Steinmeier tři dny w Čěskej

srjeda, 25. awgusta 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je so dźensa připołdnju na tři dny trajacy wopyt do susodneje Čěskeje podał. Tam wočakujetaj jeho mjez druhim statny prezident Miloš Zeman a ministerski prezident Andrej Babiš k rozmołwam. Steinmeier, kotrehož přewodźa mandźelska Elke Büdenbender, chce po informacijach prezidialneho zarjada wuske partnerstwo a susod­stwo mjez woběmaj krajomaj wu­zběh­nyć. Hinak hač hewak njewužiwa zwjazkowy prezident lětadło, ale jědźe z ćahom z Berlina do Prahi. Na tamnišim hłownym dwórnišću chcyše wón k postawje Nicholasa Wintona hić. Britiski bankowc bě 1939 krótko do wudyrjenja wójny 670 židowskich dźěći do wukraja dowjezć dał a tak wuchował. Počesćić chcyše Steinmeier tež wojowarjow, kotrajž běštaj 1942 atentat na wodźaceho SSowca Reinharda Heydricha w Praze skućiłoj.

Bórze kónc lětow

srjeda, 25. awgusta 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce ewakuowanske lěty z Afghanistana hišće do kónca tydźenja zakónčić. Poslednje mašiny z němskimi staćanami a bywšimi afghaniskimi sobudźěłaćerjemi maja po informacijach powěsćernje dpa zajutřišim, pjatk, z Kabula wotlećeć. Zwjazkowe knježerstwo reaguje na rozsud USA, wuchowanske lěty 31. awgusta zakónčić. Rěčnik zakitowanskeho ministerstwa nochcyše informacije medijow ani dementować ani potwjerdźić. Wčera běchu z pjeć lětami 983 ludźi z Kabula wuchowali, wot spočatka powětroweho mosta 4 654. Kak po 31. awgusće dale póńdźe, wotwisuje wot talibanow.

To a tamne (25.08.21)

srjeda, 25. awgusta 2021 spisane wot:

Ze syčenjom a pozdatnymi nadpadami je so zabłudźeny wuž (Ringelnatter) policistam spjećował, kotřiž chcychu jeho popadnyć. Za ludźi njestrašny had bě so na hóstny nuznik jednoswójbneho domu w delnjosakskim Bodenfelde zadobył. Jako pomoc při wlečenju słužeštej jemu­ kij při sćěnje domu a wotewrjene wokno. Skónčnje so policistej poradźi, hada z hóčku popadnyć a jeho do kisty tyknyć. W lěsu wusadźeny so tón spěšnje w kerčinje zminy.

Ze šotrowymi kamjenjemi na kolijach su dźěći na Rujanach jedyn z ćahow za­dźer­želi, kotrež za čas stawka lokomotiwnikow scyła hišće jězdźachu. Potrjecheny bě regionalny ćah mjez Stralsundom a Bergenom. Lokomotiwnik móžeše runje hišće borzdźić a zastać. Policija přepoda třoch hólcow w starobje wosom, dźewjeć a dźesać lět wustróžanym staršim.

Žona na čole New Yorka

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

New York (dpa/SN). Prěni króć w swojich stawiznach ma stat New York guwernerku. Po tym zo bě dotalny guwerner Andrew Cuomo po wumjetowanjach splažneho wobćežowanja dla wotstupił, steji nětko Kathy Hochul na čole zwjazkoweho stata USA. 62lětna přewza dźensa jako prěnja žona politiski nawod kónčiny na wuchodnym pobrjoze z nimale 20 milionami wobydlerjow, ke kotrejž tež město New York słuša. Dotal bě Hochul, kaž Cuomo čłonka demokratow, jeho zastupjerka.

Katastrofy nětko časćišo

Offenbach (dpa/SN). Změna klimy powjetša móžnosć ekstremnych zliwkow a z nimi zwjazanych katastrofow zapławjenja, kaž njedawno w Porynsko-Pfalcy a Sewjerorynsko-Westfalskej. To je wuslědk přepytowanja mjezynarodneho cyłka wědomostnikow, mjez druhim Němskeje wjedroweje słužby. Pod tuchwilnymi wobstejnosćemi wočakuja, zo regiony zapadneje Europy kóžde 400 lět tajku katastrofu dožiwja. Čim bóle so zemja woćopla, ćim časćišo so tajke ekstremne wjedro jewi.

Wojerske parady přewjedli

Wosrjedź Londona, hdźež běchu wobswětowi aktiwisća organizacije Extinction Rebellion wčera wulki fijałkojty twar nastajili a tak křižowanišćo dweju wažneju dróhow britiskeje stolicy blokowali, nětko policija patruljuje. Je to mjeztym pjata spektakularna akcija organizacije, kotraž ma nadróžny wobchad za jednu z přičin klimoweje a wobswětoweje krizy. Foto: pa/Yui Mok

Nimale 3 700 ludźi wuchowali

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Kabul (dpa/SN). We wobłuku ewakuacije přez Zwjazkowu woboru stej dalšej lěta­dle z cyłkownje 378 wosobami z Kabula w uzbekskim Taškenće přizemiłoj. Jedyn z wojerskich transporterow typa A400M bě na lěće do afghaniskeje stolicy Kabula pomocne srědki za čakacych ludźi na lětanišću sobu přiwjezł, mjez druhim žiwidła za dźěći a drastu. Wot zahajenja ewakuacije je Zwjazkowa wobora nimale 3 700 ludźi z Kabula wuchowała, mjez nimi­ wjace hač 1 800 Afghanow. „Ewakuujemy, dołhož je to móžno“, Zwjaz­kowa wobora zdźěli. Dotal njeje znate, hač budźe akcija časowje wobmjezowana. Poprawom chcychu ju USA hač do 31. awgusta wobmjezować. Na připowědźenje prezidenta Joewa Bidena, operaciju snano podlěšić, běchu talibanojo reagowali: Woni nochcedźa po tutym terminje žane dalše ewakuacije wjace dowolić.

Wulki deficit

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Miliardy eurow wobsahowace wudawki koronapandemije dla su němski statny etat prěnje połlěto hłuboko do minusa storhnyli. Zwjazk, kraje, komuny a socialne zawěsćernje su cyłkownje 80,9 miliardow eurow wjace wudali, hač mějachu dochody, Zwjazkowy statistiski zarjad na zakładźe dotalnych ličbow zdźěli. Poćahowane na cyłkowny hospodarski wukon wučinješe deficit 4,7 procentow. To je druhi najwjetši minus w prěnim połlěće po znowazjedno­ćenju. Prěnje połlěto 2020 běchu deficit hišće na 47,8 mrd. eurow wobličili. Statistikarjo pak tež zwěsćeja, zo je so němske hospodarstwo w druhim kwartalu ze snadnym plusom 1,6 proc. derje wuwiło.

Wo Afghanistanje wuradźowali

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

London (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo sydom wodźacych zapadnych industrijnych krajow kaž tež zastupnicy EU su dźensa na wurjadnym wjeršku wo połoženju w Afghanistanje wuradźowali. Wobdźělenaj běštaj tež generalnaj sekretaraj NATO a UNO. Na wirtuelnym zarjadowanju rěčachu wo tuchwilnej akciji ewakuacije a wo dołhodobnym wuwiću kraja, kaž britiske knježerstwo zdźěli. Nimo toho dźěše wo prašenje, kak móhli wudobyća minjenych 20 lět zachować, hladajo na prawa žonow a mjeńšin.

Wusahowace na wurjadnym schadźowanju bě prašenje, ewakuaciju tež po 31. awgusće dale wjesć. Britiski premierminister Boris Johnson, kiž posedźenje nawjedowaše, bě so wospjet za podlěšenje misije wuprajił, zo móhli telko ludźi kaž móžno wuchować. Militantno-islamistiscy talibanojo wšak su přećiwo tomu, podlěšić. Při tym jedna so wo „čerwjenu smuhu“, praji jich rěčnik britiskemu powěsćowemu sćelakej Sky. „Smuhu překročić by woznamjenjało, zo so wojerske wobsadźenje podlěši.“

Nowe sebjewědomje wuchoda

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier Saksku wopytał

Drježdźany (dpa/SN). Wuchodna Němska móže po měnjenju zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera horda na wuwiće minjenych lět być. „Je načasu za nowe sebjewědomje we wuchodnej Němskej“, rjekny wón wčera na wo­pyće w nowej tworni za połwo­dźakowe elementy firmy Bosch w Drježdźanach. Wuchodna Němska je dźensa w mnohich technologijach we wodźacej poziciji w Němskej. Wuspěšny puć digi­talizacije, elektronizacije a awtomatiza­cije njeje bjez wuchodoněmskich zawodow dźensa wjace móžna, Steinmeier wu­zběhny. Fachowcy drje to dawno wědźa, zjawnosći pak to dosć znate njeje. Toho­dla je wón we wuchodoněmskich zawodach po puću, zo by pokazał, zo su tam swětłownje moderneje industrije nastali.

Za reformu NATO

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Sewjeroatlantiska alianca NATO trjeba zasadnu reformu. Tutu konkluziju sćěhuje čěski prezident Miloš Zeman dźiwajo na podawki w Afghanistanje. W rozmołwje z nowinu Blesk wón zdobom zwurazni, zo dyrbjała NATO přestać posłužbowa organizacija USA być a měła město toho praktikować runoprawosć mjez jeje čłonami. NATO by tež měła swojeho njepřećela konkretnje definować. W tym zwisku Miloš Zeman rjekny, zo je wón samsneho měnjenja kaž francoski prezident Emmanuel Macron, zo njeje Ruska njepřećel NATO, ale zo je to mjezynarodny terorizm. Wojersku prezencu w Afghanistanje nahle skónčić a talibanam tak zdobyće mocy zmóžnić, je po přeswědčenju Zemana zmylk bywšeho ameriskeho prezidenta Donalda Trumpa a jeho naslědnika Joewa Bidena. „Hdyž je to­ była njekoordinowana akcija Ame­ričanow, dyrbi prašenje być, hač njetrjeba NATO reformu.“ Zeman wotpokaza tež Bide­nowy nahlad, zo „Američenjo njeměli wojować a mrěć we wójnje, w kotrejž Afgha­nojo sami nochcedźa wojować“. Taliban je teroristiska organizacija, kotraž chce swět wobknježić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND