejmarjo maja za trěbne swoje skutkowanje optimować. Tohodla měł kóždy wuběrk tři temy pomjenować, z kotrychž so za přichodne posedźenje na jednu wusměrja. Wotpohlada tuž so na idejowym wubědźowanju społnomócnjeneho zwjazkoweho knježerstwa za nowe zwjazkowe kraje „Čińće! sobu“ wobdźělić. Měnja, zo hodźa so tak běrow/jednaćelnja Serbskeho sejma zarjadować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND