Ukraina jako objekt slědźenja

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:
Frankfurt n. W. (dpa/SN). Na Europskej uniwersiće Viadrina w Frankfurće nad Wódru chcedźa Ukrainje přichodnje při slědźenju a wuwučowanju wjetšu kedźbnosć wěnować. K tomu su wčera Center of Polish and Ukrainian Studies jako nowu wědomostnu instituciju wotewrěli. Za nowy center su wobstejacy centrum za interdisciplinarne studije Pólskeje rozšěrili. W nowym kubłanišću chcedźa slědźenske projekty a wuwučowanske poskitki zdźěłać. Zajimcy maja přidatnje składnosć, so intensiwnje akademisce ze stawiznami, kulturu, politiku a towaršnosću Ukrainy zaběrać. W tym zwisku planuja wuske zhromadne dźěło z druhimi slědźenišćemi w Europje a na druhich kontinentach. Braniborske ministerstwo za wědomosć bě centrum nastorčiło.

Zelenskyj: Frontu wobtwjerdźić

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je připowědźił, zo chcył podłu wšěch wotrězkow fronty škitne rumnosće a wobtwjerdźenja natwarić dać. „Trěbnosć je wočiwidna“, rjekny wón wčera wječor w swojim widejowym poselstwje. Ze zakitowanskim ministrom a wodźacymi zastupnikami wójska je wón mjeztym wo twarje tajkich objektow rěčał, Zelenskyj rjekny. Wobkedźbowarjo běchu minjeny čas zwěsćili, zo je ukrainska napřećiwna ofensiwa zwrěšćiła. Natwar twjerdźiznow podłu tysac kilometrow dołheje fronty je pokazka na to, zo so nawodnistwo w Kijewje nětko na zakitowanje tuchwilnych wojerskich pozicijow koncentruje.

W Gazaskim pasmje zaso wojuja

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Nadźija na po­dlěšenje přiměra w Gazaskim pasmje njeje so spjelniła. Israelska armeja wot dźensnišeho zaso přećiwo islamistiskej Hamas wojuje. Wojerske lětadła wot ranja zaso objekty Hamas w dospołnje zawrjenym Gazaskim pasmje bombarduja, israelska armeja po tydźeń trajacym při­měrje zdźěli. Runočasnje je Hamas dalše rakety do směra na Israel startowała.

Arabski sćelak Al-Dshasira rozprawja po informacijach swědkow wo ćežkich wojowanjach w měsće Gazy a druhich kónčinach na sewjeru pasma Palestinjanow. W centrumje města zasadźa israelska armeja mjeztym tež tanki, kotrež operuja njedaloko lěhwow ćěkancow Nuseirat a Bureidsch. Pječa bombarduja israelske lětadła wot najnowšeho tež objekty na juhu Gazaskeho pasma, štož dotal činili njejsu.

Israel a Hamas běštej so z posrědkowanjom Katara, Egyptowskeje a USA před tydźenjom na přiměr dojednałoj. W tymle času su dźesatki israelskich zastajencow a jatych Palestinjanow pušćili.

impresum

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje a marketing:

Patricia Róblowa 577 273

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

To a tamne (01.12.23)

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:

Mobilne telefony na šulach zakazać chcedźa w Nowoseelandskej. Nowe konserwatiwne knježerstwo zdźěla, zo budźe we wólbnym boju připowědźeny plan w běhu sto dnjow přesadźeć. Po tutym puću chcedźa koncentraciju a wukony šulerjow stopnjować. Francoska bě handyje w šulach hižo 2018 zakazała, w Nižozemskej a Wulkej Britaniskej wo tym rozmysluja. Němska drje tež wo tym diskutuje, zwjazk wučerjow pak je so hakle njedawno přećiwo zakazej wuprajił.

Na wšěch 555 hodownych štomow z plasty w swojim domje nastajiłoj staj Thomas a Susanne Jeromin w delnjosakskim Rintelnje. Rekordny institut Němskeje je porik wčera wopytał, zo by zybolacu so zběrku jako nowy swětowy rekord připóznał. Před lětomaj měještaj hišće 444 štomow. Njewšědny dohodowny konik pěstujetaj mjeztym dwanaće lěta.

Knježerstwo zasudźene

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo dyrbi hnydomne programy na dobro škita klimy w nadróžnym wobchadźe a při twarjenjach zwoprawdźić. Tole je Berlinsko-Braniborske zarjadniske sudnistwo wukazało. 11. senat je po tutym puću skóržbje Němskeje wobswětoweje po­mocy a wobswětoweho zwjazka BUND wotpowědowało. Sudnistwo zwěsća, zo dyrbi zwjazkowe knježerstwo přidatne naprawy přesadźić, chce-li klimowe zaměry za lěta 2024 do 2030 hišće docpěć.

Lawrowa dla wotprajili

Skopje (dpa/SN). Kóždolětne zetkanje Organizacije za wěstotu a zhromadne dźěło w Europje (OSZE) wotměwa so wot dźensnišeho bjez wodźacych diplomatow Ukrainy a baltiskich statow. Protestujo přećiwo wobdźělenju swojeho ruskeho kolegu Sergeja Lawrowa na dwaj dnjej trajacej konferency w sewjero-makedonskej stolicy Skopje běchu woni swoje wobdźělenje wotprajili. Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) a Antony Blinken z USA pak tam staj.

Warnuje před islamistami

Před sewjerorynsko-westfalskim krajnym sejmom w Düsseldorfje su wohnjowi wobornicy kraja dźensa warnowanski stawk ­zahajili. Ze swojej 24 hodźin trajacej akciju protestuja wobornicy najebać zymu přećiwo planam krajneho knježerstwa, starobnu mjezu wobornikow za wuměnk wot 60 na 62 lět zwyšić. Knježerstwo rěči wo demografiskej změnje. Wohnjowi wobornicy ­pokazuja na ćežke ćělne a psychiske napinanja w powołanju, kotrež lědma štó hač do 60 přetraje. Foto: dpa/Rolf Vennenbernd

Přiměr wo dźeń podlěšeny

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:
Tel Aviv (dpa/SN). Islamistiska Hamas je podlěšenje přiměra w Gazaskej wójnje wobkrućiła. Terorowa organizacije je ­rano zdźěliła, zo su so na sedmy dźeń přestawki najprjedy raz na dźensniši štwórtk dojednali. Rěčnik wonkowneho ministerstwa Katara je powěsće wobkrućił. Přestawku chcedźa za to wužiwać, dalše humanitarne pomocne srědki za nuzu ćerpjacu ciwilnu ludnosć do Gazaskeho pasma dowjezć. Runočasnje chcedźa dalšich zastajencow pušćić, rěčnik Hamas po­twjerdźi. Israelska armeja zdźěla, zo chce „operatiwnu přestawku“ dodźeržeć, hdyž Hamas dalšich dźesać zastajencow pušći.

Henry Kisinger zemrěł

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Henry Kissinger je njeboh. Něhdyši wonowny minister USA, knižny awtow w lawreat Měroweho Nobelowaho myta lěta 1973 je 10llětny w staće Connecticut zemrěła, poradźowanska firma Kisseingera zdźěla. Najebać mnohich wuznamjenjenjow wo politiskim skutkowanju Kissingera hač do dźensnišeho diskutuja. Politikar bě rozsudnje zamołwity koeksistency mjez zapadom a Sowjetskim zwjazkom za čas zymneje wójny a za polěpšenje poćahow mjez USA a Chinu. Wótrje kritizowany pak bu Kissinger swojeje róle we Vietnamskej wójnje a při krawnym powalenju woleneho prezidenta Chily Salvadora Allendy w septembru 1973 dla. Kissinger bě wojerski puč w swojej róli jako prezident tajneje słužby CIA organizował. Politisku a wosobinsku zamołwitosć za to pak njeje nihdy přewzać trjebał.

70 000 na klimowej konferency

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:

Dubai (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce so na klimowej konferency UNO w Dubaiju za naročne zaměry zasadźeć, mjez druhim za skónčenje wužiwanja wuhla, wolija a zemskeho płuna po wšěm swěće. „Nětko dźe wo to, tempo wuwića zwyšić. Konferenca w Dubaiju ­je najwažniša po klimowej konferency w Parisu. Tam chcemy bilancować, hdźe stejimy“, rjekny zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) do zahajenja konferency w Dubaju. Zastupnicy 200 krajow chcedźa wot dźensnišeho dwaj tydźenjej w emiraće nad Persiskim zaliwom wo tym wuradźować, kak móhli klimowu krizu zadźeržeć.

Kritikarjo šwikaja njesměrne dimen­sije konferency. W Dubaiju wočakuja 70 000 wobdźělnikow, kotřiž přińdu zwjetša – z lětadłom. Mjez nimi je tež tójšto lobbyistow fosilneje energije. „Woni přińdu, zo bychu swoje pozdatne zelene ambicije pokazali. Woprawdźe pak chcedźa wšitko zachować kaž je a fosilne energije dale wužiwać“, zdźěli Podstupimski institut za klimowe slědźenje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND