Tradicionalny adwentny wěnc

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:

Regensburg (B/SN). Na adwentnym wěncu su po starej tradiciji tři fijałkojte a jedna róžojta swěčka. Fijałkojte swěčki wo­znamjenjeja rozmyslowanje a pokućenje, róžojta swěčka za třeći adwent pokazuje předwjeselo na bližace so hody. Tež měšnik třeću njedźelu adwenta w róžojtym abo swětłofijałkojtym ryzwje kemše swjeći. Kulojty wěnc symbolizuje ze zrowastanjenjom wěčne žiwjenje, zelenosć hałužkow same žiwjenje a swěčki přiběrace swětło hač do hód.

Adwentne wiki

Bonn (B/SN). Loni měješe adwentny čas 28 dnjow, lětsa jenož 22. Datum hód je kruty, jenož dźeń so měnja. Cyrkej předpisuje, zo ma adwentny čas štyri njedźele wopřijeć. Adwentne wiki nastachu spočatnje w protestantiskich městach. W katolskich kónčinach bě adwent zdobom póstny čas.

Nowy nawoda

Skedźbnja na wojakow w zymje

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Knježaceje zymy dla je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj ludźi w kraju na połoženje wojakow na fronće skedźbnił. „Nětko, hdyž su wobstejnosće wobćežne, měli so wšitcy tym wosebje dźakować, kiž škit našeho kraja zaruča“, rjekny Zelenskyj w swojej wšědnej widejowej narěči. Wojacy zasadźuja so w zymskich poměrach, „zo bychu Ukrainu, žiwjenje stata a našu njewotwisnosć zakitowali“, wón rjekny.

Protesty w Čěskej lutowanja dla

Praha (dpa/SN). Z cyłokrajnym protestnym dnjom su dźěłarnistwa w Čěskej potwjerdźili, zo so kursej lutowanja li­beralno-konserwatiwneho knježerstwa w Praze spřećiwjeja. Na mnohich šulach dźensa njewuwučowachu. Dźěławi w zawodach běchu namołwjeni, stawkować. W Praze wočakowachu demonstrantow na wulkozarjadowanje. Knježerstwo chce zjawne financy konsolidować. Dawki na alkohol, cigarety a mineralnu wodu zwyša, městna w zjawnej słužbje wottwarja.

Faeser při groćanym płoće

Z najjednorišimi srědkami spytaja pomocnicy w Indiskej, so k 41 zasypanym dźěłaćerjam w tunlu předrěć. Wulka njebozowa mašina, z kotrejž tole hižo dny dołho spytaja, je so kónc tydźenja doskónčnje skóncowała. 12. nowembra bě so při zesuwanju zemje dźěl 4,5 kilometrow dołheho tunla zasypał. Přez wusku rołu dźěłaćerjow z najnuznišim zastaruja. Foto: pa/EPA/Harish Tyagi

Zeleni: Žane změny azyla dla

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:
Karlsruhe (dpa/SN). Zeleni su na swojim zjězdźe w Karlsruhe program za wólby Europskeho parlamenta schwalili, kiž kładźe ćežišćo na socialne směrnicy a na čłowjeske prawa. Wjacore namjety, kotrež měrjachu so přećiwo politice Zelenych při jednanjach zwjazkoweho knježerstwa wo reformje azyloweho prawa, mjez 800 delegatami při zakónčacym wothłosowanju žanu wjetšinu njenamakachu. Minister za hospodarstwo Robert Habeck a wonkowna ministerka Annalena Baerbock wuprajištaj so raznje přećiwo žadanju zastupjerjow młodźinskeje organizacije, „dokelž tole problem migracije njerozrisa“. Hižo pjatk běchu delegaće Omida Nouripoura a Ricardu Lang znowa za předsydow wuzwolili

Dalšich zastajencow dźensa pušća

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:

Tel Aviv (dpa/SN). Israel je lisćinu z mjenami dalšich zastajencow dóstał, kotrychž chcychu dźensa hišće w běhu dnja pušćić. Tole je běrow ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa rano zdźělił. Po informacijach medijow jedna so wo jědnaće zastajencow. Zastupnicy Katara a Egyptowskeje běchu akciju přihotowali. By to štwórta skupina zastajencow była, kotrychž su po zahajenju přiměra mjez Israelom a islamistiskeje Hamas minjeny pjatk pušćili. Dotal je 58 zastajencow po tutym puću na swobodu přišło. Israel je 177 Palestinjanow ze swojich jastwow pušćił. Wšitcy so nadźijachu, zo přiměr dale podlěša. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je k tomu zasadnje zwólniwy. Tež Hamas prócuje so po swójskich informacijach wo podlěšenje přiměra. Islamisća maja hišće něhdźe 180 zastajencow, kotrychž běchu 7. oktobra z Israela zawlekli.

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je tuchwilu na oficialnym wopyće w Israelu a je krajej tam wospjet solidaritu Němskeje potwjerdźił.

Klětu z nuzowym etatom?

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:

Ministrojo Zwjazka a krajow wuradźuja wo financnym planje 2024

Berlin (dpa/SN). Do dźensnišich wuradźowanjow hospodarskich a energijowych ministrow Zwjazka a krajow je ekonom Marcel Fratscher před tym war­nował, přilubjene spěchowanje hospodarstwa zaso cofnyć. „Wočakuju, zo zwjazkowe knježerstwo wšitke přilubjenja bjez wuwzaća spjelni. Hdyž-li tole nječini, nastanje wulka hospodarska škoda“, rjekny prezident Němskeho instituta za hospodarske slědźenje nowinarjam.

Hospodarscy a energijowi ministrojo krajow su dźensa ze zwjazkowym mi­nistrom za hospodarstwo Robertom Habeckom (Zeleni) wo wuskutkach wusuda Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa w Karlsruhe wuradźowali. W běhu dnja chcyše Habeck zhromadnje z dalšimi ministrami zjawnosć wo wuslědkach informować. Jutře chce so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) z knježerstwowej deklaraciju k tomu wuprajić.

To a tamne (27.11.23)

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:

Moderatorej Thomasej Gottschalkej je so telewizijny sćelak ZDF po poslednim wusyłanju show „Wetten das..?“ minjenu sobotu dźakował. „Wjeselimy so nad wulkim wothłosom tuteje show z Thomasom Gottschalkom a prajimy hišće raz dźakuju za njezapomnite wokomiki.“ Gottschalk je cyłkownje 154 wusyłanjow woblubowaneho telewizijneho klasikarja přewodźał. Kak ze show dale póńdźe, chce sćelak „w prawym času“ rozsudźić.

Drogi město kuchinskeho nastroja je posoł 74lětnemu w zapadnym wokrjesu Bodamskeho jězora domoj přinjesł. Muž informowaše policiju, po tym zo bě marihuanu a hašiš w posyłce namakał, nic pak skazanu kuchinsku mašinu. Prawdźepodobnje bě póst pakćik zaměnił, policija zdźěla. Skazał bě starc nastroj w interneće. Policija nětko za woprawdźitym adresatom drogow pyta.

Lindner za razne lutowanje

pjatk, 24. nowembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy financny minister Christian Lindner připowědźa amplowej koaliciji hladajo na krizu etata razny kurs lutowanja. „Rěčimy wo hoberskej přidatnej potrjebje konsolidowanja“, rjekny předsyda FDP nowinarjam. Radźomne po jeho měnjenju je, etat za 2024 a 2025 zhromadnje wobhladować. „Strukturne změny su njewobeńdźomne.“ Lindner chce přichodny tydźeń předźěłany naćisk etata předpołožić.

Dalše wopory w Ukrainje

Cherson (dpa/SN). Na juhu a wuchodźe Ukrainy su přez ruske nadpady znowa wjacori ludźo žiwjenje přisadźili. Jeničce we wsy Čornobajiwka w Chersonskej kónčinje rěči regionalne wojerske zarjadnistwo wo třoch mortwych a pjeć zranjenych. Na fronće koncentruja so wojowanja dale na město Awdijiwka. Ruske jednotki tam spochi spytaja, ukrainskich zakitowarjow wobkružić, zdźěla ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj.

Nowy prezident najmłódši

Dźěłaćerjo su dźensa w irskej stolicy Dublinje powostanki namócnosćow zrumowali, kotrež běchu tam minjenu nóc wudyrili. Po nožowym nadpadźe muža na dźěći a žonu bě namócna cwólba w měsće cychnowała. Cyłkownje 13 wobchodow su wobškodźili a wurubili. Jědnaće policajskich awtow, wjacore busy a nadróžnu při tym zapalichu. Foto: pa/AP/Brian Lawless

Demonstracije Wildersa dla

pjatk, 24. nowembera 2023 spisane wot:
Amsterdam (dpa/SN). Po wulkim wólbnym dobyću prawicarskeho populista Geerta Wildersa w Nižozemskej su sta ludźi we wjacorych městach kraja přećiwo diskriminowanju, rasizmej a hidźe na islam demonstrowali. Za dźensa su towaršnostne skupiny ludźi namołwjeli, so na wulkozarjadowanju w Amsterdamje wobdźělić. Tam běchu so wčera sta ludźi na centralnym naměsće města zešli. Woni warnowachu před hidu na islam a wukrajnikow. W Utrechće zhromadźichu so ludźo před radnicu města. Woni na to skedźbnichu, zo płaća zakładne prawa za wšitkich ludźi. Přičina protestow bě wólbne dobyće islam wotpokazowaceje strony Geerta Wldersa. Strona PVV bě sej 37 z cyłkownje 150 mandatow sejma zdobyła a chce knježerstwo wutworić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND