Wulkopósłanča w Chinje skazana
Scholz: Hłuboke hrjebje přewinyć
Kritizuja „wupředań frizišćiny“
Berlin (SN/mb). Po lětušim zetkanju zastupjerjow štyrjoch domoródnych mjeńšin Němskeje a regionalneje skupiny delnjoněmčina na rozmołwu z nutřkownym wuběrkom zwjazkoweho sejma je předsyda Domowiny, Dawid Statnik, wčera wječor pozitiwny facit wozjewił: „Gremij je wažny srědk, zo bychmy na zwjazkowej runinje swoje wěcowne temy na agendu stajili. Nětko sćěhuja dalše konkretne rozmołwy z přisłušnymi zapósłancami zwjazkoweho sejma a parlamentariskim rozmołwnym kołom.“ Na wčerawšim wuradźowanju su tež hrožace skrótšenja přiražkow mjeńšinowemu sekretariatej tematizowali. Za financowanje klětušeje koparskeje europeady čakaja hišće na wobzamknjenje zwjazkoweho sejma.
Zastupjerjo Frizow su so na „wupředań frizišćiny“ hóršili. Tak su sej producenća z Ameriki friziske mjena wjeskow jako markowe mjeno škitać dali. Po němskim prawje je to za němske wjesne mjena njepředstajomne. Tohodla kritizuja „diskriminowace njewobkedźbowanje mjeńšinowych rěčow“.
Kijew wobskorži susodow
Pólska, Słowakska a Madźarska import ukrainskeho žita dale blokuja
Kijew (dpa/SN). Ukraina je tři kraje Europskeje unije pola swětoweje wikowanskeje organizacije WTO wobskoržiła, dokelž import ukrainskeho žita do swojich krajow dale zakazuja. „Nam je wažne dopokazać, zo njesmědźa jednotliwe čłonske staty žadyn zakaz importa přećiwo ukrainskim tworam wukazać“, rjekny za hospodarstwo zamołwita zastupowaca ministerska prezidentka Julia Swyrydenko. Ukraina so při wšěm nadźija, zo Pólska, Słowakska a Madźarska zakaz importa zaso zběhnu a zo so sudniske jednanja přejara do dołhosće njećahnu. Jednanja pola WTO su po dotalnych nazhonjenjach jara dołhodobne. Komisija EU bě dotal płaćiwe wobmjezowanja při wikowanju z ukrainskimi wudźěłkami 15. septembra skónčiła.
Politiska krajina
Přećiwo rozšěrjenju protestowali
Erkner (dpa/SN). Wjacore sta ludźi su minjenu sobotu po informacijach zarjadowarja w Erkneru pola Berlina přećiwo planam awtotwarca Tesla z USA nastupajo rozšěrjenje zawoda w Grünheide protestowali. Dźe wo to, zo chcedźa dalši lěs pušćić, rjekny Manu Hoyer wot wobydlerskeje iniciatiwy w Grünheide. Berlinska klimowa aktiwistka Karolina Drzewo rjekny, zo je mjeztym tež w Berlinje tójšto ludźi, kotřiž so wody dla starosća. Z narěčemi a podiumowymi diskusijemi zarjadowarjo pod hesłom „Tesli honač zawjertnyć“ na swoje wobmyslenja skedźbnichu.
Tesla chce na susodnej ležownosći zawoda swójske zawodowe dwórnišćo, płoniny za logistisku a zawodowu pěstowarnju natwarić, dokelž wobstejace płonicy za to njedosahaja. Gmejnska rada w Grünheide bě w decembru 2022 z wjetšinu za nastajenje noweho twarskeho plana hłosowała. Awtotwarc móže nětko płoninu sto hektarow kupić. Za to dyrbja dalši lěs pušćić.
To a tamne (19.09.23)
Wosom literskich karanow piwa wšědnje wupije Günter Werner na oktoberskim swjedźenju w Mnichowje – a to mjeztym 64 lět. Lětsa je wón swoje 80ćiny woswjećił a nětko rozmysluje, snano jenož hišće kóždy druhi dźeń na najwjetši ludowy swjedźeń swěta přińć. Hižo wjele lět sedźi Werner na krutym městnje za blidom 180 w stanje „Schottenhamel“ w času mjez 12 a 23 hodź.
Na wšě 35 000 eurow płaći rjedźenje Braniborskich wrotow w Berlinje, po tym zo běchu klimowi aktiwisća sławny symbol němskeje stolicy z oranžowej barbu namórali. Hač do kónca tydźenja chcedźa barbu dospołnje z pěskowca wotstronić, štož je hladajo na strukturu materiala wobćežne. Aktiwisća běchu Braniborske wrota njedźelu popryskali. Hišće samsny dźeń běchu započeli, je wurjedźić.
Němski wid na Rusku jara wšelakory a njedospołny
Budyšin (SN/MiP). Tež lětsa zaso běše Friedricha Ebertowa załožba na Budyski forum přeprosyła – mjeztym hižo 34. raz. Móhłrjec zwjazowacy element wšelakorych zarjadowanjow zańdźeny štwórtk a pjatk běše Ruska respektiwnje Sowjetski zwjazk. Pjatkowniša podiumowa diskusija steješe pod hesłom: Němsko-sowjetske přećelstwo? (Wuchodo-)němski wid na Rusku. Za dwuhodźinske kónčne zarjadowanje foruma to jara wobšěrna tema – Berlinska žurnalistka a moderatorka zarjadowanja Tamina Kutscher pak njeje jenož wěsće a zabawnje žiwu diskusiju wodźiła, ale je něhdźe 80 zajimowanym připosłucharjam zdobom zjeće a wěcownu analyzu wšelakich komentarow podawała.
Wočakuja rozsud wo raketach
Berlin (dpa/SN). Zakitowanski fachowc CDU Roderich Kiesewetter liči z bórzomnym rozsudom nastupajo dodawanje němskich raketow typa Taurus Ukrainje. Na jutřišim zetkanju w Ramsteinje dóńdźe k rozsudam, wón nowinarjam rjekny. Tež předsyda Zelenych Omid Nouripour z tym liči, zo rakety, kotrež swój zaměr z pomocu nawigaciskeho systema same namakaja, Ukrainje bórze přewostaja. Kijew chce z raketami rusku wojersku infrastrukturu za frontu nadběhować.
Nowe rozestajenja
Tel Aviv (dpa/SN). Sta Palestinjanow su so podłu mjezy Gazaskeho pasma znowa z israelskimi wěstotnymi mocami rozestajeli. Po informacijach palestinskeho strowotniskeho ministerstwa je so šěsć wobydlerjow wuskeho pobrjóžneho pasma nad Srjedźnym morjom při tym zraniło. Israelska armeja zdźěla, zo je přećiwo „randalěrowacym“ zakročiła, kotřiž su praskotaki na wojakow mjetali. Při tym su wjacorych ludźi „trjechili“.
Hněwni na němskeho pósłanca
Planuja naprawy přećiwo migraciji
Berlin/Rom (dpa/SN). Zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser je plany prezidentki komisije EU zakitowała, hladajo na masiwne připućowanje migrantow wonkowne mjezy EU w Srjedźnym morju w powětře a na morju sylnišo stražować. „Njemóžemy drje ničo druheho činić“, rjekny politikarka SPD wčera wječor w sćelaku ARD. „Hewak njedóstanjemy połoženje migracije pod kontrolu.“
Zwjazkowa nutřkowna ministerka Faeser chcyše so dźensa ze swojimi kolegami w zastojnstwje ze Španiskeje, Italskeje a Francoskeje zetkać a wo połoženju w Srjedźnym morju wuradźować. Faeser rěčeše w tym zwisku wo komplikowanym połoženju na kupje Lampedusa a zdobom připowědźi, zo chcyli wšitcy wobdźěleni zhromadny plan zdźěłać. Na małej kupje w Srjedźnym morju běchu minjene dny tysacy ćěkancow dojěli. Lěhwo ćěkancow na kupje je dospołnje přepjelnjene. Zamołwići rěča wo katastrofalnych poměrach.
