Kaczyński kabinet wopušćił

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Nawoda pólskeje narodno-konserwatiwneje knježerstwoweje strony PiS Jarosław Kaczyński je kaž připowědźene swoje zastojnstwo jako zastupowacy ministerski prezident złožił. Wotpowědnu próstwu staj ministerski prezident Mateusz Morawiecki a statny prezident Andrzej Duda hižo přiwzałoj, Kaczyński wčera powěsćerni PAP we Waršawje zdźěli. „W tutym wokomiku njejsym hižo wjace w knježerstwje“, wón rjekny. Přichodnje chcył so wón z wotmachom na dźěło w stronje koncentrować, kotraž dyrbi zaso na mocy přidobywać, rjekny Kaczyński hladajo na wólby pólskeho parlamenta klětu nazymu.

Hižo před tydźenjomaj bě rěčnik knježerstwa bórzomny wotchad Kaczyńskeho z kabineta připowědźił. 73lětny Ka­czyński bě wot oktobra 2020 zastupowacy ministerski prezident a koordinowaše jako tajki wobłukaj nutřkowneje wěstoty a zakitowanja. Tutu funkciju přewozmje wotnětka zakitowanski minister Mariusz Błaszczak, Kaczyński připowědźi. Po přewzaću mocy přez PiS 2015 bě Kaczyński najwažniša wosobina w pólskej politice, tež bjez knježerstwoweho zastojnstwa.

Lindner: Dołhi čas tradanja

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za financy Christian Lindner (FDP) wobydlerjow namołwja, so hladajo na stupace płaćizny jako sćěh wójny na Ukrainje na dołhi čas tradanja nastajić. „Moja starosć je, zo změjemy za něšto tydźenjow a měsacow jara kritiske połoženje“, rjekny Lindner wčera w sćelaku ZDF. „Dźe wo tři, štyri abo samo pjeć lět tradanja. Na to dyrbimy wotmołwu namakać“. Lindner doda: „Wobsteji strach jara chutneje hospodarskeje krizy jako sćěh přiběracych płaćiznow energije, problemow dodawanja materiala a tež wulkeje inflacije dla. Tohodla je trjeba, wo wšitkich móžnosćach rěčeć, tež wo podlěšenje dźěłoweho časa třoch hišće zbywacych atomowych milinarnjow.

Wuski a wužitny zwisk

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:
Serbskej rěči dale wuwić a wožiwić je towaršnostny nadawk. Tohodla twori tematika ćežišćo w strukturnej změnje po kóncu zmilinjenja brunicy. Knježer­stwje Braniborskeje a Sakskeje stej na swoje wčerawše zhromadne posedźenje na Łužiskim motodromje Domowinu přeprosyłoj. To ma snano něšto z tym činić, zo su Serbja „to zhromadne za cyłu Łužicu“, kaž předsyda Domowiny formulowaše. Starosć wo delnjoserbšćinu a hornjoserbšćinu je woprawdźita, toho su sej w Drježdźanach a Podstupimje wědomi. Zo měješe braniborska strona z krótko do toho wobzamknjenym Druhim krajnym planom k skrućenju delnjoserbskeje rěče bjezdwěla překwapjenku w kapsy, słuša k skutkownej dramaturgiji dwukrajowych zetkanjow. Najebać to je dźeń wčera na Łužiskim motodromje potwjerdźił, zo je zwisk mjez změnu strukturow tu we Łužicy a kóždejžkuli prócu wo zachowanje, dalewuwiće a wožiwjenje serbskeju rěčow wuski a zdobom wužitny. Axel Arlt

Namócny protest

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:
Quito (dpa/SN). Při protestach indigenych skupin přećiwo socialnym njedostatkam w Ekwadorje je k namócnym rozestajenjam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Demonstranća spytachu, so do centrale statneho rěčnistwa zadobyć. Woni sej žadaja, płaćizny bencina wobmjezować, chudym ludźom dołh spušćić, ratarske wudźěłki fairnje wikować a prawa indigenych ludow respektować.

Cyłkownje 19 zajimcow je minjeny pjatk wječor přeprošenje na finisažu do Serbskeho muzeja w Choćebuzu sćěhowało. Wosebita wustajeńca z rymowanym titlom „Ako jo se z jaja swětło wupacyło do kraja“, zhotowjena a zestajena wot grafikarja a fotografa Maika Lagodzkeho a kuratorki Martiny Nowakojc, předstaješe wot jutrownika sem na wubranych objektach nastaće a zańdźenje přirodneho we wot čłowjekow postajenym swěće. Z čornoběłymi fotami a filmowymi sekwencami delnjoserbskich jutrownych spěwarkow z Wjerbna a z na dźesatki zrjadowanymi jejkowymi skorpiznami a projicěrowanymi kwětkami w jaskrawych barbach tematizowaše wuměłc w swojej ekspoziciji jutrownu mysl na swojorazne wašnje. W dalšim dźělu wustajeńcy portretuje delnjoserbskich duchownych – Katharinu Köhlerowu, Helmuta Hupaca, Dietera Schütta a Tobiasa Jachmanna – w domjacej a słužbnej ­wokolinje, tworjo z nimi trajne časowe dokumenty.

To a tamne (22.06.22)

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:

Napity na policajsku stražu přijěł je 73lěty muž w sewjerorynsko-westfalskim Hagenje, zo by so w naležnosći ćeknjenja po njezbožu „na swoje njedobro“ wuprajił. Jako zastojnik wuprajenja zapisa, čuješe alkohol w powětře. Test wunjese nimale 1,5 promilow. Jězbnu dowolnosć jemu nablaku sćazachu. Nimo toho spisachu skóržbu jězdźenja pod wliwom alkohola dla – na njedobro 73lětneho.

Dwanaće metrow do hłubiny padnyła – a njezbožo přežiwiła – je žona na Ru­janach. 41lětna je wčera wječor z třećeho poschoda wjaceswójbneho domu w gmejnje Dranske padnyła. Po wuprajenjach swědkow bě wona na swjedźenju wjetše mnóstwa alkohola piła a na woknowej desce rejwała. Skónčnje bě runowahu zhubiła a z wokna na łuku před domom padnyła. Ju dowjezechu zranjenu do chorownje.

Za škit Sintow a Romow

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Berlin (SN/at). Wustupować přećiwo antisemitizmej a anticyganizmej ma přichodnje jako statny cil we wustawje Braniborskeje zakótwjeny być. Krajny sejm jutře wo přiměrjenju wustawy debatuje, štwórtk je wothłosowanje předwidźane. Předsydka krajneho zwjazka Němskich Sintow a Romow ­Berlin-Braniborska Petra Rosenberg skedźbni na to, zo je „naš krajny zwjazk sej přeco žadał škit Sintow a Romow do krajneje wustawy přiwzać kaž tež jich runoprawne towaršnostne a politiske wobdźělenje, k tomu je so z politiskimi zamołwitymi rozmołwjał“. Prěni wažny krok mjenuje Rosenberg wotzamknjenje zakładneho dojednanja mjez braniborskim knježerstwom a krajnym zwjazkom nazymu 2018. Tón bě wudospołnjenje artikla 7a krajneje wustawy namjetował. „Změna so zeskutkowni – to je jasny signal politice a tež towaršnosći“, Petra Rosenberg rjekny.

Wot krajneho sejma a knježerstwa mjeńšina bórze dalše kroki wočakuje. „Wuchadźejo z kónčneje rozprawy ,njewotwisneje komisije anticyganizm‘ dyrbi krajna politika strukturne wuměnjenja w krajnym zarjadnistwje wutworić.“

EU reaguje na kritiku Ruskeje

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Europska unija chce po kritice Ruskeje wobmjezowanja železniskeho transita mjez ruskej eksklawu Kaliningradom a ruskim centralnym krajom dla směrnicy k sankcijam přepruwować. Tole je społnomócnjeny EU za wonkowne naležnosće Josep Borrell přilubił. Ruska bě wobmjezowanje železniskeho transporta ze stron Litawskeje jako „ilegalne“ kritizowała. Litawska bě transit tworow přez swój teritorij zakazała, kiž steja na sankciskej lisćinje EU, kaž twarske maćizny a metal.

Proces přećiwo třělcej zahajeny

Kaiserslautern (dpa/SN). Dobre štyri měsacy po smjertnych wutřělach na dweju policistow njedaloko porynsko-pfalcskeho Kusela su dźensa w Kaiserslauternje proces přećiwo skućićelej zahajili. 39lětny muž bě kónc januara při wobchadnej kontroli 24lětnu policajsku šulerku a 29lětneho policajskeho komisara zatřělił, zo by rubježniske hońtwjerjenje zatajił. Krawny njeskutk bě po wšej Němskej wulki zatrach zbudźił.

Zaso awtodróhu blokowali

Po ćežkim njewjedrje su wobydlerjo w bayerskim wokrjesu Freising, kaž tule w měsće Wang, krupy rumować dyrbjeli. Po informacijach krajnoradneho zarjada je při njewjedrje muž žiwjenje přisadźił, jako štom na njeho padny. W kónčinje wokoło Moosburga je milina wupadnyła, dokelž su wjacore milinowody wobškodźene. Foto: dpa/Armin Weigel

Iniciatiwa za wukrajnych facowcow

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej su nowu iniciatiwu za připućowanje wukrajnych fachowcow wutworili. Zastupnicy sejma rjemjeslnikow Sakskeje a społnomócnjeny swobodneho stata za naležnosće wukrajnikow su so wčera w zhromadnej deklaraciji za to wuprajili, fachowcow za rjemjeslnistwo a srjedźny staw zaměrnišo wabić. Za to trjebaja w knježerstwje ministerstwa přesahowacy koordinowacy wuběrk. Zaměr ma być, kmanosć wubědźowanja móličkich a małych zawodow ze stabilnym wobstatkom fachowych a dźěłowych mocow dołhodobnje zaručić. Jeničce na zakładźe swójsce wukubłaneho powołanskeho dorosta njehodźi so problem na wotwidźomny čas efektiwnje rozrisać. „Z instrumentom zakonja wo připućowanju fachowych mocow njejsmy – tež koronapandemije dla – dotal tak daloko přišli, kaž smy to wočakowali“, rjekny sakski społnomócnjeny za wukrajnikow Geert Mackenroth. Koordinowacy wuběrk měł wšitke aktiwity rjadować, zo móhli „wšědny dźeń za swoje sakske zawody kompetentnych fachowcow zdobyć, zwotkelžkuli tež pochadźeja“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND