Druhi raz žona na čole

pjatk, 16. awgusta 2024 spisane wot:

Bangkok (dpa/SN). Druhi raz w swojich stawiznach změje Thailandska žonu jako nawodnicu knježerstwa: Hakle 37lětna Paetongtarn Shinawatra, předsydka knježerstwoweje strony Pheu Tahi a dźědźićelka wulce bohateje dynastije, bu dźensa na ministersku prezidentku wuzwolena. Wona je najmłódša ministerska prezidentka kralestwa na juhowuchodźe Azije wšěch časow. Hakle před dwěmaj dnjomaj bě wustawowe sudnistwo ně­hdyšeho ministerskeho prezidenta wotsadźiło.

Loni mjenje CO2 emisije

Stuttgart (dpa/SN). Analyza je wuličiła, zo su předewzaća DAX swoje emisije škódnych klimowych płunow loni znižili. Přirunujo z 2022 spadnychu direktne emisije wot 218 na 189 milionow tonow CO2, a tak wo někak 14 procentow. Přepytowanske a poradźowanske přede­wzaće EY bě za to rozprawy wo wudźer­žliwosći 40 zawodow analyzowało. W tutych dokumentuja swoje prócowanja wo neutralitu klimy.

BSW do knježerstwow?

Kóžde druhe lěto přeměnja so hłowne torhošćo Belgiskeje stolicy Brüssel na wulki wobraz z kwětkow. Wčera hižo započinachu njeličomni dobrowólni w Belgiskej plahowane begonije do wobraza w stilu Art Nouveau zestajeć. Tysacy ludźo wobhladaja sej wobraz přichodne dny. Foto: pa/AP/Virginia Mayo

Bilz přećiwo AfD

pjatk, 16. awgusta 2024 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Krajny biskop ewangelskeje cyrkwje w Sakskej Tobias Bilz starosća so hladajo na wulke přihłosowanje AfD. „Podźěl wolerkow a wolerjow, kotřiž so za AfD a druhe prawicarsko-ekstremne strony rozsudźeja, je přičina starosće a přemyslowanja“, praji Bilz dźensa w portalu Freie Presse. Krajny biskop zakitowaše nimo toho, zo běchu so w ramiku zarjadowanjow ewangelskeje akademije do wólbow jenož z kandidatami CDU, SPD, FDP a Zelenych skontak­towali. Wón bě so k tomu rozsudźił, rozmołwy z politiskej srjedźiznu w demokratiskim spektrumje stronow wjesć. „Dokelž so w zjawnosći rady ekstremne pozicije diskutuja, zhubi so na realiće orientowane dźěło stronow spěšnje do pozadka“, wón doda a praji dale: „Nimam za prawje ekstremistiske strony normalizować.“

Kandidat jasny?

pjatk, 16. awgusta 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Situacija Zelenych je po měnjenju jich potencielneho kandidata na zastojnstwo kanclera Roberta Habecka někak lěto do wólbow do zwjazkoweho sejma „kompletnje hinaša“ hač hišće 2021. „2021 mějachmy podpěru, wšitcy chcychu z nami knježić. We woprašowanjach wupraji so stabilnje 20 procentow abo wyše za našu stronu.“ Nětko je wšo hinak, praji zwjazkowy hospodarski minister w interviewje z portalom „Politico“. Prašenjam wo swojej móžnej kandidaturje na zastojnstwo kanclera so wón wuwiny. Praji pak: „Chcu so rady zamołwiće zasadźować.“ Jeho kontrahentka Annalena Baerbock bě před někotrymi tydźenjemi wozjewiła, zo hižo jako kandidatka nastupić nochce. To bě wona 2021 hišće činiła. Wona chce so nětko zaměrnje na swoje nadawki jako wonkowna ministerka koncentrować.

Prěni pad zwonka Afriki

pjatk, 16. awgusta 2024 spisane wot:
Stockholm (dpa/SN). W Šwedskej maja prěni wobkrućeny pad noweje warianty Klade I chorosće Mpox zwonka afriskeho kontinenta. To zdźěli šwedski minister za socialne Jakob Forssmed na nowinskej konferency. „Tole wězo chutnje bjerjemy“, praji Forssmed. Inficěro­wana wosoba bě do toho w Africe přebywała. Swětowa strowotniska organizacija (WHO) bě wjacorych padow Mpox w Africe a pozdatnje strašnišeje noweje warianty dla najwyši alarmowy schodźenk wozjewiła. Eksperća wobkedźbowachu, zo je Klade I natykliwiša hač dotalne warianty a k ćešim symptomam wjedźe. Olivia Wigzell, sobudźěłaćerka šwedskeho zarjada za ludowu strowotu, wuzběhowaše, zo njeměło jeničke schorjenje wuskutki na šěroku towaršnosć měć. „Pad samy nježada sej po našim posudku tuchwilu ­žane dalše naprawy škita před infekcijemi, dalše wuwiće wězo wobkedźbujemy“, praji Wigzell nowinarjam na konferency socialneho ministra. Mpox rěkachu ně­hdy wopiče jětra, dokelž buchu prěni raz pola wopicow dopokazane.

Žadyn alkohol

pjatk, 16. awgusta 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Němska towaršnosć za zežiwjenje doporuča žadyn alkohol njepić. Z tym swój dotalny posudk změni. Tež w mjeńšich mnóstwach alkohol strowy njeje – potencielnje strowotu spěcho­wacych a wěstych mnóstwow alkohola njeje, piše fachowa towaršnosć w swojej najnowšej poziciskej papjerje. „Alkohol je psychoaktiwna droga“, kotraž bu jako přičina wjace hač 200 negatiwnych ­strowotniskich sćěhow kaž chorosćow a njezbožow identifikowana. Papjera dotalne referencne mnóstwo za alkohol ­naruna. Komuž so tohodla hišće alko­hola pić chce, tón njech so wulkich ­mnóstwow wzda, radźi towaršnosć. Tole płaći wosebje za młodych ludźi. Dźěći, młodostni abo zańdźene a žony, kiž ćěša, njeměli docyła žadyn alkohol pić. To zwěsći analyza wšelakorych stu­dijow wo zwisku mjez konsumom alkohola a strowotu. 107 dołhodobnych studijow běchu woni w zwisku z konsumom alkohola a smjertnosću wuhódnoćili a pohódnoćili.

To a tamne (16.08.24)

pjatk, 16. awgusta 2024 spisane wot:

Něhdyšu britisku premierministerku Liz Truss su na zjawnym wustupje w měsće Beccles zjebali. Dołhož wona w dźiwadle wuchodojendźelskeho města swoju nowu knihu předstaji, jewi so za njej baner, na kotrymž bě hłowa solotwje z nalěpjenymi wočimi widźeć. Napisali běchu pod wobrazom: „I have crushed the economy“ – „Ja sym hospodarstwo skóncowała“. Za akciju tči znata skupina aktiwistow za demokratiju z mjenom Led by Donkeys, kiž je za podobne pady derje znata.

W Bikini Berlin startowachu dźensa němske mišterstwa floristow. Dźewjeć najlěpšich wuměłcow z cyłeho kraja so tam lětsa w rjemjeslniskich kmanosćach a kreatiwiće měrja. Jako moto su sej „měr“ wupytali, tež hladajo na aktualnu politisku situaciju na swěće. Twórby kwětkow maja tak politiske znamjo być.

Plan za zjednoćenje předstajili

štwórtk, 15. awgusta 2024 spisane wot:

Seoul (dpa/SN). Wjednistwo Južneje Koreje je strategiju za zjednoćenje ze Sewjernej Koreju prezentowało a mjez druhim zhromadny gremij poradźowarjow wobeju krajow namjetowało. „Jenož hdyž nastawa na Korejskej połkupje jedyn swobodny demokratiski lud, mó­žemy sej skónčnje dospołne wuswobodźenje zdobyć“, praji prezident Južneje Koreje składostnje nacionalneho dnja wuswobodźenja Koreje.

Prezidentka wotstupi

New York (dpa/SN). Prezidentka renoměrowaneje New Yorkskeje Columbia University Nemat Shafik je po trajacej kritice jeje wobchadźenja z propalestinskimi protestami dla wotstupiła. Za čas jeje někak lěto trajaceho zastojnstwa je so mnoho dobreho na uniwersiće docpěło, ale bě to tež „čas rozkorow“, rozkładowaše Shafik. W běhu lěća bě so wona tohodla za wotstup rozsudźiła, tež dokelž bu čisć na jeje swójbu dale a wjetši.

Nic do Venezuely wotsuwać

Hłód trapi ludźi w Gazaskim pasmje, hdźež konflikt z Israelom dale traje. Wo najkrawišim konflikće 21. lětstotka rěča fachowcy, wšako su dźesaći tysacy ludźo hižo swoje žiwjenje přisadźili. Mnozy z nich su ciwilisća. Dźensa zahaja so w stolicy Katara ­rozsudne rozmołwy wo móžnym přiměrje w regionje. Foto: pa /REUTERS/Mahmoud Issa

Znowa protest

štwórtk, 15. awgusta 2024 spisane wot:
Berlin/Stuttgart (dpa/SN). Iniciatiwa za klimu Letzte Generation je na wjacorych němskich lětanišćach protestowała a tak sčasami tež lětadła blokěrowała. Stajnje dwaj aktiwistaj protestowaštaj po informacijach organizacije na lětanišćach Berlin-Braniborska, Stuttgart, Nürnberg a Köln-Bonn. Lětanišći Köln-Bonn a Nürnberg dyrbještej za dlěši čas lěty zastajić. W Berlinje běštaj so aktiwistaj samo na terenje lětanišća přilěpiłoj. Organizacija sama piše wo tym, zo njejsu so aktiwisća na čary za startowanje a přizemjenje podali. Na banerach mějachu „Oil kills“ (Wolij mori) a „Sign the treaty“ (Podpisajće zrěčenje) napisane. Na ležownosće běchu so přez płoty zadobyli, kiž rozrězachu, wo tym informuja reporterojo na městnje. Wšudźe lětadła po někotrym času zaso po planje wotlećachu.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND