Merkel přijědźe do Sakskeje

pjatk, 12. julija 2019 spisane wot:
Zhorjelc/Drježdźany (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) při­jědźe přichodnu póndźelu do Sakskeje. W Zhorjelcu chce wona zhromadnje z ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom (CDU) a šefom předsydstwa koncerna Siemens Joewom Kaeserom twornju Siemens wopytać. Tam mjez druhim wo to póńdźe, kak ma předewzaće zhromadnje ze swobodnym statom Zhorjelsku twornju do přichoda wusměrić a strukturnu změnu we Łužicy podpěrać a pohonjeć. Wječor potom wobdźěli so Angela Merkel na zetkanju žónskeje syće w Drježdźanskim Albertinumje. Syć zwjazuje žony ze wšěch wobłukow towaršnosće.

Düsseldorf (dpa/SN). Bywši intendant Zapadoněmskeho rozhłosa (WDR) Fritz Pleitgen ma swobodu měnjenja w medijach za wohroženu. „Homogene rozprawnistwo, kaž smy je pola temow nastupajo Grjeksku, stawk lokomotiwnikow, Rusku, brexit abo Trumpa dožiwili a hišće dožiwjamy, je poněčimna smjerć demokratije“, měni 81lětny Pleitgen dźensa w nowinje Handelsblatt. Wón wobkedźbuje to w mnohich wažnych prašenjach. „Wšitcy pochoduja do samsneho směra, častodosć w přezjednosći z knježacym měnjenjom w politice. To je jara strašne. Něhdy mějachmy wjace zwady wo směr, na přikład w politice wuchodej­ napřećo. Tehdy běchu fronty w kraju jasne.“

Mnohotnosć měnjenjow zachować, je nic naposledk nadawk zjawnoprawni­skeho rozhłosa. Tón ma z priwilegom popłatka móžnosć, najebać razne změny w medijowej branši swoju funkciju spjelnić. „Z ryzy připowědźenjemi lutowanja njeje to dawno wotbyte“, Pleitgen praji. Wažny je program. Wo tym dyrbja bóle rěčeć a so wadźić a nic jenož wo pjenjezy. Zo sćelaki ze srědkami rozhłosoweho popłatka swědomiće wobchadźeja, je Pleit­genej samozrozumliwosć.

To a tamne (12.07.19)

pjatk, 12. julija 2019 spisane wot:

Swój bydlenski mobil mylnje zapalił je 76lětny w durinskim Kammerforsće. Do toho bě z płunowym palakom njerodź wotpalił. Płomjenja pak přeskočichu na třěchu, pod kotrejž campingowy mobil steješe. Muž drje hišće spyta z awtom pod třěchu wujěć, njemóžeše pak je wjace wuchować. Bydlenski mobil a třěcha stej dospołnje zničenej. Wěcna škoda wučinja šwarne 50 000 eurow.

Štóž na horu Zugspitze pućuje a chce w Knorr-hěće přenocować, dyrbi při zachodźe swój spanski měch najprjedy raz do mikrožołmaka tyknyć. 30 sekundow při 600 wattach ma njewitanym hosćom – šćónam – žiwjensku swěcu hasnyć. Njelube překasancy-drapy běchu minjene lěta stajnje zaso problemy w alpskich přebywanišćach načinjeli. Nětko su mě­jićeljo hětow skutkownu naprawu našli, a pućowarjo su ju přiwzali.

Iran konflikt dementuje

štwórtk, 11. julija 2019 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). Iranske rewoluciske gardy su dementowali, zo je w Perskiskim zaliwje ke konfliktej z britiskej łódźu dóšło. „Minjene 24 hodźin njemějachmy w potrjechenej kónčinje žadyn konflikt z wukrajnymi łódźemi, tež z britiskimi nic“, zdźěleja rewoluciske gardy na swojej internetnej stronje. Rěčnik britiskeho knježerstwa je dźensa rano zdźělił, zo běchu so iranske łódźe w zaliwje britiskemu wolijowemu tankowcej do puća stajić chcyli. Britiska fregata pak je tomu zadźěwała.

Mortwi při njewjedrach

Athen (dpa/SN). Sylne njewjedra su sej na sewjeru Grjekskeje minjenu nóc znajmjeńša šěsć smjertnych woporow žadali. Mjez mortwymi su turisća z Čěskeje, Rumunskeje a Ruskeje. Wosebje potrjechena bě mjez dowolnikami woblubowana połkupa Chalkidiki. Tam běchu padace štomy wjacorych ludźi morili. Čěskaj mandźelskaj zemrěštaj, jako wichor jeju bydlenski mobil sobu hrabny. Njewjedra slědowachu na žołmu horcoty z temperaturami hač do 40 stopnjow.

Tež Salzburg dróhi zawěra

Nowy model japanskeho superspěšnika N700 Shinkansen bullet train tuchwilu na pospytowej čarje w centralnojapanskim Mishima­ z nowym baterijowym systemom wupruwuja. Baterije móža wužiwać, je-li ćah wupadnjeneho milinowoda na čarje, w tunlu abo na mosće stejo wostać dyrbjał. Hewak docpěwa wón wjace hač 300 km/h. Foto: dpa/MAXPPP

Zeleni Ursulu von der Leyen wotpokazuja

štwórtk, 11. julija 2019 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Europscy Zeleni su so přećiwo wuzwolenju Ursule von der Leyen za nowu prezidentku komisije EU wuprajili. „Frakcija Zelenych je rozsudźiła: Hłosujemy přećiwo von der Leyen.“ To zdźěli němski zapósłanc Europskeho parlamenta Sven Giegold po słyšenju němskeje politikarki CDU w Brüsslu. Při temach škit klimy je von der Leyen „bjez ambicijow“ a nastupajo prawnostatnosć w Pólskej a Madźarskej „njejasnje“ wustupowała. Sobupředsydka frakcije Zelenych Ska Keller so podobnje wupraja.

Söder: Wopačny signal

štwórtk, 11. julija 2019 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) je hladajo na debatu wo runohódnych žiwjenskich wuměnjenjach w Němskej před wopačnymi wuwićemi na njedobro sylnišich regionow hladajo do přichoda warnował. „Dyrbimy kedźbować, zo njedóstanjemy so do permanentneho systema přerjadowanja w Němskej“, rjekny předsyda CSU Augsburgskim nowinarjam. „Sylne žra dyrbja sylne wostać“, wón potwjerdźi.

„Wudawamy dźeń a wjace pjenjez za regiony, hdźež je dale a mjenje ludźi a dźeń­ a mjenje pjenjez za regiony, hdźež je dale a wjac wobydlerjow.“ Söder kritizowaše w tym zwisku wot wuhloweje komisije­ namjetowane miliardowe spěchowanje w zwisku ze skónčenjom zmilinjenja brunicy hač do lěta 2038 dla. „Štyrceći miliardow eurow jeno za někotre hórnistwowe wokrjesy su wopačny politiski signal“, měni předsyda CSU. Wuhlowa­ komisija bě namjetowała, wot hórnistwa potrjechene kónčiny we Łužicy, srjedźnej Němskej a Sewjerorynsko-Westfalskej masiwnje podpěrać.

Žanoho druheho puća hač atom

štwórtk, 11. julija 2019 spisane wot:

Čěska chce jadrowej milinarni wutwarić – Němska a Awstriska rozhorjenej

Praha (dpa/SN). Čěska chce kapacity swojeje atomoweje energije dale rozšěrić. „Nimamy hinašeho puća hač atomowu energiju“, rjekny minister za industriju Karel Havlíček we wusyłanju čěskeje telewizy zawčerawšim, wutoru. Potrjebu z wobnowjomnymi energijowymi žórłami spokojić chcyć je z hospodarskeho, geografiskeho a techniskeho wida „nje­zmysł“, praji předewzaćel a politikar. Na polu­ energijoweje změny doprědka spěchaca Němska je „jara bohaty kraj, kotryž móže sej tajke inwesticije do­wolić“, Havlíček podšmórny.

Mjeztym bu znate, zo je zdźěla statny milinowy koncern ČEZ hižo před měsacami dwě wotnožce za twar noweju blokow w milinarnjomaj Temelín a Dukovany załožił. „To je jasny signal, zo je proces inwesticijow zahajeny.“ Wo dokładnych kondicijach hišće jednaja. Hłownje dźe wo prašenje, w kotrym wobłuku chcył stat garantije za financowanje twarskeju projektow přewzać.

Nowy wětřik za šulu

štwórtk, 11. julija 2019 spisane wot:
Serbske přisłowo praji, zo nowe chošća derje mjetu. To ma něšto z njepřetrjebanosću činić, kotruž tajke chošćo w sebi chowa. Nowe mocy a elan lubi tež staršiska iniciatiwa, kotraž chce so za Radworsku gmejnu, wosebje za tamnišej šuli, angažować. To pak njejsu nowe mjezwoča, ale starši, kotrychž dźěći chodźa abo chodźachu do Radworskeje zakładneje abo wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“. Jedyn zaměr jich iniciatiwy je so „nutř měšeć“. Prošu zhladujće w kóždym padźe pozitiwnje na to, kaž to tež šulskej nawodnicy činitej.­ Přetož, štož serbskorěčne kubłanje a wuwučowanje nastupa, je kóždažkuli pomoc trěbna – runje tam, hdźež w poměrje mało šulerjow maćernorěčneho pochada na šuli wuknje. Tam je trjeba zwiski k němskorěčnym staršim nawjazać. Iniciatiwnicy chcedźa wosobinske rozmołwy wjesć. Maja horliwy zaměr: zdobyć hordosć na to, być šuler abo starši dźěsća, kiž serbšćinu wuknje. Milenka Rječcyna

To a tamne (11.07.19)

štwórtk, 11. julija 2019 spisane wot:

W škitnych woblekach přećiwo atomowym, chemiskim a biologiskim škódnym maćiznam su wohnjowi wobornicy w Ratingenje pola Düsseldorfa twory za grilowanski­ wječor nakupowali. Bě to spontany dźěl prawidłow­neho zwučowanja specialneje jednotki, kotraž dyrbi nawuknyć­ z wobmjezowanej komunikaciju, ze špatnym widźenjom a hibanjom wobchadźeć. Grilować wšak smědźachu bjez škitnych woblekow.

Wjace hač 500 myšow w jednym bydlenju nańdźechu sobudźěłaćerjo weterinarneho zarjada w Essenje. Mějićel bě myše dźeržał, bjeztoho zo by je po splahu dźělił. Tak běchu so „bjez kontrole“ rozmnožili. Přiwšěm je so jim w bydlenju wočiwidnje derje šło, hewak nje­bychu so tak rozmnožili. Weterinarny zarjad­ ma nětko problem, telko myšow w zwěrjatownjach zaměstnić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND