Budapest (dpa/SN). Nowy šulski zakoń w Ukrainje, kotryž etniske mjeńšiny w swojich prawach swoju rěč w šulach nałožować masiwnje wobmjezuje, nětko w Madźarskej raznje kritizuja a hroža samo ze sankcijemi přećiwo Ukrainje. Na 71 srjedźnych šulach a gymnazijach so tuchwilu jenož w madźarskej rěči wuwučuja. Tola nowy šulski zakoń předwidźi, zo ma so tole w běhu třoch lět změnić. Hłowna rěč ma přichodnje ukrainšćina być. Na zapadźe Ukrainy pak bydli něhdźe 140 000 Madźarow, kotřiž čuja so přeńdźeni.
Z postupowanjom ukrainske knježerstwo tež swobodne wikowanske zrěčenje z Madźarskej rani, měnješe madźarski wonkowny minister Peter Szijjarto zašły tydźeń w Budapesće. Po jeho słowach móhła EU z wikowanskimi sankcijemi reagować. Tuž je wón připowědźił, zo chce Madźarska dźensa wotpowědnu próstwu pola rady wonkownych ministrow w Luxemburgu zapodać.
Budyšin/Zhorjelc (SN/at). Na fakt, zo připóznaći ćěkancy z wjesnych regionow husto do wulkoměstow woteńdu, reagujetaj sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) a nutřkowny minister Markus Ulbig (CDU) z konceptom, po kotrymž maja tući ludźo jedne lěto tam bydlić, hdźež runje su.
Krajnaj radaj Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa Michael Harig a Bernd Lange (wobaj CDU) wostanjetaj skeptiskaj. „Dźělu wobmyslenja z prawniskeho a žiwjenskopraktiskeho wida. Wšako chcu přiznać, zo su prócowanja ministerki – tež bjezwokrjesnych městow – rozumne. Smě pak so na tym dwělować, zo so z tymle jednym lětom zwólniwosć a móžnosće k integraciji do dźěłowych wikow a do towaršnosće spěchuja“, zdźěli Micheal Harig na naprašowanje.
Dokelž je ratar při syčenju myš přejěł, ma wón 50 eurow chłostanskeho pjenjeza płaćić. Kedźbliwy zarjadnik je tole mjenujcy wobkedźbował. W nowym předpisu krajneho přirodoweho zakonja Sewjerorynsko-Westfalskeje je zrjadowane, kak maja ludźo swój trawnik syc. A to stajnje wot nutřka na wonkownu hranicu płoniny, tak zo móža zwěrjeća hišće twochnyć. Wo tym drje ratar hišće ničo słyšał njebě.
Šumjenje aparata a z tym wopak zrozumjeny telefonat je zasadźenje nuzoweje słužby wuskutkowało. Poprawom wšak chcyše 10lětny jenož swoju mać pola policije přeradźić. Wona běše synej mjenujcy tablet preč wzała. Tuž zawoła wón zastojnikow. Při telefonje płakajo wón zdźěli, zo je mać tablety wzała. Policija měła spěšnje přińć. Doma pak nańdźechu zastojnicy zadźiwanu mać, kotraž móžeše situaciju wujasnić.
Budyšin (SN). Zarjad za wukrajnikow Budyskeho wokrjesa bu za 8. Sakske myto za integraciju nominowany, zdźěli tamniši zarjad za zjawnostne dźěło. Wone steji lětsa pod hesłom „Integraciju wuhotować. Zhromadnje dobyć.“ Wuznamjenić maja so tři projekty abo iniciatiwy, kotrež běchu so w zańdźenych dwanaće měsacach na wosebite wašnje za integraciju ćěkancow a migrantow do towaršnosće zasadźili, je podpěrali a spěchowali. Přičina za poručenje Budyskeho zarjada wobkruća so z tym, zo su so sobudźěłaćerjo ze strukturu zarjada za wukrajnikow jako cyłk kwalifikowali. Zdobom maja na zarjedźe wot wšeho spočatka tež wěcny wobłuk za integraciju. To je po cyłej Sakskej jónkrótne.
66 projektow, towarstwow a iniciatiwow bu za myto namjetowanych. Tři myta, kóžde w hódnoće 2 000 eurow, chce wukrajna rada Sakskeje 17. nowembra w plenarnej žurli Sakskeho krajneho sejma přepodać. Patronatstwo ma prezidenta Sakskeho krajneho sejma dr. Matthias Rößler (CDU).
Wiehl (dpa/SN). Bywša předsydka AfD Frauke Petry je w interviewje z redakcisksej syću Němskeje připowědźiła, zo chce tak mjenowanu módru stronu załožić. Petry je jenož jedyn dźeń po wólbach zwjazkoweho sejma rjeknyła, zo nochce frakciji AfD sejma přisłušeć a je ze strony wustupiła. Z nowej stronu chce wona přesłapjenych konserwatiwnych wolerjow zdobyć, kotrymž je AfD přeprawicarska. Mjeztym je AfD w Sewjerorynsko-Westfalskej planowany stronski zjězd wěstotnych přičin dla wotprajiła.
Za Jamaika-koaliciju
Berlin (dpa/SN). W naprašowanju sćelaka ARD je so 57 procentow wobydlerjow Němskeje za Jamaika-koaliciju CDU/CSU, FDP a Zelenych wuprajiło. Třištwórćiny ludnosće wuchadźeja samo z toho, zo budźe mjenowana koalicija tež nastać. 21 procentow naprašowanych tole njewěri. Přichodne tydźenje zahaja strony sonděrowanske rozmołwy. Mjeztym hladaja politikarjo tež na wólby krajneho sejma w Delnjej Sakskej, hdźež leži po naprašowanjach SPD prědku.
Unesco w krizy
Choćebuz (SN). Na 30lětne wobstaće zhladuje Choćebuska wobswětowa skupina wot dźensnišeho hač do njedźele w rjedźe zarjadowanjow Choćebuskeje iniciatiwy za předźěłanje. Cyłk je z cyrkwinskeje opozicije NDR nastał. Nětko měri skupina swoje aktiwity přećiwo zničenju wobswěta přez brunicowe jamy. Z njej wusko zwjazane je w Serbach mjeno aktiwneho čłona Reneja Šustera.
W jednym dypku běchu sej wobdźělnicy na stajnym blidźe měšćanskeho zwjazka CDU předwčerawšim přezjedni: Sakska unija je zwisk k ludźom zhubiła. Wona njeje wjace konkretne problemy wobydlerjow na městnje chutnje brała, ale po swojich internych – lutowanskich – směrach jednała. Wosebje nastupajo šule a pěstowarnje je tak bolostne rany zawostajiła, štož lud tak prosće njewodawa. „Ći tam horjeka“, rěkaše wospjet. Předsyda Budyskeje CDU Tobias Schilling bě hižo kónc septembra swoje stejišćo na internetnej stronje měšćanskeho zwjazka wozjewił. Tam žada sej „personalne a na rozrisanje orientowane znowowusměrjenje“ strony. „Jako čłonojo CDU njemóžemy to małej gremijowej skupinje w Drježdźanach přewostajić“, wón pisa. Wostanje prašenje, hač woni „tam horjeka“ to tež tak widźa.
Cordula Ratajczakowa
„Što je woler nam z wulěsdkom prajił?“ Tute prašenje steješe w srjedźišću stajneho blida měšćanskeho zwjazka CDU w Budyskej piwarni. Z nimale 25 hosćimi bě zarjadowanje dwójce telko zajimcow přiwabiło hač hewak.
Budyšin (SN/CoR). Wulki wuspěch AfD we wólbach do zwjazkoweho sejma, wosebje w Sakskej a Budyšinje, njeje předsydu Budyskeje CDU Tobiasa Schillinga překwapił. Kajke konsekwency ma sakska CDU z jeho wida nětko sćahnyć, rozłoži wón w zawodnych słowach: „Mam za wopak, zo chce sakski ministerski prezident Stanisław Tilich nětko stronu bóle doprawa wusměrić. Trěbne je, CDU wobsahowje a personalnje znowa nastajić a konkrete problemy rozrisać.“
Kofejownje z kóčkami, psykami, zajacami abo hadami su w Japanskej hižo dlěje trend. Nětko pak maja tam tež tajke, hdźež móža hosćo jěže majkać. W kofejowni z mjenom Hoot Hoot dadźa sej ludźo swój tykanc samo po boku žiwych sowow zesłodźeć. Trend, zwěrjata w kofejownjach zasadźeć, njeje w Japanskej jenož powabk za eksotiskim abo kurioznym, ale tyje zdobom lěpšemu wotpočinkej, su fachowcy přeswědčeni.
Při wobjedźe z bamžom Franciskusom staj jataj w italskim městačku Bologna twochnyłoj. Hromadźe z něhdźe dwaceći tamnymi zasudźenymi a pomoc potrěbnymi staj z bamžom w bazilice San Petronio wobjedowałoj a so prawdźepodobnje zhubiłoj. Dokal, to hižo znate njeje. Njejasne je zdobom, čehodla staj zasudźenaj. Chłostanje staj hižo wotsedźałoj. Přiwšěm steještaj pod dohladom, dokelž staj socialnje strašnaj.