Greenpeace: Wulke zludanje

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:

Swětowa klimowa konferenca w Dubaju problemow dla podlěšena

Dubai (dpa/SN). Krótko do planowaneho kónca swětoweje klimoweje konferency w Dubaju chcedźa Němska, EU a dalše staty hišće daloko sahace polěpšenja předležaceho kónčneho teksta přesadźić. Naćisk hosćićela ze Zjednoćenych arabskich emiratow, kotryž su wčera wječor předpołožili, zastopnjujetej němska wonkowna ministerka Annalena Baerbock a hłowna zamołwita EU za klimowu konferencu Wopke Hoeckstra jako přesłapjacy a njedosahacy. Zastupnicy wobswětoškitnych organizacijow reagowachu zludani a rozhorjeni. Pozadk hněwa je, zo so wot wjace hač sto krajow žadany kónc wužiwanja wuhla, zemskeho wolija a płuna w kónčnym teksće scyła wjace njejewi – hinak hač hišće w dotalnych naćiskach.

Lobbyisća derje dźěłali

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:
Swětowa klimowa konferenca w Dubaju je wulce wuspěšna – znajmjeńša z wida lobbyistow. Wjace hač 70 000 wobdźělnikow je so dwaj tydźenjej we wonym słónčnym arabskim kraju nad Persiskim zaliwom schadźowało: Na kóncu steja wšitcy z prózdnymi rukami. Jednory čłowjek kaž ty a ja móhł so prašeć: Što su woni tam poprawom cyły čas činili? Přewšo pilni běchu wočiwidnje lobbyisća, zastupnicy najwšelakorišich zajimow hospodarstwa. Nic mjenje hač 1 400 z nich běchu cyle oficialnje na konferencu akreditowani. Na kóncu su hosćićeljo Zjednoćenych arabskich emiratow naćisk kónčneje deklaracije předpołožili, w kotrymž wo skónčenju wužiwanja wolija, wuhla a płuna ani wjace njerěča. Wočiwidnje su lobbyisća dosć derje dźěłali. Wobkrućeni su nětko tež wšitcy, kotřiž su wot spočatka warnowali: Štóž wolijowym šajcham w Dubaju nawodnistwo swětoweje klimoweje konferency dowěrja, tón tež wjelka prosy, wowče stadło stražować. Marko Wjeńka

Huštań (Ch.Pin/SN). Na dwurěčne kemše stej wosada Grabičanski jězor cyrkwinskeho wobwoda Delnja Łužica, region Zły Komorow, a Kupka serbska namša druhu adwentnu njedźelu do Huštanja (Wüstenhain) pola Wětošowa přeprosyłoj. Běchu to druhe tajke kemše, na kotrež je 43 kemšerkow a kemšerjow přichwatało. Bohosłužbu sobu wuhotowali su młodźi ludźo Pauline, Annelie, Wanda a Kito, kotřiž su podawizny swj. Borbory přednjesli, žony, kotraž je so přećiwo woli nana wukřćić dała a za kotruž je wišnjowa hałžka w jatbje znamjo nadźije a sćerpnosće była. Wosadna Karina Raddacowa, zbobom čłonka Serbskeje přirady Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica (EKBO), je tutu scenu hrać namjetowała. Ju přełožiła a z gymnaziastkami a gymnaziastom w serbskej rěči nazwučowała je Christiana Piniekowa. Młodźi ludźo su zdobom dwurěčne próstwy přednjesli.

To a tamne (12.12.23)

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:

Jenož pohladać chcył je bywši wrotar němskeho narodneho koparskeho mustwa Jens Lehmann pola susoda – z motorowej piłu w ruce. W sudniskim procesu w Starnbergu so wón dźensa zakitowaše, mějo so za wopor njewoprawnjeneho wobwinowanja. Statne rěčnistwo Lehmannej wumjetuje, zo je garažu susoda z motorowej piłu wobškodźił, ­dokelž ta jemu wuhlad na jězor kažeše. Awtomatiska kamera bě 54lětneho wobkedźbowała. Čehodla je Lehmann kozoł garaže přerězał, wón „wjace njewě“.

Do bydlenskeho domu zrazył je wulki, 32 tonow ćežki měšak betona dźensa rano w Schleswigsko-Holsteinskej. Nakładne awto z wjacorymi wóskami bě do toho z jězdnje w Blomesche zjěło. 29lětny šofer so při njezbožu snadnje zrani. ­Chětro wobškodźeny dom dyrbja nětko najprjedy raz statisce přepytować.

Adwent w swjatym kraju

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:

Jerusalem (B/SN). Eksperta Bliski wuchod nastupajo Steven Höfner je nawoda běrowa Konrada Adenaueroweje załožby w palestinskej kónčinje Ramallah. Wón starosći so dźělenja křesćanow dla, kiž njemóža wjace wot wobsadźeneho Jerusalema do Betlehema a tam hody swjećić. Ličba kře­sćanow dramatisce woteběra, dźensa jenož hišće 47 000 křesćanow w palestinskej kónčinje bydli.

Hody z połnym zwonjenjom

Esztergom (B/SN). W Prěnjej swětowej wójnje běchu w katedrali arcybiskopstwa Esztergom-Budapest štyri wot šěsć zwonow sćazali. Wot toho časa wužiwachu tam jeno smjertny a Marijanski zwón. Lětsa prěnju adwentnu njedźelu je kardinal Peter Erdö wšitkich šěsć nowych abo renowěrowanych zwonow poswjećił. Na hodownej Božej mši zaklinča zwony w najwjetšim madźarskim Božim domje.

Pomocnej akciji zahajenej

Guterres namołwja wjeršk

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:

Dubai (dpa/SN). Generalny sekretar UNO António Guterres je kraje w kónčnej fazy swětoweje klimoweje konferency namołwjał, swoje diferency přewinyć a kónc ­fosilnych nošakow energije skónčić. „Je načasu za maksimalnu česćelakomnosć a maksimalnu fleksibelnosć“, rjekny Guterres nowinarjam w Dubaju. Tuchwilu na konferency naležnje wo tym wuradźuje, wužiwanje wuhla, wolija a płuna skónčić. Při tym su mjezsobne pozicije krajow hišće chětro zdalene.

Biden Zelenskeho přeprosył

Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho do Běłeho domu přeprosył. Po tutym puću chce Biden njepowalnu wolu USA podšmórnyć, ukrainski lud w boju přećiwo brutalnemu nadpadej Ruskeje dale podpěrować, Běły dom zdźěla. Dotal přizwolene srědki na dobro Ukrainy su kónc lěta přetrjebane. Nowu pomoc republikanojo w parlamenće USA tuchwilu blokuja.

Azylowu politiku změnić

Amber Gardner wobhladuje sej rozwaliny swojeho domu w městačku Clarksville w zwjazkowym staće USA Tennessee. Mócny tornado bě sej tam sobotu popołdnja tři smjertne wopory žadał, dalši třo wobydlerjo zemrěchu w bliskej stolicy zwjazkoweho stata Nashville. Wobydlerjo a pomocnicy za dalšimi woporami pytaja. Foto: pa/AP/Mark Zaleski

Generalny stawk za trajacy přiměr

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:
Ramallah (dpa/SN). Protestujo přećiwo wójnje w Gazaskim pasmje su w Kraju zapadnje Jordana dźensa wobchody a zjawne zarjadnišća zawrjene wostali. Šule, uniwersity a banki so na generalnym stawku w palestinskej kónčinje wobdźělichu. Bě to dźěl namołwy k stawkej po wšěm swěće na dobro trajaceho přiměra w Gazaskim pasmje. Nastork Gazaskeje wójny bě najhórši masaker islamistiskeje Hamas 7. oktobra w Israelu z 1 200 woporami. Přez nadpady Israel na Gazu jako reakcija na to je mjeztym 18 000 ludźi zemrěło. Humanitarne połoženje w dospołnje zawrjenym Gazaskim pasmje je po informacijach UNO zahubne.

Günther: CDU/CSU sobu zamołwita

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Ministerski prezident Schleswigsko-Holsteinskeje Daniel Gün­ther (CDU) přiznawa, zo je unije CDU/CSU za „wužadacu naladu w Němskej“ sobu zamołwita. Ludźo starosća so wo hospodarski přichod kraja a wo migraciju. Zdobom pobrachuja dźěłowe městna a běrokratija tójšto haći“, rjekny Günther nowinarjam. Njekmanosć zwjazkoweho kanclera, problemy rozkłasć, problem hišće přiwótřa, tak Günther. „Tola tež unija ma swój podźěl na tym, zo dyrbi Němska w běhu krótkeho časa dramatiske změny zmištrować, dokelž njejsmy w poslednich 16 lětach tež wšitko zwoprawdźili, štož by trěbne było“, Günther doda. ­Tohodla je CDU/CSU winowata, sobu pomhać. „Ludźo wo zwadu w ampli njerodźa. Woni pak tež njewitaja, hdyž so unija z tym spokoji, wšitko jenož kritizować.“ Wotpowědujo tomu je unija na přikład nastupajo migraciju někotre namjety na blido połožiła, Günther rjekny. W krizach wójny w Ukrainje abo Gazaskeho konflikta njezawostaja knježerstwo zaćišć, zo krizy zmištruje, Günther rjekny.

Jednanja wo etat přestorčene

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:

Rozmołwy zastupnikow SPD, Zelenych a FDP chcychu dźensa dale wjesć

Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy amploweje koalicije pytaja dale za pjenjezami za zwjazkowy etat 2024. Jednanja su wčera wječor po informacijach powěsćernje dpa na dźensa přestorčili. Wo wuslědkach rozmołwow, ke kotrymž běchu so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), wicekancler Robert Habeck (Zeleni) a financny minister Christian Lindner (FDP) w kanclerskim zarjedźe zešli, njebě spočatnje ničo znate. Scholz bě na zjězdźe SPD kónc tydźenja swój optimizm zwuraznił, zo so dojednaja. Skrótšenja na socialnym polu wón při tym wuzamkny.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND