Bamž: Dokal kročiš, Europa?

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:

Hłowa katolskeje cyrkwje na swětowym zetkanju młodźiny w Lissabonje

Lissabon (dpa/SN). Bamž Franciskus je sej na Swětowym zetkanju młodźiny w Lissabonje zmužity měrowy kurs Europy žadał. Zdobom zasadźuje so wón za nowu politisku wiziju do přichoda. Kontinent měł so swojim problemam wěnować, sej hłowa katolskeje cyrkwje wčera w kulturnym centrumje Belém žadaše.

Hladajo na wójny a konflikty a z tym zwjazanu bědu a migraciju bamž z kritiku přećiwo Europje njelutowaše, dokelž wona po jeho měnjenju přemało k rozrisanju konfliktow přinošuje. „Dokal kročiš, Europa, hdyž swětej žadyn kurs měra njenamjetuješ, žane kreatiwne puće, wójnu w Ukrainje skónčić a tójšto konfliktow, kotrež swět z krwju wopancaja?“, so wón prašeše. Wosebje pobrachowacy zmužity puć měra je čujomny. Zamołwići inwestuja wjace pjenjez do bróni hač do přichoda dźěći, Franciskus rjekny.

Kwota stupa

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:
Kamjenica (dpa/SN). Podobnje cyłoněmskemu trendej su ličby bjezdźěłnych tež w Sakskej stupali. Po słowach nawjednika sakskeje regionalneje direkcije Zwjazkoweje dźěłoweje agentury Klausa-Petera Hansena tute wuwiće na spočatku prózdnin a hladajo na cyłkownu flawtu hospodarskeje konjunktury cyle njewočakowane njeje. „Situacija wostanje nadal napjata. Woteběrace ličby bjezdźěłnych najprjedy raz njewočakujemy“, wón doda. Nimale 132 000 ludźi běše ke kóncej julija bjez dźěła. To je ně­hdźe 13 000 wjace hač loni. Kwota bjezdźěłnych je z tym na 6,2 procentaj postupiła. „Stupace ličby pak zwisuja tež ze zakónčenjom šulskich a dualnych wukubłanjow k spočatkej lětnich prózdnin. Wulka ličba młodostnych so w tutym času nachwilnje jako bjezdźěłna přizjewi“, rozłoži Hansen. Nimo toho mnoho předewzaćow w dowolowym času mjenje ludźi přistaja. „Štož nam wosebje napadnje, je wulke woteběrace mnóstwo krutych přistajenjow we wikowanju a na twarnišću“, Hansen wuzběhny. Najniše kwoty bjezdźěłnosće ma Rudnohórski wokrjes ze 4,9 procentami.

Unija ma 90 prašenjow

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:

Berlin (dpa(SN). Nowe koło w zwadźe wo tepjenski zakoń: Frakcija CDU/CSU ma hišće 90 prašenjow a žada sej wotmołwu zwjazkoweho knježerstwa. W naprašowanju, kotrež medijam předleži, dźe mjez druhim wo statne spěchowanje, wo škit podružnikow, wo trěbnych rjemjeslnikow, wo dalše parlamentariske postupowanje a wo prašenje, hač chcyło zwjazkowe knježerstwo předležacy naćisk ­zakonja hišće změnić. CDU je sej wěsta, zo njeje tuchwilny naćisk dozrawjeny.

Trump před sudnistwo skazany

Washington (dpa/SN). Po dotal njesłyšanej skóržbje přećiwo Donaldej Trumpej w zwisku z wobwliwowanjom wólbow a nadběhom na Kapitol bě bywši prezident USA dźensa prěni króć před sudnistwo skazany. Termin za formalne wo­zjewjenje wumjetowanjow přećiwo Trumpej bě dźensa wječor předwidźany. Spočatnje njebě jasne, hač Trump sam přińdźe abo hač je přišaltowany. Trump je prěni bywši prezident USA, kiž dyrbi so před sudnistwom zamołwić.

Žane přepokazanki do Nigera

Pašowarjo ludźi brutalniši

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hladajo na přiběracu ličbu pašowanja migrantow do Němskeje žada sej dźěłarnistwo policije wjace personala. „Lědma štó z migrantow zmištruje daloko puć do Němskeje bjez pašowarjow“, rjekny předsyda dźěłarnistwa policije a cłownikow Andreas Roßkopf nowinarjam. Zo móhli přećiwo ilegalnej migraciji postupować, trjebaja policajske inspekcije „nuznje wjace personalneje a materielneje pomocy“. Roßkopf rěčeše wo „wulkim personalnym njedostatku“. Tuchwilu maja sta njewobdźěłanych aktow na pisanskich blidach. Prěnje połlěto 2023 je zwjazkowa policija přiběracu ličbu pašowanjow zwěsćiła. Hač do junija su 1 007 padow zličili. Častodosć běchu migranća wulkim strachach za strowotu a samo žiwjenje wustajeni. „Pašowarjo su brutalniši a bjez pardona – migrantam a policiji napřećo. Mjeztym zasłužeja woni wjace hač wikowarjo drogow.“

Nadpady trutow wotwobarane

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:
Kijew/Kaluga (dpa/SN). Ukraina a Ruska rozprawjatej znowa wo nadpadach njepřećelskich trutow. Ukrainski powětrowy škit je minjenu nóc 15 trutow typa Shahed wottřělił, dźensa w Kijewje zdźělichu. Zničili su pječa tež sydom ruskich wuskušowanskich trutow. Wo zranjenych a škodach informacije njepředležachu. Ruske zakitowanske ministerstwo zdźěla, zo su we wokolinje Kalugi ukrainski nadpad z trutami wotwobarali. Cyłkownje šěsć trutow su wottřělili. Informacije wójnskeju přećiwnikow njehodźa so njewotwisnje přepruwować.

Žada sej krizowy wjeršk twarstwa

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Prezident zwjazka rjemjeslnikow Němskeje Jörg Dittrich žada sej hladajo na přiběracu krizu twarskeho hospodarstwa wjerškowe zetkanje. „Trjebamy tajki wjeršk“, rjekny Ditrich nowinarjam. Wón je sej wěsty, zo bliži so twarstwo hladajo na dramatisce woteběracu ličbu twarskich dowolnosćow w Němskej krizowemu dołej. „Tomu njemóžemy drje wjace zadźěwać“, je sej wón wěsty. „Ćim nuznišo je, wo naprawach rěčeć, zo njeby puć po tutym dole předołhi był. Trjebamy signal rozmacha.“

Twarske kóšty a přiběrace danje kreditow wuwiće na twarnišćach kraja hižo měsacy dołho haća. Wosebje twar bydlenjow pod tym ćerpi. Ministerka za twarstwa Klara Geywitz (SPD) je tohodla dawkowe wolóženja namjetowała. Dittrich na to pokazuje, zo sej rjemjesło hižo wot nalěća wotpowědne rozmołwy žada. „Wšitcy zamołwići dyrbja za blido. K tomu słušeja banki runje tak kaž twarske a rjemjeslniske předewzaća. „Kriza twarstwa ma dramatiske wuskutki na hospodarstwo a wšu towaršnosć.“

Kajka Europa?

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:

Do swědomja rěčeć móžeš jenož tomu, kiž hišće swědomje ma. To drje je zasadny problem wčerawšeje namołwy bamža Franciskusa na swětowym zetkanju młodźiny w portugalskej stolicy Lissabonje na zamołwitych Europy. Bamž paruje mjez nimi „zmužity kurs měra“ a „kreatiwne puće, wójnu w Ukrainje skónčić“. Europa jako faktor mocy a stability wočiwidnje wjace njeeksistuje. Dawno smy so ponižili na swěrneho wotročka USA. Francoski prezident Emmanuel Macron je jenički, kiž sej stajnje zaso sylnišu a wosebje sebjewědomišu Europu na swětowym jewišću žada. Jemu pak so mjeztym směja kaž wbohemu błazniwcej, kiž njeje znamjenja časa hišće spóznał. Zamołwići EU njejsu sej po zdaću toho wědomi, zo ze swojej pasiwnosću a podwólnosću napřećo USA na kóncu jenož tych sylnja, kotřiž so tak a tak dawno prašeja, čemu je wony ­konstrukt 27 statow hišće trěbny – a kiž chcyli jón w tuchwilnej formje wotstronić.

Marko Wjeńka

To a tamne (03.08.23)

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:

Ze 2,6 promilemi alkohola w kreji je šofer wosoboweho awta z Braniborskeje nimale 300 kilometrow k Baltiskemu morju jěł a je sej krótko do swojeho cila za wodźidłom wusnył. 38lětny z wokrjesa Dubja-Błóta bě w Rostocku kedźbnosć zbudźił, jako po seklojtej čarje jězdźeše. Jako awto na busowym zastanišću steješe a motor hišće běžeše, tukachu swědcy na strowotniske problemy šofera. Policija zwěsći alkohol a jězbnu dowolnosć muža sćaza. 38lětny bě po puću do susodneho Graal-Müritza – do dowola.

Znowa je pozdatne rubježne zwěrjo w Berlinje zasadźenje policije zawinowało. Muž bě zastojnikow informował, po tym zo bě w měšćanskim dźělu Dahlemje dźiwje zwěrjo wuhladał. Zastojnicy wuhladachu tam plyšowe zwěrjo na elektriskim kašćiku měšćanskeho zahrodnistwa. Štó je hrajku tam sadźił, njewědźa.

Trump znowa wobskorženy

srjeda, 02. awgusta 2023 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa su w zwisku z pospytanym wobwliwowanjom wólbow a z nadběhom na Kapitol 6. januara 2021 wobskoržili. Tole wuchadźa z dokumenta skóržby, kotruž su minjenu nóc wozjewili. Je to mjeztym druha skóržba na zwjazkowej runinje přećiwo 77lětnemu. Trump chce při prezidentskich wólbach klětu znowa za republikanow nastupić. Wón wšitke wumjetowanja jako politisku inscenaciju wotpokazuje.

Wuchowaja wukrajnikow

Niamey (dpa/SN). Francoska a Italska stej tydźeń po wojerskim puču w zapado-afriskim Nigeru započeli, swojich kaž tež dalšich staćanow ewakuować. Po informacijach francoskeho wonkowneho ministerstwa su dotal 260 ludźi, mjez nimi dwanaće ćěšenkow, z nigerskeje stolicy Niameyja wuchowali. Němska wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) dźakowaše so Francoskej, zo tež němskich staćanow z Nigera sobu wozmje.

Unija žada sej krizowy wjeršk

Chětro błóćane je swjedźenišćo lětušeho heavy-metaloweho festiwala w schleswigsko-holsteinskim Wackenje hižo do zahajenja zarjadowanja. Zamołwići su dźensa swjedźenišćo zawrěli a wopytowarjow, kotřiž su hišće po puću do Wackena, prosyli, ­stanowanišća w blišej wokolinje wužiwać. Najebać to je hižo něhdźe 50 000 ludźi we Wackenje. Festiwal z 200 koncertami ­dźensa zahaja. Sobu najwjetši event tutoho razu w Němskej traje hač do soboty. Foto: dpa/Christian Charisius

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND