Zhorjelc (SN). Wysoka šula Žitawa-Zhorjelc a Fraunhoferski institut za optroniku, systemowu techniku a wuhódnoćenje wobrazow chcetej swoju wědu we wobłuku IT-wěstota we wuknjenskim laborje přichodnje hromadu wjesć. Tak poskići Zhorjelc na praksu wusměrjene dalekubłanje hladajo na realne wohroženske scenarije w zwisku z internetnej kriminalitu. Na swjatočnym přepodaću labora wčera, na kotrymž so tež zwjazkowa ministerka za kubłanje a slědźenje prof. dr. Johanna Wanka wobdźěli, wu­zběhny sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (wobaj CDU): „Digitalizacija je ta wulka tema našeho časa, a Sakska je ze swojimi ekscelentnymi wysokimi šulemi a slědźenišćemi derje nastajena, zo by w tymle procesu wažne impulsy dawała. IT-wěstota ma při tym wosebity wuznam – za hospodarstwo a politiku. Zhromadny projekt w Zhorjelcu je dalši krok, kotryž město jako studijnu městnosć a stejnišćo slědźenja a wuwučowanja atraktiwniše sčini.“ Zaměr zwjazkoweho programa „Dalekubłanje IT-wěstota“ je, kwalifikować fachowe a nawodne mocy z industrije a zjawneho zarjadnistwa.

Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.

Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.

Korla Awgust­ Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo­ „husler“.

Sakske ministerstwo za wobswět a ratarstwo (SMUL) namołwja hižo wjele lět, na nalětnich pućowanjach so wobdźělić. Hač do 3. februara je składnosć, so za lětuši rjad přizjewić.

Miłoćicy (SN/MiR). Zhromadnje z hajnikom so ze žiwym lěsom zaběrać, z ornitologu na ptački słuchać, zela zběrać a je předźěłać – to su jenož někotre móžnosće, spjelnić zaměr sakskeho ministerstwa za wobswět a ratarstwo a sej pućujo domiznu wotkryć. Z idejow, kotrež dóstawa SMUL kóžde lěto wot poskićerjow z cyłeje Sakskeje, zestaja wone programowy zešiwk. Tón předleži najpozdźišo wot měrca w ćišćanej formje a hodźi so internetnje wotwołać. Wot apryla hač do junija přewjeduja tam mjenowane pućowanja, na kotrychž móža so nimo iniciatorow dalši zajimcy wobdźělić.

Tuchwilu drje je ćežko wěrić, zo změjemy bórze nalěćo. Ptački pak nam pokazuja, zo so miły čas hižo zaso bliži. Wšojedne, kak kruty zmjerzk je, ptački hotuja so na kwas a na tak wožiwjacy so swět. Tak změje so to nadźijomnje bórze tež zaso z ludźimi. Ručež budźe ćoplišo, wabi miłe słónco do přirody. Potom sej mnozy praja „won, ničo druhe hač won“. Snano pak so zdobom prašeja „a dokal?“ Wot apryla přeprošeja regionalni poskićerjo po wšej Sakskej a we Łužicy na pućowanja, ke kotrymž namołwja statne ministerstwo za kultus. Zo by poskitk dale rostł, su trěbni mnozy wobdźělnicy a nowe ideje. Kubłanišća Miłočanskeho Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka su hižo dawno rozumili, zo móža dźěćom na te wašnje dobry poměr k domiznje posrědkować.

Hač tež dalši nošerjo tajkich zarjadnišćow tule šansu zapřimnu? Njech to přichod pokaza. Milenka Rječcyna