Najwažniše je derjeměće
Thimphu (dpa/SN). Kralestwo Bhutan w Himalaji hladajo na hospodarske połoženje a wotběrace rezerwy dolara přichodnje nimale žane awta a motorske wjace njeimportuje. Wuwzaća su jeničce wužitne jězdźidła w hódnoće mjenje hač 1,5 milionow ngultruma (nimale 19 000 eurow). K tomu słušeja tohorunja mašiny za hłubokotwar, ratarske mašiny, jězdźidła za turistiski wobłuk a wěste taksije, tamniše financne ministerstwo w stolicy Thimphu njedawno zdźěli. Import jězdźidłow je jedyn z hłownych faktorow za spěšnje woteběrace rezerwy. Wustawa Bhutana předpisnje, zo dyrbi kraj dosć wukrajnych dewizow měć, zo móhł kóšty za wažne importy za znajmjeńša jedne lěto narunać.
W małym kraju mjez Chinu a Indiskej bydli mjenje hač 800 000 wobydlerjow. Woni su jedyn z najzbožownišich ludow swěta. Jich kral bě před lětdźesatkami postajił, zo je derjeměće wažniše hač hospodarski rozrost. Z produktom bruttozbožo, kotryž bazuje na wšelakich faktorach kaž strowota, kubłanje, ekologiska mnohotnosć a zamołwite wjednistwo knježerstwa, tole tam zwěsćuja.
To a tamne (23.08.22)
Wopačneje wjedroweje předpowědźe dla staj nawodnica madźarskeho wjedroweho zarjada (OMSZ) a jeje zastupjer z hnydomnej skutkownosću pušćenaj, rozprawja statna powěsćernja MTI. Tak běštej 20. awgusta w Budapesće njewjedro připowědźiłoj, jako měješe so poprawom tradicionalny wohnjostroj k narodnemu swjatkej 20. awgusta wotměć. Zarjadowanje su tuž wotprajili, dokelž je před 16 lětami při wohnjostroju k ćežkemu njezbožu dóšło, při čimž pjeć ludźi zemrě a so wjace hač 300 wosobow zrani. K připowědźenemu njewjedru pak lětsa dóšło njeje.
Nimale 80 lět po jeje słužbje za čas Druheje swětoweje wójny je weteranka britiskeje Royal Air Force Peggy Terry dołh w formje pjeć šilingow zarunany dóstała. Tole bě připadnje za čas koronapandemije napadnyło, jako bě so wojak Royal Air Force w strowotniskej słužbuje ze žonu rozmołwjał. Nětko su jej pjenjezy we wosebitej ceremoniji přepodali.
Z bamžom telefonował
Kijew (B/SN). „Sym jemu wo ruskich nadpadach a wo zesylnjenym terorje napřećo našemu krajej rozprawjał“, praji ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj w swojej wšědnej widejowej powěsći wo njedawnym telefonaće z bamžom Franciskusom. „Sym so za jeho podpěru dźakował a smój rěčałoj wo tym, kak móžemoj zaso měr w kraju docpěć. Bamž nas podpěruje“, wón doda. Wobaj potwjerdźištaj wospjet móc modlenja. Přeće bamža Franciskusa Ukrainu wopytać dale wobsteji. Romsko-katolski arcybiskop Lwiwa Mieczyslaw Mokrzycki warnowaše, zo powjedźe zaměr k dezastrej, jeli bamž najprjedy do Moskwy pojědźe a potom hakle do Ukrainy.
Zjawny list
Płaćizna płuna znowa wyša
Amsterdam (dpa/SN). Płun w Europje bywa dale a dróši. Po tym zo bě płaćizna na energijowej bursy w Amsterdamje hižo zašły tydźeń stupała je so wuwiće dźensa pospěšiło, a leži při postupje wo wjace hač 13 procentow pola nimale 276 eurow na megawattowu hodźinu. Minjeny tydźeń běchu zemski płun z 251 eurami wikowali. Jenož bjezposrědnje po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu bě płaćizna hódnotu nad 300 eurami docpěła. Na dźensnišim zwyšenju su pječa připowědźene dźěła na ruskej pipeline wina.
Za spěšny zwisk
Lipsk (dpa/SN). Němska železnica (DB) chce jězbny čas za 117 kilometrow dołhu čaru mjez Drježdźanami a Lipskom na jasnje mjenje hač jednu hodźinu přikrótšić. Hač do kónca lěta 2026 planuja wotrězk mjez Zeithainom a Leckwitzom za spěšnosć hač do 200 kilometraj na hodźinu wutwarić, DB dźensa zdźěli. Pućowacy dyrbja na čarje twarskich dźěłow dla z wobmjezowanjemi ličić.
Wumjetuja „fake news“
Dwě žonje stej wčerawši dźeń wotewrjenych duri kanclerskeho ...
Docpěwaja nowe rekordy
Wiesbaden (dpa/SN). Płaćizny za přemysłowe produkty su w zwisku z wysokimi energijowymi płaćiznami w Němskej w juliju razantnje stupali, porno lońšemu julijej wo 37,2 procentow, zdźěli minjeny pjatk Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. To bě najsylniši postup w běhu jednoho lěta wot spočatka zběranja tychle datow w lěće 1949. W juniju bě so wuwiće hišće trochu spomaliło – tehdy registrowachu postup 32,7 procentow. W předchadźacym přirunanju stupachu płaćizny producentow w juliju wo 5,3 procenty, štož bě tohorunja hižo wjele. Płaćizny producentow wopisuja wuwiće płaćiznow za w Němskej naprodukowane a předawane twory hórnistwa, industrije kaž tež energijoweho a wodoweho hospodarstwa. Doskónčnje wšak wuskutkuja so płaćizny tež na přetrjebarjow.
Energijowe płaćizny su přerěznje wo 105 procentow stupali. Zemski płun bě něhdźe 163,8 procentow dróši hač w juliju 2021. Milinarnje dyrbjachu za zemski płun samo 234,7 procenty wjace zapłaćić. Milina je so w běhu jednoho lěta wo 125,4 procentow podróšiła a wudźěłki mineralneho wolija wo 41,8 procentow.
Scholz chce surowizny z Kanady
Montreal (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) chce na swojim třidnjowskim wopyće Kanady zhromadne dźěło z druhim najwjetšim krajom swěta hladajo na wotkrywanje surowiznow jasnje rozšěrić. „Kraj wobsedźi podobne bohate zemske pokłady kaž Ruska, tola z wulkim rozdźělom. W Kanadźe maja spušćomnu demokratiju“, Scholz wčera wječor w Montrealu wuzběhny. „Tak wotewru so nowe wobłuki zhromadneho dźěła, předewšěm nastupajo wodźikowe hospodarstwo.“ Politikar SPD wopyta Kanadu zhromadnje z wicekanclerom a hospodarskim ministrom Robertom Habeckom (Zeleni). Zdobom přewodźa jeju hospodarska delegacija.
Na spočatku wopyta w Kanadźe zetka so zwjazkowy kancler wčera z tamnišim premierministrom Justinom Trudeauwom. Dźensa su dalše politiske rozmołwy wobeju planowane. Za čas chcedźa ma so zrěčenje wo wušim zhromadnym dźěle při produkciji a transporće wodźika podpisać. Dźe pak tež wo dodawanje płuna a dalšich surowiznow do Němskeje.
Žadyn wizum ruskim turistam?
Někotre kraje EU a unija CDU/CSU nochcedźa hižo žadyn dowol zmóžnić
Berlin/Moskwa/Kijew (dpa/SN). Politikarjo unije so za to wuprajeja, turistiske wizumy ruskim staćanam njerozdźělić. „Dowolowe wizumy za Rusow njeměli wudźělić. Dowolowe cile za turistow z Ruskeje njeměli hižo dlěje Paris a Porto, ale Pjöngjang a Peking być“, wuzběhny zastupowaca předsydka frakcije unije Andrea Lindholz (CSU) w dźensnišim wudaću nowiny Bild. Předewšěm dźe wo to, tež ruskej ludnosći jasne znamjenja sposrědkować.
Europski politikar Dennis Radtke (CDU) rjekny nowinje, zo je „njeznjesliwe, zo Rusojo w Europje dowol činja a swoje pjenjezy wudawaja, jako njeby so ničo stało“.
Ruskeje wójny přećiwo Ukrainje dla běchu minjene tydźenje wjacore kraje EU Schengenske wizumy Rusam do prašenja stajeli. K tomu słušeja Estiska, Letiska, Litawska a Čěska. Finska nochce wot septembra Rusam žane wizumy wjace wudźěleć, Pólska wo podobnym postupowanju rozmysluje. Danska chce poprawom na rozrisanje EU čakać, jelizo k tomu njedóńdźe, budźe tohorunja sama jednać.
