To a tamne (08.10.21)

pjatk, 08. oktobera 2021 spisane wot:

Dokelž je so na swojej facebookowej stronje naduwał, zo bě z koronawirusom inficěrowaneho pohonjał twory w kupnicy wotlizać, dyrbi Texačan 15 měsacow do jastwa a ma nimo toho 1 000 dolarow pokuty płaćić. Sudnistwo pochłosta 40lětneho wopačnych informacijow w zwisku z biologiskimi brónjemi dla. Kaž policija pisa, chcyše 40lětny z akciju tomu zadźěwać, zo so ludźo na zjawnych městnach schadźuja, dokelž je wirus strašny. Kaž so wukopa, njeběchu wuprajenja muža na Facebooku wěrne.

Astrologojo steja před wulkim hódančkom. Wčera wječor běchu ludźo w Badensko-Württembergskej a Porynsko-Pfalcskej w interneće wo wulkej wohniwej, spěšnje pohibowacej so kuli na njebju rozprawjeli. Hač so wo kosmiski objekt jedna, chcedźa nětko přepytować.

Pro a kontra k rozšěrjenju wustawy

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Kraj Braniborska chce swoju wustawu wobnowić a wo někotre dypki rozšěrić. Namjety k tomu su wčera na zjawnym słyšenju rozjimali.

Podstupim (SN/JaW). Namjety k změnje a wudospołnjenju wustawy Braniborskeje stejachu wčera w srjedźišću zjawneho słyšenja hłowneho wuběrka tamnišeho krajneho sejma.

Hłownje rozjimanej ćežišći běštej, braniborsku wustawu z konkretnymi formulacijemi přećiwo rasizmej a antisemiti­zmej wudospołnić, a hač měli škit dalšich mjeńšin a regionalnych rěčow w njej zakótwić – Serbja su přez artikl 25 škitani, Sintojo a Romojo kaž tež škit delnjoněmčiny tam dotal njejsu mjenowani.

Prezencnu wučbu dale zaručić

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin/Podstupim (dpa/SN). Kultusowi ministrojo zwjazkowych krajow wuradźuja dźensa a jutře mjez druhim wo połoženju na šulach koronapandemije dla. Zhromadne wobzamknjenja njejsu žane předwidźane, wšako kraje same rozsudźeja a situaciju jednotliwje posudźuja. Přiwšěm su sej ministrojo přezjedni, zo je wažne prezencnu wučbu dale zmóžnić. Wo wuslědkach posedźenja chce ­tuchwilna prezidentka kultusowych ministrow, kubłanska ministerka Braniborskeje Britta Ernst, jutře informować.

Steinmeier na Ukrainje był

Kiew (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je wčera Ukrainu wopytał a na němske złóstnistwa w Druhej swětowej wójnje dopominał. „Bjez sprawneho dopomnjeća njeje žanoho dobreho přichoda“, wón zwurazni. Před wjac hač 80 lětami bě Němska Sowjetski zwjazk nadpadnyła, kotryž měješe 27 milionow mortwych. Nimo toho Steinmeier kritizowaše, zo njejsu wopory tak w pomjatku wostali, kaž sej to jich ćerpjenje poprawom žada.

Žadaja sej spěšny rozsud

Při zemjerženju w Pakistanje, kotrež bě dźensa rano, zwěsćichu hač do připołdnja znajmjeńša dwaceći smjertnych woporow. ­Něhdźe 300 ludźi je so zraniło. Pod rozpadankami we wosebje potrjechenej kónčinje Hanai pytaja za dalšimi woporami. Rozměr škodow njeje hišće jasny. Kaž pakistanske nutřkowne ministerstwo zdźěli, měješe zemjerženje sylnosć 5,9 a je mnohich w sparje překwapiło. Foto: pa/ Mazhar Chandio

Njebjelčicy na wuchodźe wulke wuwzaće

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin/Njebjelčicy (dpa/SN). Ličba ludnosće na wuchodźe Němskeje po politiskim přewróće hižo tak dramatisce njewoteběra. To wuchadźa ze studije Berlinskeho instituta za ludnosć a wuwiće, kotraž bu wčera wozjewjena. Při tym pomhali su kreatiwne ideje a „nowa žadosć“, bydlić we wjesnej kónčinje. Fachowcy přepytowachu demografiske wuwiće we wuchodnych zwjazkowych krajach a wobswětleja sćěhi a naprawy jednotliwych komunow. Pod smužku je wuchod Němskeje (bjez Berlina) w lětach 1990 do 2020 něhdźe 2,3 miliony ludźi z tehdy 14,8 milionow wobydlerjow zhubił. Zapadne zwjazkowe kraje registrowachu porno tomu w tym času rozrost 5,4 milionow ludźi.

Němski póst porto podróši

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Bonn (dpa/SN). Zwjazkowa agentura centralow za přetrjebowarjow je wčera wólny rum za zwyšenje płaćiznow wozjewiła, na kotrehož zakładźe Němski póst swoje porto wusměrja. Tak je hižo nětko wěste, zo Bonnski koncern porto za listy a pohladnicy zwyši, a to wo 4,6 procentow. Hódnota je hišće poměrnje niska, hakle před lětomaj wučinješe wona 8,9 procentow. Tehdy bě so porto standardneho lista wo dźesać na 80 centow podróšiło. Kaž koncern wčera wozjewi, postupi porto normalneho lista na 85 centow, štož ma potom přichodne tři lěta płaćić.

Listowe wiki so hladajo na digitalny swět dale a bóle pomjeńšeja. Dźeń a mjenje ludźi sej pisa, skerje wužiwaja moderne komunikaciske srědki. Přiwšěm wostawa listowe wobchodnistwo za koncern nadal lukratiwne, a to naposledk tež dowolenych wyšich płaćiznow.

Kaž Němski póst wčera dale wozjewi, chce tež tamne produkty wo pjeć centow podróšić. Logistiski koncern wopodstatnja to z wyšimi kóštami. Nětko ma zwjazkowa agentura přetrjebarskich centralow pruwować, hač je zwyšenje porta w přizwolenym wobłuku.

FDP chětro iritěrowana

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Rozmołwy wo amplowej koaliciji zahajili

Berlin/Mnichow (dpa/SN). SPD, Zeleni a FDP wusměrjeja swój kurs na amplowu koaliciju. Jědnaće dnjow po wólbach zwjazkoweho sejma zahajichu zastupjerjo stron dźensa rozmołwy, zo bychu šansy koalicije dale wobrěčeli. Móžny jamaiski zwjazk, wobstejacy z unije, FDP a Zelenych, je tuž najprjedy raz z blida. Frakcija unije chce so dźensa na digitalne posedźenje zetkać a połoženje rozjimać.

Spomóžne to było njeby

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:
Štóž žane ćeže nima, sej tajke sam napara. Tónle zaćišć mějach wčera, jako sćěhowach słyšenje wo změnje wustawy Braniborskeje. Spočatnje klinčachu namjety a argumenty pro a kontra konstruktiwne. Škoda, zo njemóžachu so wjacori fachowcy pře­drěć a podpěrać namjet, braniborsku wustawu wo škit dalšich narodnych mjeńšin a regionalnych rěčow rozšěrić. Jedna z fachowčow dźě skedźbni na to, zo tajku jasnu formulaciju a mjenowanje Sintow a Romow we wustawje Schleswigsko-Holsteinskeje hižo maja. Mysličku wo tym, Sintow a Romow a delnjoněmčinu tež w braniborskim dokumenće zakótwić, pak ani wuběrkownicy ani fachowcy pohłubšili njejsu. Město toho zaběrachu so z gramatiskimi formulacijemi a z tym, hač njeměli wustawu w dźenderowej němčinje spisać. To drje by prěnja tajka scyła a kedźbnosć swěta Braniborskej wěsta była. Spomóžne pak to zawěsće było njeby, wosebje nic za Sintow a Romow a delnjoněmčinu, hdyž njejsu we wustawje mjenowani. Janek Wowčer

Škit přesnadny

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda stajneje šćěpjenskeje komisije Thomas Mertens warnuje koronapandemiju nastupajo před přemało gripowymi šćěpjenjemi rizikowych skupin. Dotal je 30- do 50procentowska kwota jasnje přeniska. Tež hdyž njebě minjenu sezonu žaneje sylneje gripoweje žołmy, móhło tomu tónkróć ćim hórje być. Fachowcy radźa wosebje samodruhim, chronisce chorym, medicinskemu personalej, hladacym přiwuznym a ludźom, kotřiž maja wšědnje kontakt k wulkemu publikumej, so šćěpić dać. Kaž hižo pola korony dźe wo to, zo by mjenje ludźi lěkowanje w chorownjach trjebało abo zemrěło. „Při šćěpjenju njeńdźe jenož wo koronu. Tež wšitke tamne šćěpiwa měli dale běžeć“, skedźbnja Mertens zdobom na šćěpjenje dźěći. „Srědki su genialne a jara wuznamne wudobyće mediciny“, wón měni. „Zo bychmy wjele infekciskich problemow rozrisać móhli, za to pomha nam naposledk jenož dobre šćěpiwo.“

To a tamne (07.10.21)

štwórtk, 07. oktobera 2021 spisane wot:

Agresiwny šofer nakładneho awta by na awtodróze A7 pola Fuldy bjezmała dwě njezboži zawinił. Najprjedy je spytał dalše jězdźidło z jězdnje stłóčić. Na to zasta prěki přez wšě čary, wulěze z Lkw-ja a pokaza tamnym šoferam nahi zadk. Dale jěducy by nimale dalše awto z dróhi stłóčił, te pak móžeše so jemu hišće runje tak wuwinyć a na parkowanišćo wot­jěć. Policija 39lětneho skónčnje zadźerža, a tón ma so nětko wjacorych přeńdźenjow dla zamołwić.

Leopard na zahrodźe je policiju w Münsterlandźe zaběrał. Znajmjeńša přizjewi to wosoba, kotraž bě nuzowe čisło woliła. Jako zastojnicy na zahrodu w Stadtlohnje přińdźechu, tež woprawdźe za tym wupadaše. Kaž so wukopa, pak jednaše so wo rubježnu kóčku z mjenom serwal. ­Fachowc zwěrjo skónčnje popadny.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND