Wočakuja namjety stron
Berlin (dpa/SN). W debaće wo přichodne prawniske zakłady za naprawy přećiwo koronawirusej w přichodnych měsacach wočakowachu dźensa namjety ze stron SPD, Zelenych a FDP. Namjety maja so na „rjadowane skónčenje epidemiskeho połoženja narodneho rozměra“ wusměrić, kiž bě zwjazkowy sejm hač do kónc nowembra wukazał. Wuprajić chcychu so frakciska předsydka Zelenych Katrin Göring-Eckardt, městopředsyda frakcije SPD Dirk Wiese a frakciski jednaćel FDP Marco Buschmann.
Hłownje dźe wo to, zo změja zwjazkowe kraje tež po skónčenju epidemiskeho połoženja składnosć, sami wotpowědne naprawy kaž wužiwanje nahubnika a dodźerženje wotstawka wukazać móc. „Wuwzaćny staw njesmě trajny być, trjebamy zaso normalitu, tak spěšnje kaž móžno“, rjekny generalny sekretar FDP Volker Wissing nowinarjam.
Jednaja wo nadrobnosćach
Zwjazkowe knježerstwo pušćene
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel (CDU) kaž tež wšěm ministram a ministerkam wopismo wo pušćenju ze zastojnstwa přepodał. Wosebje Merkel, kotraž so z politiki wróćo sćehnje, chwaleše Steinmeier jako swojoraznu wosobinu němskich stawiznow. W 16 lětach zastojnstwa je wona tójšto krizow dožiwiła, sej dowěru wobydlerkow a wobydlerjow zdobyła a za Němsku mjezynarodnje respekt a samo přichilnosć wuwojowała. Po pušćenju wostanje zwjazkowe knježerstwo komisarisce w zastojnstwje, doniž njejsu nowy kancler a nowi ministrojo wuzwoleni.
Steinmeier wopisowaše Merkel jako „směrodajnu za znowa zjednoćeny kraj a za wobraz našeho kraja w swěće, směrodajnu za cyłu generaciju młodych muži a žonow z cyle wosebitej formu nawjedowanja a druhdy překwapjacymi rozsudami. Zmužity mjenowaše Steinmeier jeje rozsud, w krizy ćěkancow dla zamołwitosć přewzać a z tym zwjazanu a druhdy dosć raznu kritiku znjesć.
Nješćěpjenych doma wostajić?
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. 18. winowca 1896 wotmě so w Praskim hotelu „U černého koně“ prěnje zjawne filmowe předstajenje. Optikar a mechanikar Adolf Oppenheimer, kiž bě zamołwity za naročnu projekciju, zmóžni wobydlerjam čěskeje stolicy tajke wosebite dožiwjenje. Za předewzaće „Deutsch Oesterreichische Kinetoskope Compagnie“ pokazowaše Oppenheimer tehdy jeničce krótkofilmy. Jednaće lět pozdźišo, w požnjencu 1907, wotewrě Viktor Ponrepo w domje „U modré štiky“ w znatej Karlowej hasy swój filmowy palast – prěnje kino swojeho razu w Praze.
Za to bě Ponrepo bywše Variété-dźiwadło na filmowu žurlu z 200 městnami přetwarić dał. Hižo krótko po zahajenju swojeho předewzaća běchu předstajenja w kinje Ponrepo, kotrež namakamy dźensa w Bartolomějskej hasy, přewšo woblubowane a puć za tajke nowomodne zabawnišćo bě rubany.
Prezenca abo ličak?
Wjace pacientow korony w Čěskej
Dróhu po spěwarju pomjenowali
Nowy zakoń přećiwo ćěkancam
Waršawa (dpa/SN). W Pólskej płaći wotnětka nowy zakoń nastupajo wobchadźenja z wukrajnikami, z kotrymž móža migrantow spěšnišo zaso wupokazać. Pozadk je přiběraca ličba ilegalnych zapućowanjow z Běłoruskeje. Po wčera w hamtskim łopjenu wozjewjenej zakonskej změnje móže komander wotpowědneho pomjezneho wotrězka hnydom po protokolowanju njedowoleneho překročenja mjezy potrjecheneho wukrajnika z kraja wupokazać. Runje tak móže wón jemu zakazać, přichodne šěsć měsacow do Pólskeje a do Schengenskeho ruma přijěć. Wuwzaća płaća jenož, móže-li wukrajnik dopokazać, zo přińdźe z kraja, w kotrymž je jeho žiwjenje wohrožene.
Knježerstwo we Waršawje wumjetuje běłoruskemu mócnarjej Aleksanderej Lukašenkej, zo ćěkancy zaměrnje z krizowych kónčin k wonkownej mjezy EU sćele, zo by so za sankcije EU přećiwo njemu wjećił. Parlament bě změnu zakonja srjedź oktobra wobzamknył. Prezident Andrzej Duda je ju podpisał. Pomocny skutk UNO je wulce starosćiwje na nowy zakoń reagował, dokelž wón zakładne čłowjeske prawo na azyl podrywa.
To a tamne (27.10.21)
Po nanuzowanej přestawce koronapandemije dla je wčera zaso 200 wobdźělnikow legendarny napřemoběh po 1 576 schodźenkach New Yorkskeho Empire State Buildinga přewjesć móhło. Najspěšniši bě Wai Ching Soh z Malaysije, kiž bě po 10 mjeńšinach a 46 sekundach w cilu. Lěta 2019 bě wón hišće na druhim městnje był. Najspěšniša žona bě Cinda Harris z USA, kotraž po 14 mjeńšinach a jednej sekundźe cyle horjeka doběža.
Roboter „Bella“ wot najnowšeho wopytowarjow hosćenca w schleswigsko-holsteinskim Grömitzu při Baltiskim morju posłužuje. Z njewšědnym pomocnikom chce hosćencar Tim Bornewasser problemy pobrachowaceho personala dla rozrisać. Rěčaca mašina nima pak čłowjeski serwis narunać. Wona pak móže jědźe a napoje přiwjezć. Skazanki přiwzaja dale čłowjescy kolegojo „Belle“.
Proces přećiwo hladarce
Podstupim (dpa/SN). Poł lěta po smjertnych namócnosćach w domje zbrašenych w Podstupimje su dźensa před krajnym sudnistwom proces přećiwo 52lětnej hladarce mordarstwa dla zahajili. Žonje wumjetuja, zo je w aprylu pjeć wobydlerjow domu z nožom nadpadnyła a štyrjoch z nich moriła. Statne rěčnistwo wuchadźa po psychiatriskim posudku z toho, zo njebě sej hladarka swojich njeskutkow wědoma. Ju běchu hnydom po zajeću do forensiskeho wotrjada psychiatrije dowjezli.
Warnuje před łamkom dowěry
Drježdźany (dpa/SN). Jedyn z Drježdźanskich ekonomow warnuje před móžnymi sćěhami dočasneho skónčenja zmilinjenja brunicy w lěće 2030. „To by masiwny łamk dowěry napřećo ludźom potrjechenych regionow był“, rjekny zastupowacy nawoda hospodarskeho slědźenskeho instituta ifo Joachim Ragnitz Lipšćanskim nowinarjam. W zbywacych wosom lětach njeje móžno trěbnu infrastrukturu natwarić a tež dźěłowe městna tak spěšnje njenastanu. Nimo toho je milina z brunicy „hišće dlěši čas trěbna“.
Srjedźny staw dale ćerpi
