Drježdźany (SN). Přirodoškitna kónčina Kinsporkskeje hole je wot minjeneje srjedy dźiwinowa kónčina po kriterijach mjezynarodneje přirodoškitneje organizacije IUCN. Z tym je wona prěnja kónčina w Němskej, kotrejž su tónle predikat spožčili. Sakski minister za wobswět Wolfram Günther (CDU) je wopismo připóznaća samsny dźeń z rukow zastupnika IUCN dr. Eicka von Ruschkowskeho w Kinsporku přiwzał. Z wuznamjenjenjom IUCN wosebje hódnoći, zo wostanje w přirodoškitnym pasmje 80 procentow wšeje 7 000 hektarow wulkeje kónčiny přirodnemu wuwiću přewostajene.

Wobswětowy minister Günther rěčeše wo wažnym mězniku wjelelětneho prócowanja a wo „hoberskim wuspěchu za přirodu a ludźi regiona“. Dźiwinowa kónčina w tak wusko wobsydlenej kónčinje njeje samozrozumliwa, wón rjekny. Kinsporkska hola je jónkrótny ekologiski pokład a runje w časach woteměracych družin přewšo wažna. Tule maja njeličomne družiny zwěrjatow a rostlinow ­žiwjenski rum. Nimo toho móža zamołwići druhich přirodoškitnych pasmow z nazhonjenjow w Kinsporkskej holi ­nastupajo zachowanje družin čerpać.

To a tamne (28.08.23)

póndźela, 28. awgusta 2023 spisane wot:

Pytanje za potworu Nessie w Šotiskej je nowe pokiwy wunjesło. Wjacori dobrowólni su njewšědne zjawy wobkedźbowali, zamołwići zdźěleja. Rozprawy chcedźa nětko přepruwować. Wčera běchu najwjetše pytanje za swětosławnym monstrom w jězoru Loch Ness zahajili. Při tym su awtomatiske kamery kaž tež wosebity mikrofon pod wodu zasadźili. Z nim su „spodźiwne zwuki“ nahrawali. Naposledk běchu Nessie 1972 pytali.

Spicy z jěduceho bydlenskeho mobila padnył je muž minjenu nóc w Porynsko-Pfalcy. 40lětny je so při tym chětro wobodrěł, policija zdźěli. Muž bě so wopity do łoža we wozu lehnył. Při tym kuli so na durje, kotrež njeběchu začinjene. Muž padny na jězdnju, hdźež jeho swědcy namakachu. Z mobilnym telefonom zazwonichu druhich w awće. Tam njeběchu ani hišće pytnyli, zo 40lětny pobrachuje.

Trump pokazuje foto z jastwa

pjatk, 25. awgusta 2023 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Dobre dwě a poł lěće po swojim poslednim zapisku na internetnej platformje Twitter je so bywši prezident USA Donald Trump ze swojim jónkrótnym policajskim fotom na platformu nawróćił. Tam prezentowaše wón krótko do toho w jastwje w Atlanće ­zhotowjeny portret z pochmurjenym a hněwnym mjezwočom. Trump bě so w jastwje přizjewił, po tym zo běchu skóržbu přećiwo njemu wozjewili.

Prigožin drje mortwy

Washington (dpa/SN). Knježerstwo USA ma za prawdźepodobne, zo je šef priwatneje armeje Wagner, Jewgenij Prigožin, při zražce lětadła w Ruskej žiwjenje přisadźił. To je wuslědk prěnjeho posudka, w zakitowanskim ministerstwje zdźělichu. USA nimaja žane pokazki na to, zo su lětadło z raketu wottřělili. Tajne słužby USA běchu wo detonaciji w lětadle rozprawjeli, štož drje bě přičina njezboža.

Ukrainscy piloća w USA

Ćežke njewjedro je minjenu nóc wobydlerjow stanowanišća w Lindauwje nad Bodamskim jězorom ze spara storhnyło. Wichor bě wjacore štomy powalił, kotrež padnychu na stany, campingowe wozy a awta. Třo wobydlerjo campingowanišća so zranichu, jedyn z nich ćežko, rěčnik policije zdźěli. Fronta njewjedra ćehnje dale do směra na wuchod a docpěje dźensa wječor po wěšćenju wjedrarjow tež wuchodnu Saksku. Slěduje chłódniši powětr, kiž dobu horcoty najprjedy raz skónči. Foto: dpa/Tobias Beck

Wo dawku kónc lěta rozsudźa

pjatk, 25. awgusta 2023 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). Wo dalewjedźenju zniženeho nadhódnotoweho dawka w hosćencach chcedźa po słowach zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) ­hakle kónc tydźenja rozsudźić. Tuchwilu předleži naćisk etata. W nowembru a decembru chcył zwjazkowy sejm hladać, hač ma za podlěšenje pjenjezy abo nic, rjekny Scholz wčera na wobydlerskej rozmołwje bayerskeje SPD w Mnichowje. Wón na to skedźbni, zo jedna so wo „drohe zarjadowanje“, dokelž wšak dyrbitej zwjazkowy sejm a zwjazkowa rada přihłosować, wšako dyrbja tež zwjazkowe kraje pjenježnje přinošować. Nadhódnotowy dawk w gastronomiji běchu za čas koronapandemije wot 19 na sydom procentow znižili. Hladajo na energijowu krizu je rjadowanje hač do kónca 2023 podlěšene. Zwjazk hosćencarjow a hotelownikow z toho wuchadźa, zo by zwyšenje dawka 12 000 zawodow zničiło.

Krućiše prawidła EU w interneće

pjatk, 25. awgusta 2023 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Internetnym socialnym słužbam kaž X, Facebook, Tiktok a Google hroža přichodnje pjenježne pokuty, jeli raznišo přećiwo ilegalnym wobsaham njepostupuja. Wot dźensnišeho płaća wosebite prawidła za 19 wulkich internetnych platformow a pytanskich mašinow, kotrež su w EU prawnisce přesadźomne. Předewzaća dyrbja mjez druhim dźěćacu pornografiju a terorowu propagandu spěšnišo hač dotal wotstronić. Wužiwarjam budźe přichodnje jednorišo, tajke wobsahi přizjewić. Internetni wikowarjo kaž Amazon su zawjazani, falšowane wudźěłki abo strašne hrajki tak derje kaž móžno wotstronić a kupcow warnować. Nimo toho dyrbja koncerny komisiji EU prawidłownje rozprawjeć, hač strowotu ludźi a jich swobodu wohrožeja. Kriti­karjo EU wumjetuja, zo chcyła censuru w interneće skrućić. Atributy kaž „škódne wobsahi“ njejsu jasnje definowane.

Kopańce ma rěkać

pjatk, 25. awgusta 2023 spisane wot:

Choćebuske zarjadniske sudnistwo jedna 13. septembra wo skóržbje gmejny Kopańce nad Sprjewju (Neuhausen/Spree) přećiwo přirjadowanju k serbskemu sydlenskemu rumej. W krótkopowěsćach smy we wčerawšim wudaću mylnje pisali gmejna Nowe Wiki (Neupetershain). Ta pak sydlenskemu rumej hižo přisłuša.

Redakcija SN

To a tamne (25.08.23)

pjatk, 25. awgusta 2023 spisane wot:

Na kolesu z Mnichowa do Venediga po puć był je telewizijny moderator Reinhold Beckmann w swojim lětušim do­wolu. „Jědnaće dnjow, kotrež njeběchu stajnje přijomne, dokelž bě čara chětro horata“, rjekny 67lětny nowinarjam. Jězba přez Brenner bě jemu wosebite dožiwjenje a jězba z hory dele do Italskeje najrjeńša mzda – „do słónca a k lěpšej ­jědźi“. Z awtami njeje wjele mjerzanja měł: „Maja tež druhe puće do Venediga, na přikład dróhi starych Romjanow.“

Po inwaziji lětacych mrowjow su na francoskim atlantiskim pobrjoze wjacore kupanske brjohi zawrěli. Potrjechene ­běchu wotrězki Saint-Hilaire-de-Riez a Saint-Gilles-Croix. Mnozy běchu překasancow dla hižo do hotelow ćeknyli. Prawdźepodobnje běchu horcota a wichory minjenych dnjow njewšědnu koncentraciju mrowjow zawinowali.

Jutřiše wubědźowanje wo najrjeńši wohnjostroj w Drježdźanach je Zwjazk za wobswět a přirodoškit Němskeje kritizował. Zwjazk namołwja, při wšěm wjeselu pyrotechniki dla tež na zwěrjata myslić, kotrež praskotanja dla wosebje ćerpja. Ptački so stróža a zwjetša panisce ćěkaja.

Na dobro Frizow, Danow a Serbow

štwórtk, 24. awgusta 2023 spisane wot:

Dalša etapa k modernemu mjenowemu prawu w Němskej je zdokonjana: Zwjazkowy kabinet je wčera k tomu naćisk zakonja schwalił, kiž wobsahuje tež rjadowanja za Serbow, Frizow a Danow.

Berlin/Budyšin (SN/at). Naćisk za Zakoń wo změnje prawa mandźelskeho mjena a ródneho mjena je cilowu čaru docpěł. Zwjazkowe knježerstwo je dokument wčera wobzamknyło. Po słowach zwjazkoweho ministra justicy dr. Marca Busch­manna (FDP) „kročimy z reformu mjenoweho prawa prěnju kročel při dawno trěbnej modernizaciji swójbneho prawa“. Zapřijate su žadanja w kraju bydlacych narodnych mjeńšin Serbow, Frizow a Danow, štož pohonjowaše ministra k wuprajenju „a tež mjenowym tradicijam mjeńšin napřećo měło prawo z respektom wobchadźeć – město z ramjenjomaj sukać.“ Na etniske mjeńšiny a wosoby z migraciskim pozadkom wusměrjene nowe rjadowanja tworja jedyn z cyłkownje štyrjoch hłownych stołpow reformy.

Skupinu Brics rozšěrja

štwórtk, 24. awgusta 2023 spisane wot:

Johannesburg (dpa/SN). Skupinu Brics najwažnišich prohowych krajow wo šěsć čłonow rozšěrja. Sawdi-Arabsku, Zjednoćene arabiske emiraty, Argentinsku, Egyptowsku a Etiopisku wot 1. januara 2024 přiwozmu, južnoafriski prezident Cyril Ramaphosa dźensa na wjeršku aliancy w Johannesburgu zdźěli. Južna Afrika skupinu dotal nawjeduje, kotrejž přisłušeja nimo toho Brazilska, Ruska, Indiska a China. Skupina chce nadmóc USA a zapada na swěće wottwarić.

Putin bitwu wopominał

Kursk (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin je wčera kónčinu wokoło Kurska na mjezy Ukrainy wopytał a tam wulku bitwu tankow w Druhej swětowej wójnje wopominał. Na swjatočnosći je wón wojakow wuznamjenił, kotřiž w jeho nadawku přećiwo Ukrainje wojuja. Woni zasłužeja sej samsnu sławu „kaž rjekojo, kotřiž su 1943 přećiwo nacijam wojowali“. Na bitwje w awgusće 1943 je so 3,5 milionow wojakow a 10 000 tankow wobdźěliło. Materielne straty bitwy njeje Němska nihdy wjace narunać móhła.

Legionele w Pólskej wudyrili

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND