Płun drje nětko hišće dróši

štwórtk, 16. junija 2022 spisane wot:

Připowědźenje płunoweho koncerna Gazprom zbudźa wulki njeměr

Berlin (dpa/SN). Zniženje mnóstwa dodawaneho zemskeho płuna z Ruskeje po płunowodźe Nord Stream I móhło po posudku přirunowanskeho portala Verivox k hišće wyšim kóštam za wobydlerjow wjesć. Hižo ryzy připowědźenje ruskeho statneho koncerna Gazprom kaž tež rozbuchnjenje w druhim najwjetšim eksportnym přistawje USA za židki płun běštej wyše płaćizny płuna pola wulkowikowarjow zawinowałoj, rěčnik Verivox zdźěli. „Sćěh tutoho wuwića su wyše płaćizny płuna za priwatnych přetrjebarjow, wón rjekny. Lěwica liči samo z raznym zwyšenjom płaćiznow a žada sej hnydo­mne napřećiwne naprawy zwjazkoweho knježerstwa.

A znowa strowi bobak

štwórtk, 16. junija 2022 spisane wot:
A znowa dyrbja Serbja wo zarjadowanje dweju rjadownjow w 5. lětniku na jednej ze serbskich wyšich šulow wojować. Lětsa su Worklecy na rjedźe a klětu? Čuju so kaž w filmje „A wšědnje strowi bobak“ (Und täglich grüßt das Murmeltier), w kotrymž so stajnje samsny dźeń wospjetuje. Njeje pak to zrudne? Kóžde (šulske) lěto znowa dyrbja serbscy starši wo to wojować, zo smědźa swoje dźěći na serbsku wyšu šulu pósłać, kotruž su za nje swědomiće wu­pytali. Při tym njehraje jeno serbskosć wažnu rólu, ale tež socialny aspekt. Što su słowa sakskeho kultusoweho ministra Christiana Piwarza z 18. meje 2020 hódne? o Tehdy mjenowaše wón rozsud, w Ralbicach a Worklecach tola dwě rjadowni w 5. lětniku při­zwolić, před nowinarjemi „w zajimje staršich, šulerjow kaž tež dalewuwiwanja a šěrjenja serbskeje rěče. Wšako wjace rjadownjow k tomu přinošuje, zo so to tež zešlachći ...“. Njepłaća Waše tehdyše słowa dźensa hižo wjace, knježe ministro Piwarzo? Janek Wowčer

To a tamne (16.06.22)

štwórtk, 16. junija 2022 spisane wot:

We wopačnym płuwanskim basenku je so młodostny w hornjej Bayerskej wochłódźił. Susod je 16lětneho při kupanju wobkedźbował a policiji informował. ­Jako zastojnicy přijědźechu, teenager twochny, swoje koleso wostaji stejo. Po­licajski helikopter, kiž bě druheho za­sadźenja dla připadnje w bliskosći, 16lětneho krótko po tym wuhlada. Policisća jeho zajachu. Kupanje wunjese jemu skóržbu ranjenja domjaceho měra dla.

Na wšě 70 porow je w afghaniskej stolicy Kabulu runočasnje kwas swjećiło. Do­broćelska organizacija bě swjedźeń organizowała. Kraj ćerpi pod ćežkej hospodarskej krizu. Mnozy njemóža sej tra­dicionalnje wulke a drohe swjatočnosće wjace dowolić. Splažne poćahi zwonka mandźelstwa pak njejsu w muslimskim kraju dowolene. Talibanojo su po přewzaću mocy chłostanja za to přiwótřili.

Merkel „prawa AfD raniła“

srjeda, 15. junija 2022 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Bywša zwjazkowa kanclerka Angela Merkel je ze swojimi wuprajenjemi k wólbam ministerskeho prezidenta w Durinskej lěta 2020 mjezy překročiła a prawa AfD na samsne šansy w politiskim rozestajenju raniła. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo w Karlsruhe dźensa rozsudźiło. Merkel bě wuzwolenju Thomasa Kemmericha (FDP) za ministerskeho prezidenta z hłosami CDU a AfD „njewodajomne“ mjenowała a sej žadała, „wuslědk korigować“.

Lauterbach: Žołma přišła

Berlin (dpa/SN). Přiběracych ličbow infekcijow z koronawirusom dla radźi zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) staršim ludźom a tajkim z předschorjenjemi, so šćěpić dać. „Připowědźena žołma infekcijow w lěću je bohužel přišła“, praji Lauterbach nowinarjam. Dalše šćěpjenje drje infekciji njezadźěwa, ćežkej chorosći pak na kóždy pad. Tež předsyda Virchowskeho zwjazka Dirk Heinrich namołwja k šćěpjenju, předewšěm hišće nješćěpjenych.

Komuny na wunošku wobdźělić

Policija před wulkej akciju

srjeda, 15. junija 2022 spisane wot:
Griesen (dpa/SN). Zwjazkowa policija steji před najwjetšim zasadźenjom minjenych lět w Bayerskej. Něhdźe 7 000 zastojnikow budźe w zwisku z wjerškowym zetkanjom G7 na hrodźe Elmau zasadźenych. To je prezident zwjazkoweje policajskeje direkcije Karl-Heinz Blümel wčera připowědźił. W Griesenje we wokrjesu Garmisch-Partenkirchen chcedźa kontrolnišćo jenož za wjeršk zarjadować. Hižo wot póndźele dyrbja pućowacy na wšitkich mjezach Němskeje k susodnym krajam z kontrolemi ličić. Hłowna přičina su wulke wěstotne naroki wokoło wjerška wot 26. do 28. junija. Kontrole maja tomu zadźěwać, zo móžni skućićeljo z wukraja na wjeršk přijědu. Wokoło hrodu a w Mnichowje wočakuja tysacy demonstrantow. Kontrolować chcedźa na dróhach, w ćahach, ale tež na pućowanskich šćežkach w horach. Tam zasadźuja policistow na konjach.

Planuja dalše brónje Ukrainje

srjeda, 15. junija 2022 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Zakitowanscy ministrojo 30 čłonskich krajow NATO su so dźensa na dwaj dnjej trajace wuradźowanja w Brüsselu zetkali. Při tym ma w prěnim rjedźe wo to hić, wjerškowe zetkanje NATO kónc junija w Madridźe přihotować. Tam chcedźa rozsudźić, kak chcył wojerski zwjazk srjedźo- a dołhodobnje na wohroženje přez rusku wójnsku politiku reagować. Konkretnje planuja, wuchodnu flanku zwjazka přez přidatne wojerske jednotki zesylnić. Wosebje baltiske staty sej tole žadaja, dokelž čuja so wot Ruskeje wohrožene. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) bě hižo minjeny tydźeń připowědźił, zo chcył Berlin prezencu němskich wojakow w Litawskej hišće raz zesylnić. W běhu dźensnišeho dnja chcyše so na iniciatiwu USA tak mjenowana mjezynarodna kontaktna skupina Ukrainy dla zetkać. W njej koordinuja dodawanje bróni Ukrainje. NATO je w tutej naležnosći oficialnje neutralna, dokelž nochce na wojerskim konflikće mjez Ukrainu a Ruskej wobdźělena być. Ukraina žada sej dalše ćežke brónje kaž tanki a kanony, zo móhła so ruskej inwaziji wobarać.

To a tamne (15.06.22)

srjeda, 15. junija 2022 spisane wot:

Ze solarnej energiju wobhospodarjeny mobilny dom šwicarskich slědźerjow je po puću po wšěm swěće a je wčera w badensko-württembergskim Reutlingenje pozastał. Wonkownje mjetelčce napo­dobnjeny futuristiski dom je dospołnje ze solarnymi panelemi wuhotowany. W 30 kwadratnych metrow wulkim domje je kuchnja, toaleta a duša. Tura domu po swěće ma so 2025 w Parisu skónčić.

Darmotne piwo hač do kónca žiwjenja – za zawjazanje noweho lodohokejoweho trenarja Barryja Trotza za mustwo Winnipeg Jets w USA je lokalna piwarnja zwólniwa so sylnje angažować. Po njewočakowanym wotchadźe dotalneho trenarja loni w decembru chce piwarnja ze swojim poskitkom noweho trenarja Trotza přeswědčić, kak w lokalnym sportowym wusyłanju připowědźi.

Tunje jězdźenki prašane

wutora, 14. junija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Naprašowanje za tunimi jězdźenkami za dźewjeć eurow wostanje dale hoberske. Po zahajenju předanje před třomi tydźenjemi su po wšej Němskej hižo 16 milionow předali. K tomu přińdźe znajmjeńša dźesać milionow trajnych abonentow, kaž šulerjow, kotřiž nětko w juniju, juliju a awgusće tohorunja jenož dźewjeć eurow měsačnje płaća. Z jězdźenku chcedźa ludźom hladajo na wysoku inflaciju pomhać a jich pohnuć, tež pozdźišo dale z busom a ćahom jězdźić.

Scholz wotpokazuje komdźenje

Greifswald (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je wumjetowanja wotpokazał, zo přilubjene brónje jenož wahajo Ukrainje přewostaja. Za moderne a komplikowane systemy je wukubłanje trěbne. Jedna so wo „porjadnje ćežke nastroje“. Za to dyrbja trenować, rjekny Scholz na nowinarskej konferency po zetkanju z wuchodoněmskimi ­ministerskimi prezidentami na kupje Riems. Ukraina zwjazkowemu knježerstwu komdźenje z brónjemi wumjetuje.

Deficit drje wjetši hač myslene

12 000 morjenych ciwilistow

wutora, 14. junija 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). W zwisku z nadpadom Ruskeje na Ukrainu je po ukrainskich informacijach dotal wjace hač 12 000 ciwilistow žiwjenje přisadźiło. Najwjace woporow su detonacije bombow a granatow morili, rjekny šef ukrainskeje policije Ihor Klymenko we wčera wozjewjenej rozmołwje z nowinarjemi. 75 procentow morjenych su mužojo, dwaj procentaj stej dźěći a tamne su žony. „Jedna so wo ciwilnych wobydlerjow, kotřiž njemějachu žadyn poćah k wójsku abo druhim statnym škitnym organam“, Klymenko podšmórny. Wjace hač tysac woporow njejsu dotal hišće identifikować móhli.

Wjace hač 1 500 mortwych su w Kijewskej kónčinje našli, po tym zo běchu so ruscy wojacy wróćo sćahnyli. Wobrazy masowych rowow a sputanych zatřělenych w městačku Buča běchu po wšěm swěće rozhorjenosć zbudźili. UNO rěči wo 4 300 morjenych ciwilistach.

Zelenskyj přilubja wuswobodźenje

wutora, 14. junija 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je swojim krajanam přilubił, zo chcył wot Ruskeje wobsadźenu połkupu Krimu wróćo zdobyć. „Ukrainska chorhoj budźe zaso nad Jaltu a Sudakom, nad Dšankojom a Jewpatoriju zmawować“, rjekny Zelenskyj minjenu nóc w swojim wšědnym widejowym poselstwje. „Wězo tež swoju Krimu wuswobodźimy.“

Ruska bě połkupu w Čornym morju 2014 wojersce wobsadźiła, jako bě Ukraina po nutřkopolitiskich rozestajenjach wosłabjena. Na to je Moskwa mjezynarodnje njepřipóznaty referendum wo přirjadowanju połkupy k Ruskej přewjesć dała. Zelenskyj je so stajnje za nawrót Krimy k Ukrainje zasadźował. Jako wójnski zaměr pak tole tak jasnje hišće pomjenował njeje.

Prezident ludźi namołwješe, kontakty do wot Ruskeje wobsadźenych kónčin, do Donjecka a Charkiwa, wudźeržować. Tež tute kónčiny chcył Zelenskyj wuswobodźić. „Prajiće jim, zo ukrainske wójsko na kóždy pad přińdźe.“ Na wuchodźe je ukrainska armeja tuchwilu pod ćišćom. Wona trjeba wot swojich wukrajnych partnerow nuznje modernu artileriju, zo móhła so přesadźić, wón rjekny.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND