Niske mzdy na wuchodźe rozšěrjene

štwórtk, 27. julija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Na wuchodźe Němskeje su niske mzdy po informacijach zwjazkoweho statistiskeho zarjada bóle rozšěrjene hač na zapadźe. Najwjetši cyłoněmski podźěl přistajenych ludźi za hodźinsku mzdu pod 14 eurami ma Mecklenburgsko-Předpomorska ze 30 procentami. Slěduja Braniborska, Saksko-Anhaltska, Sakska a Durinska ze stajnje 28 procentami. Najniši podźěl maja w Hamburgu ze 18 procentami kaž tež w Badensko-Württembergskej a Berlinje z 20 procentami, statistiski zarjad zdźěla.

Ličby bě sej Lěwica w zwjazkowym sejmje wužadała. Hižo do toho bě strona cyłoněmski mzdowy přerězk pod 14 eurow tematizowała: Dobrych 23 procentow abo nimale 9,3 miliony ludźi.

Społnomócnjeny Lěwicy za wuchod Sören Pellmann kritizuje, zo dźěła nimale 30 procentow wuchodnych Němcow za mjenje hač 14 eurow za hodźinu. „To je wulki potencial njespokojnosće, kiž so tež politisce wuskutkuje. Nichtó njetrjeba so wuspěcham AfD dźiwać, hdyž dyrbi třećina ludźi z niskej mzdu domoj hić.“

Tesla dyrbi plany změnić

štwórtk, 27. julija 2023 spisane wot:

Twarc elektroawtow chcył produkciju južnje Berlina masiwnje stopnjować

Grünheide (dpa/SN). Twarc elektro­awtow Tesla z USA dyrbi swoje plany za wutwar baterijoweje fabriki w Grünheide južnje Berlina po woli kraja Braniborskeje změnić. Planowana produkcija baterijowych celow w nowym twarjenju leži zdźěla we wodoškitnym pasmje, zdźěla krajny wobswětoškitny zarjad w stejišću k wotpowědnej próstwje awtotwarca nastupajo rozšěrjenje awtoweje twornje. „To samsne płaći za čisćenje wopłóčkow, kiž při produkciji celow nastanu. Nowina Tagesspiegel bě předwčerawšim, wutoru, wo tym informowała. Krajny zarjad za wobswět rěči wo njepřewinjomnych zadźěwkach za dalšu dźělnu dowolnosć.

Skónčnje so přesadźili

štwórtk, 27. julija 2023 spisane wot:
Zahoritosć dołho njetraješe! Bórze po připowědźenju Elona Muska, šefa koncerna Tesla, južnje Berlina gigantisku twornju elektroawtow twarić chcyć, bě jasne, zo njeje twornja jenož wulki prestižny objekt za Braniborsku, ale zo změje předewzaće swoju płaćiznu, za přirodu, wobswětoškit, dnownu wodu a nic naposledk za wobydlerjow potrjecheneje kónčiny. Jara spěšnje so wukopa, zo předewzaće z USA němske předpisy njestaraja a zo čini na płoninje noweje twornje, štož chce. Protesty ludźi mějachu němske zarjady na blidźe. Tesla nima trjeba, na naprašowanja medijow reagować, čehodla tež? Nětko tak wupada, jako bychu so zamołwići skónčnje raz přesadźili. Tesla chce 80 000 betonowych kolikow do zemje a tak hač do dnowneje wody zbić, zo móhła nowa hala za baterije na pěskojtej braniborskej pódźe nastać. Tole su zarjady najprjedy raz zadźerželi. Wuraz „Tesla-tempo“ je mjeztym hižo tajke něšto kaž wudmo, nic jenož w Braniborskej. Marko Wjeńka

To a tamne (27.07.23)

štwórtk, 27. julija 2023 spisane wot:

Swoju wowku z wnučkowym trikom zjebać chcył je 29lětny w Demminje w Mecklenburgsko-Předpomorskej – bjez wuspěcha. Muž bě swoju 85lětnu wowku zazwonił a jej napowědał, zo je w lěsnej chaće w „rukach dwělomnych muži“, kotřiž chcyli jemu křiwdu načinić, jeli njewobstara 600 eurow. Wowce bě tole „spodźiwne“. Wona zazwoni policiju. Zastojnicy móžachu 29lětneho zazwonić a jeho přeswědčić, akciju skónčić. Wón přizna, zo trjeba pjenjezy za wólnočasne wudawki. Nětko dyrbi muž z chłostanjom ličić.

Nócna posyłka muki je w Erfurće zasadźenje policije zawinowała. Wobydlerka bě zastojnikow alarmowała, dokelž bě pječa wutřěle słyšała. Policisća zwěsćichu, zo bě šofer nakładneho awta w fabrice nudlow kotoł muki z powětrom wupryskał. Při tym nastachu woprawdźe na wutřěle podobne zwuki.

Kretschmer za pragmatizm

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). „Cyle jasne wotmjezowanje wot AFD“ njeje po měnjenju sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera na komunalnej runinje móžne. Politikar CDU zasadźuje so w rozmołwje z nowinarjemi Frankfurter Allgemeine Zeitung w dźensnišim wudaću za „pragmatiske wobchadźenje“ ze stronu. We wěcnych rozsudach njedosaha rjec: „Smy přećiwo tomu, dokelž je AfD za to“, Kreschmer rjekny. Wědomi pak měli sej wšitcy być, što AfD w Němskej planuje.

Morjenja dla zasudźeni

Brüssel (dpa/SN). W procesu islamistiskich nadpadow 2016 w Brüsselu dla je sudnistwo wjacorych wobskorženych teroristiskeho mordarstwa dla zasudźiło. Tole je rěčnica sudnistwa wčera wječor w belgiskej stolicy zdźěliła. Šěsć wobskorženym móžachu mordarstwo dopokazać, třoch su wuwinowali. Wo chłostanjach chcedźa w septembru rozsudźić. Při terorowych nadpadach 22. měrca 2016 běchu nadpadnicy cyłkownje 32 ludźi morili a 340 zranili.

Žadaja sej pjenjezy za šule

Stawkowacy šoferojo z wuchodneje Europy steja na juhohessenskim awtodróhowym wotpočowanišću Gräfenhausenje při awtodróze A 5 při swojich wotstajenych jězdźidłach. Wjace hač 60 šoferow pólskeje spedicije, kotřiž pochadźeja přewažnje z Georgiskeje, tu hižo cyły tydźeń stawkuje, zo bychu skončnje swoje pjenjezy dóstali. W Gräfenhausenje běchu hižo w apryu šoferojo samsneje spedicije tydźenje dołho stawkowali, zo bychu wupłaćenje mzdy přesadźili. Foto: dpa/Arne Dedert

Žada sej wěstotu za eksport žita

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Hladajo na planowane zetkanje rady NATO a Ukrainy žada sej ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj jasnu perspektiwu za eksport ukrainskeho žita přez čornomórske přistawy kraja. „Swět wě, zo je wěstota čornomórskich přistawow kluč měra a stability na globalnych žiwidłowych wikach“, rjekny Zelenskyj wčera w swojim widejowym poselstwje. Na zetkanju noweho gremija, kotrež měješe so dźensa w běhu dnja zahajić, chcychu wosebje wo wěstoće ukrainskich přistawow a wo eksporće rěčeć. Ruska njebě před lětom wotzamknjene zrěčenje wo dodawanju ukrainskeho žita na swětowe wiki podlěšiła. Moskwa Ukrainje mjez druhim wumjetuje, zo łódźe ze žitom znjewužiwa, zo by rusku infrastrukturu, na přikład móst na połkupu Krim, nadpadnyła. Ukraina wumjetowanja wotpokazuje.

Lěwica: Program za škit klimy

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SM). Hladajo na powěsće wo stajnje nowych žołmach horcoty, njewjedrach a lěsnych wohenjach žada sej strona Lěwicy hnydomny program 100 miliardow eurow za škit klimy. Z nim móhli wobydlerjow lěpje škitać. Trěbne su masiwne inwesticije w železnicy a w zjawnym bliskowobchadźe, zo móhli wustork klimje škodźacych maćiznow znižić, rjekny městopředsyda strony Lorenz Gösta Beutin powěsćerni dpa. Trěbne su w tym zwisku tež naprawy, kotrež su spěšnje přesadźomne, kaž spěšnosć 120 na awtodróhach, 80 na dróhach zwonka městow a 30 w městach, sej politikar žada.

Srjedźiznu towaršnosće njezabyć

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hladajo na dobre wuslědki woprašowanjow za AfD žadaja sej dźěłodawarjo a rjemjeslnicy Němskeje wot tamnych politiskich stronow eficientnu politiku na dobro srjedźizny towaršnosće. „Dobre wuslědki woprašowanjow za AfD zludaja mje wosobinsce, ale tež jako předewzaćela“, rjekny prezident zwjazka dźěłodawarjow Rainer Dulger powěsćerni dpa. Prezident centralneho zwjazka rjemjesła Němskeje Jörg Dittrich namołwja, zo njesměli strony na kromach towaršnosće ludźi pohnuć, zakłady zhromadneho žiwjenja w towaršnosći do prašenja stajeć.

Dulger je sej wěsty, zo dyrbjeli so zamołwići z njespokojnymi wobydlerjemi rozestajeć. AfD ma nastupajo škit klimy, wobchad a migraciju politiski poskitk, kiž nochce žane změny. To narěči wolerjow, kotřiž su wot chabłacych politiskich stronow přesłapjeni, Dulger rjekny. „Woprašowanja nas namołwjeja, so zaso bóle srjedźiznje towaršnosće wěnować. Wona je nošny stołp našeje zhromadnosće. Ju zanjechać, je jara strašne.“

Hněw je rozumliwy

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:
Towarstwo Rebelow Hórnikečanskeho jězora je njespokojom z tym, kak při něhdy woblubowanym wočerstwjenišću mjez Wulkimi Ždźarami, Koblicami a Mučowom saněrowanje pokročuje, kelko pjenjez to wšo płaći a kak dołho ma jězor hišće zawrjeny wostać. Tónle hněw móžu derje rozumić. Před lětami běch so tam sam hišće kupał, sym z kolesom wokoło jězora jěł a sej při jednym z wjacorych předawanišćow zakuskow přestawku popřał. Mjeztym su tam nimale dospołnu infrastrukturu wotstronili, njeličomne štomy pušćili a kupanje znjemóžnili. Njejsym drje hórnistwowy fachowc, ale prašam so, čehodla so při jězoru lětdźesatki ničo stało njeje a móžachu so ludźo bjezstarostnje wočerstwić, nadobo pak bě runje to žiwjenja strašne a dyrbjachu so dźesatki milionow eurow nałožować, zo móhli jězor saněrować. Njejsym sej wěsty, čeje zajimy stejachu tu w srjedźišću, ale te dowolnikow a stanowarjow to zawěsće njeběchu. Marian Wjeńka

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND