Přećiwo wumjezowanju

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Köln (B/SN) Katolski Augsburgski biskop Bertram Meier je na swjatočnosći składnostnje 50lětneho wobstaća Zwjazka islamistiskich kulturnych centrumow (VIKZ) wumjezowanje muslimow kritizował. „Štóž ludźi po pochadźe a wěrywuznaću ponižuje, tón zrani čłowjeske prawo.“ Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier měni: „Dźensa słuša mnohotnosć islama z wjace hač pjeć milio­nami muslimow w 300 wosadach k našemu krajej.“

Wopory namocy

Mnichow (B/SN). Při pospyće zawlečenja wosadneho fararja w nigeriskej wsy Fadan Kamantan su jeho dom zapalili. 25lětny student měšnistwa tam w płomje­njach zahiny. Hačrunjež je njeda­loko farskeho domu wojerska jednotka zamě­stnjena, njeje nichtó pomhał. W lěće 2022 su w Nigeriji štyrjoch měšnikow morili a 28 zawlekli.

Měrowe myto biskopej

AfD w Nordhausenje zwrěšćiła

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Nordhausen (dpa/SN). AfD je při wólbach wyšeho měšćanosty w durinskim Nordhausenje zwrěšćiła. Bjezstronski mějićel zastojnstwa Kai Buchmann je so wčera při wólbach w rozsudnym kole přećiwo kandidatej AfD Jörgej Prophetej přesadźił. Tole zdźěla wólbny běrow města. Po wuličenju hłosow je Buchmann 54,9 procentow hłosow dóstał, Prophet 45,1 procent. Wólbne wobdźělenje wu­činješe 59,3 procenty. 61lětny Buchmann ma mandat přichodnych šěsć lět.

Armenjenjo wopušća domiznu

Eriwan (dpa/SN). Po zdobyću kónčiny Hórskeho Karabacha w južnym Kawkazu přez wójsko Azerbajdźana tam bydlacy Armenjenjo swoju domiznu přiběrajcy wopušća. Hač do dźensnišeho ranja su w Armeniskej nimale 3 000 ćěkancow z Hórskeho Karabacha zličili, knježerstwo w Eriwanje zdźěla. Azerbajdźanske wójsko bě kónčinu minjeny tydźeń zdobyło a Armenjanow ke kapitulaciji nu­zowało. Tući boja so nětko wuhnaća a wjećby Azerbajdźana spjećowanja dla.

Odessa nadběhowana

Pomocnikaj kładźetaj na 20. mišterstwach němskeje wo najwjetši kirbs hoberski eksemplar na wahu. Z cyłkownje 989,50 ­kilogramami je kirbs wčera lětuše wubědźowanje w braniborskim Klaistowje pola Podstupima dobył. Zarjadowarjo rěča wo ­rekordnym wuslědku. Cyłkownje 84 plahowarjow je so na wubědźowanju wobdźěliło. Foto: dpa/Michael Bahlo

Kretschmerza krute kontrole při mjezach

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock žada sej w politice ćěkancam napřećo rozrisanje na europskej runinje. Połoženje w komunach je absolutne napjate, rjekny politikarka Zelenych dźensa rano rozhłosownikam. ­Tohodla dźěła wona ze zwjazkowej nutřkownej ministerku Nancy Faeser (SPD) na tym, „zo docpějemy w Europje skónčnje zhromadne rjadowanje k azylowej a migraciskej politice“. Trěbnej stej struktura a porjad. Na wonkownych mjezach EU měli jasne prawidła knježić, zo ­„móhli ćěkancow skónčnje na rjadowane wašnje po Europje rozdźělić“. Wona žada sej spěšne azylowe jednanja na wonkownych mjezach a spěšne wotsunjenje. Tuchwilu zastupnicy čłonskich statow EU wo zhromadnym europskim azylowym systemje wuradźuja, z kotrymž chcedźa mjez druhim njeregularnu migraciju do Europskeje unije wobmjezować.

Směrnicy twarjenja změnić

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Wjerškowe zetkanje twarskeje a bydlenskeje branše z knježerstwom

Berlin (dpa/SN). Do dźensa so wotmě­waceho wjerškoweho zetkanja twarskeje a bydlenskeje branše w kanclerskim zarjedźe je zwjazkowe knježerstwo po informacijach medijow paket naprawow wobzamknyło, z kotrymiž chcedźa twar bydlenjow pospěšić. Mjez druhim chcedźa planowane přiwótřenje energijowych směrnicow při nowych twarjenjach zběhnyć. Twarska branša hižo dlěje kritizuje, zo nowe předpisy EH-40 nastupajo ćopłotnu izolaciju twarstwo haća, dokelž kóšty dale ćěrja a ludźi přiběrajcy wottraša. Tež planowane winowatosće ponowjenje starych twarjenjow je knježerstwo najprjedy raz zběhnyło.

To a tamne (25.09.23)

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

„Lěsny mops čo. 20“ ma wot jutřišeho zaso w Brandenburgu nad Habolu, w ródnym měsće karikaturista a kabaretista Loriota stać. Před lětom běchu skulpturu mopsa pokradnyli. Město bě je narunać dało. Kult wokoło małeho brjuchateho psa – kotrež Loriot wosebje lubowaše – bě wuměłc sam nastorčił: „Žiwjenje bjez mopsa je móžne, ale bjez zmysła.“ Po měsće rozdźělenych steji 27 bronzowych figurow „lěsneho mopsa“. Loriot by 12. nowembra swoje stoćiny woswjećił.

Přećiwo zdźěla chaotiskim poměram na rěkach a kanalach Berlina su čołmarjo a wjesłowarjo wčera protestowali. „Je dale a strašniše za wodowy sport“, rjeknychu zamołwići Treptowskeho wjesłowarskeho zjednoćenstwa. Hłowny problem su wulke motorowe čołmy, kotrež móžeš bjez jězbneje dowolnosće wužiwać. Tute „partyjowe čołmy“ druhich wohrožuja.

Mjezsobne wumjetowanja

pjatk, 22. septembera 2023 spisane wot:

New York (dpa/SN). Po zdobyću wot Armenjanow wobsydleneje kónčiny Hórski Karabach přez Azerbajdźan stej sej wobaj krajej w Bjezstrašnostnej radźe UNO mjez sobu raznje wumjetowałoj. Armeniska rěčeše wo „etniskim wučisćenju“ přez azerbajdźanskich wojakow. Azerbajdźan mjenowaše wojerske zasadźenje před najmócnišim gremijom zjednoćenych narodow „antiterorowu naprawu“. Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) žadaše sej kónc namocy.

Aiwanger a Schuster so zetkałoj

Mnichow (dpa/SN). Po aferje antisemitiskeho lětaka w šulskim času bayerskeho hospodarskeho ministra Huberta Aiwangera dla staj so politikar a prezident Centralneje rady Židow w Němskej Josef Schuster k rozmołwje zetkałoj. „Rozmołwa bě wěcowna“ Schuster po zetkanju w Mnichowje zdźěli. Najebać to ma wón wobchadźenje Aiwangera z wumjetowanjemi přećiwo njemu za problematiske. „To sym jemu tež takle rjekł.“

Unija namołwja Scholza

Nawal migrantow na južnu mjezu USA je dale njezlemjeny. Tuchwilu tysacy spytaja, z Mexika přišedši pomjezne zawěry pře­winyć. Po łaćonsko-ameriskim kraju wjedźe hłowna migraciska čara ludźi, kotřiž před hłodom, namocu a politiskimi krizami w swojej domiznje w srjedźnej Americe, Aziskej a Africe do směra na USA ćěkaja. Foto: pa/AP/Eric Gay

Dalša pomoc USA Ukrainje

pjatk, 22. septembera 2023 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Ukrainskemu prezidentej Wolodymyrej Zelenskemu su na jeho wopyće w stolicy USA Washingtonje dalšu podpěru w boju přećiwo Ruskej přilubili. USA přewostaja nadpadnjenemu krajej přidatne brónje a wuhotowanje w cyłkownej hódnoće 325 milionow dolarow (305 milionow eurow). Tole je knježerstwo USA wčera připowědźiło. Nowy paket pomocy wopřija mjez druhim municiju za artileriju kaž tež k wotwobaranju nalětow. Mjezynarodnje zasudźena brojaca so municija, kotraž pječa tež Ruska wužiwa, je tohorunja w posyłce. Přizwolili su po informacijach zakitowanskeho ministerstwa USA tež material w hódnoće 128 milionow eurow z wobstatka wójska USA. Wot spočatka wójny wobličuja hódnotu pomocy USA na dobro Ukrainy na 43,9 miliardow eurow. Přichodny tydźeń wočakuja w Ukrainje prěnje bojowe tanki M1 Abrams z USA.

Žadaja sej změnu kubłanja

pjatk, 22. septembera 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Do jutřišeho cyłoněmskeho akciskeho dnja přećiwo špatnym poměram na šulach žada sej frak­cija Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje zasadnu změnu kubłanskeje politiki. „Hdyž ma 82 procentow ludźi njedostatk wučerjow za chutny problem, dyrbimy wo tutych alarmowacych ličbach rěčeć“, rjekny zapósłanča Luise Neuhaus-Wartenberg wčera na posedźenju krajneho sejma w Drježdźanach. Wona skoržeše, zo přemało wo tutym chutnym problemje rěča. Jutře planuja protestne zarjadowanja w 29 městach po wšej Němskej.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND