Ze zahorjacej swjatočnosću na najwjetšim naměsće francoskeje stolicy Parisa Place de la Concorde su wčera paralympiske hry zahajili, na kotrychž wojuje 4 400 atletow w 22 sportowych disciplinach wo medalje. Němskemu mustwu (hlej wobraz) přisłuša 143 sportowčow a sportowcow a pjeć přewodnikow za slepych atletow. Foto: dpa/Kacper Pempel

NATO přilubja Ukrainje pomoc

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Na posedźenju rady NATO a Ukrainy su Ukrainje dalšu wojersku pomoc w boju přećiwo Ruskej při­lubili. Tole je generalny sekretar NATO Jens Stoltenberg po posedźenju zdźělił. Ukraina dyrbjała dale wojersku techniku a municiju dóstać, zo móhła so ruskemu nadpadej wobarać, wón rjekny. Zetkanje wčera popołdnju wotmě so na runinje wulkopósłancow próstwy Ukrainy a Stoltenberga dla. Ukrainski zakitowanski ­minister Rustem Umerow rozprawješe z widejom wo najnowšim wuwiću na fronće a wo potrěbnosćach ukrainskeho wójska. Wčera bě prezident Wolodymyr Zelenskyj wo tym informował, zo ukrainske jednotki we wokolinje ruskeho Kurska swoje pozicije dale wutwarja. Zdobom je połoženje na fronće w Donbassu chětro wobćežne. Tam su ruske jednotki minjene dny wjacore ukrainske pozicije zdobyli.

Wuraz eugeniki zbudźa kritiku

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Z artiklom wo čłowjeskej genetice je šef zjednoćenstwa kasowych lěkarjow Sakskeje Klaus Heckemann žołmu kritiki žnjał. Wón piše mjez druhim wo genetiskim přepytowanju a „eugeniće w najlěpšim a čłowjeskim zmysle“. Heckemann wopisuje w měsačniku zwjazka móžnosće genetiskich přepytowanjow žonow, kotrež sej dźěći přeja. Wón wužiwa při tym wuraz „eugeniki“. Němscy ­nacionalsocialisća běchu pod płašćikom eugeniki syły zbrašenych morili. Socialne ministerstwo zdźěla, zo chcedźa z Heckemannom přinošk wuhódnoćić.

EU za sankcije přećiwo Israelej

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:

Ramallah/Tel Aviv (dpa/SN). Generalny sekretar UNO António Guterres wobhladuje napjate połoženje w kraju zapadnje Jordana a najnowše israelske wojerske zasadźenje we wobsadźenych kónčinach z wulkimi starosćemi. „Wón zasudźuje smjerć njewinowatych ludźi – smjerć dźěći pak najraznišo“, zdźěli jeho rěčnik Stéphane Dujarric. Guterres žada sej hnydomny kónc wojerskich akcijow. Israel argumentuje, zo wuchadźeja z kraja zapadnje Jordana dalše nadpady na Israel z třělbami a rozbuchadłom.

Ranjenja čłowjeskich prawow w pa­lestinskich kónčinach přez Israel dla je społnomócnjeny EU za wonkowne naležnosće Josep Borrell knježerstwam 27 čłonskich statow EU namjet sankcijow předpołožił. Tute měrja so přećiwo israelskemu prawicarsko-ekstremnemu ­financnemu ministrej Bezalelej Smotrichej a prawicarsko-ekstremnemu policajskemu ministrej Itamarej Ben-Gvirej. Wobaj ilegalnu židowsku sydlensku politiku a wućěrjenje Palestinjanow w kraju zapadnje Jordana podpěrujetaj.

Namjet Merza wotpokazał

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:

Wicekancler Robert Habeck na zarjadowanju Zelenych w Lipsku

Lipsk (dpa/SN). Wicekancler Robert Habeck je namjet předsydy CDU Friedricha Merza nastupajo „narodne nuzowe połoženje“ z raznymi słowami wotpokazał. „To njeje rozrisanje problema, to je njezamołwite“, rjekny politikar Zelenych na zarjadowanju za wólbny bój w Lipsku.

Merz bě móžne wukazanje „narodneho nuzoweho połoženja“ namjetował, zo móhła Němska prawidła EU na dobro ćěkancow zběhnyć a migrantow, kotřiž su z druheho kraja EU do Němskeje přišli, na mjezach Němskeje wotpokazać. Habeck na to pokaza, zo by tole wulke střasenja w EU zawinowało a rěčeše wo „wopačnym namjeće“. Dale wón rjekny. „Njewěm tak prawje, hač je to njewěda abo pospyt, raz něšto njewšědneho namjetować. Wuslědk je samsny: Žadanje, kotrež njeje zwoprawdźomne.“

Habeck chwaleše sej wuwiće wuchodnych krajow z pomocu statneho spěchowanja. Dobre dźěło Zelenych minjene tři lěta pokazuje so tež w ličbach rozrosta a w snadnej bjezdźěłnosći, wón rjekny.

Wólby krajneho sejma přichodnu njedźelu mjenowaše „rozsudne“.

Młodźina, wotuć!

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:

Tuchwilu wotměwaja so w Sakskej a Durinskej wólby za młodostnych pod 18 lětami. Tak mjenowane junior-wólby skića młodostnym składnosć, swójski hłós wotedać. Na zakładźe tutoho podawka, kotryž njeje hižo jónkrótny, sym naprašowanje wo temje „Młody być a wolić“ přewjedła. Z pomocu tohole srědka chcych sej prosće dohlad do zajimow a potrjebow młodostnych zdobyć. Jeli scyła, potom wotmołwichu mi młodostni hakle po třećej próstwje. Mějach jim zawěsćić zo je naprašowanje anonymne. Připódla prajene: feedback běše přewšo snadny.

Je młodźina prosće lěnja? Ně, skerje boja so młodostni zasudźenja swójskeho politiskeho zmyslenja dla. Tež strach před wuspěchom strony AfD jich puta. Wuslědki wólbow pod 18 lětami pokazachu nažel jasnje, kotre ideje młodostnych narěča, lěpje, jich popadnu. Poprawom njedyrbjeli so Serbja předsudkow dla bojeć. W Serbach tola nichtó AfD njewoli ... abo?

Liza-Maria Cyžec

Po Choćebuzu kolesowali

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:
Hnydom dwě za přirodu so zasadźowace skupinje zahoritych kolesowarjow stej předwčerawšim, póndźelu w Choćebuzu kolesowarski korso po měsće přewjedłoj. Minjene dny běchu wobdźělnicy iniciatiwy „Bjez kerozina do Berlina“ a skupiny „Tour wobchadneje změny“ wšědnje 50 do 60 kilometrow za lěpši škit klimy po puću. Přez tři wuchodne zwjazkowe kraje, w kotrychž wotměwaja so přichodne dny wólby krajnych sejmow, woni kolesowachu. Wodźacy zastupnicy Powšitkowneho němskeho kolesowarskeho kluba jich witachu, žadajo sej wjace wudawkow za dobre kolesowarske šćežki a lěpši zjawny bliskowobchad. Foto: Michael Helbig

To a tamne (29.08.24)

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:

Znjezboženeho kolesowarja wobkradnył je njeznaty w sewjerorynsko-westfalskim Kleve njedaloko nižozemskeje mjezy. 65lětny kolesowar bě padnył. Podhladny, tohorunja z kolesom po puću, 65lětneho narěča. Po tym přičini swoje kolesowarske toboły při e-kolesu znjezboženeho a z nim wotjědźe. Swójske koleso wostaji na městnje njezboža stejo. 65lětny informowaše policiju. Jeho dowjezechu do chorownje.

Manipulowane awtomaty, z kotrymiž móžeš sej sam plyšowe zwěrjo wućahnyć, zaběraja policiju w brazilskej metropoli Rio de Janeiro. Při porjedźenju nastrojow bě technikarjam napadnyło, zo su awtomaty tak programěrowane, zo je zajimc hakle po wjacorych pospytach wuspěšny. Policija na to tuka, zo su wšě awtomaty milionoweho města potrjechene a zo tči kriminelna cwólba za tym.

Prašenje: Hornjoserbska rěč na digitalnych platformach (Google, Apple, Facebook atd.) ma so jako rěč komunikacije, informacije a rěč předźěłanja datow za runoprawne wužiwanje adekwatnje zasadźeć. Serbšćina wšak za tute platformy njeje „rentabelna“. Kak chce Waša strona tutu naležnosć zastupować?

SPD

Budźemy so tež w přichodźe pola globalnych IT-předewzaćow za to zasadźeć, zo so serbšćina do poskitka rěčow digitalnych platformow přiwozmje a při programěrowanju wotpowědnje wobkedźbuje. Tole zmóžni so dźakowano pomocy a z přidźěłom etablěrowanych partnerow a zarjadnišćow kaž Załožby za serbski lud, Serbskeho instituta abo Rěčneho centruma WITAJ. Wone ze swojim dźěłom rozsudnje k přeslědźenju, zachowanju a šěrjenju serbšćiny přinošuja. Z kooperacijemi a projektami so wo to staraja, zo so serbska rěč a kultura hajitej a zo stej tež za digitalne nałožowanja přistupnej. Z pomocu wotpowědneho spěchowanja zdobom za wuknjenje a nałožowanje serbskeje rěče přez digitalne medije, wučbne srědki a poskitki wabimy a poskitki polěpšamy.

CDU

Wjace pjenjez załožbje?

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:

Spočatk februara je Domowina zjawnosć namołwjała, prašenja za wólbne kopolaki namjetować. Dźensa dokumentujemy wotmołwy stron na prašeni třěšneho zwjazka nastupajo financowanje Załožby za serbski lud. Kompletne wotmołwy we wosom politiskich wobłukach je Domowina zjawnosći tež internetnje spřistupniła.

Prašenje: Nowe zrěčenje wo financowanju Załožby za serbski lud ma so podpisać. Wočakujemy rozrost srědkow, kotryž pomjeńšene dochody přez zwyšenje płaćiznow a mzdow wuruna, digitalizaciju serbskeje rěče zmóžnja a serbske rěčne rumy twori. Kak tute žadanje podpěrujeće?

SPD

SPD w Sakskej podpěruje wotzamknjenje „Pjateho zrěčenja wo zhromadnym financowanju Załožby za serbski lud“ za dobu wot lěta 2026 kaž tež rozrost srědkow, zo by so předewšěm digitalizacija serbšćiny zmóžniła a wjace serbskich rěčnych rumow tworiło.

CDU

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND