Pančicy-Kukow. Čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow a dalši přizjewjeni njech njezabudu na skupinsku jězbu jutře, sobotu, do Prahi. Bus wotjědźe w 7 hodź. wot busoweho zastanišća při šuli.
Běhaja po měsće
Budyšin. 26. Budyskeho měšćanskeho běha dla dóńdźe jutře, sobotu, w sprjewinym měsće k wobchadnym poćežowanjam. Start a cil budźetej před Serbskim domom na Póstowym naměsće, kotrež je wot 7 do 18 hodź. zawrjene. Tam tež žane parkowanske městna njejsu. Zawrjene budu w mjenowanym času tohorunja Mukowa a Walska kaž tež zdźěla Sukelnska, Róžowa a Weigangowa.
Pokazaja zajimawostki
Před třomi tydźenjemi je so nowe šulske lěto 2019/2020 započało. Dwanatkarjo Budyskeho Serbskeho gymnazija (SGB) pak dawno hišće na wuknjenje njemyslachu. Woni podachu so zašły tydźeń na swoju wotchadnu jězbu do pólskeho Krakowa. Šěsćhodźinska jězba wjedźeše k hostelej blisko stareho města – wutroby Krakowa. Zbytk prěnjeho dnja zeznajomichu so šulerjo z wokolnej štwórću.
Při słóncu a wysokich temperaturach su sej woni nazajtra dopołdnja na wodźenju cyłe město zbližili. Nimo Marianskeje baziliki, Wawela a měšćanskeje uniwersity wopytachu tež židowsku štwórć. Někotři zwažichu so tohorunja do Schindlerskeje fabriki. Nimo tychle impresijow přiswojichu sej wjele noweje wědy wo stawiznach Krakowa. Tež wulět do podzemskeho muzeja wudobywanja sele Wieliczka steješe na programje. 800 schodźenkow wjedźeše do hłubiny, hdźež wuhladachu krasne, wulke abo małe podkopki z kapałkami, postawami a wodźiznami.
Budyšin (SN/MWj). W jubilejnym lěće architektoniskeho hibanja Bauhaus steji zajutřišim, njedźelu, tež lětuši dźeń wotewrjeneho pomnika pod hesłom „Moderne: Łamki we wuměłstwje a architekturje“. W Budyšinje wuzwolichu štyri objekty, kotrež wotbłyšćuja architekturu klasiskeje moderny kaž tež powójnskeho časa.
Stara kupnica na Bohatej čo. 18 je awtentiski swědk architektury 1920tych lět. Tam poskića architekt Tom Bartosch wot 14 do 17 hodź. wodźenja. Wěcywustojni přewodźerjo powjedu wopytowarjow w 13 a 14.30 hodź. po Serbskim domje. Dalši temowy objekt je lěta 1900 natwarjene kino. Tam móža so zajimcy wo aktualnych twarskich dźěłach na fasadźe a w jednotliwych kinowych žurlach wobhonić. A skónčnje budźe tež statna studijna akademija přistupna, hdźež tohorunja po potrjebje wodźenja wotměja. Dale budu w Budyšinje objekty widźeć, kotrež su hižo wjele lět woblubowane cile, kaž jastwo, zahroda Marianny Britze a Röhrscheidtowa bašta. Na Hłownym torhošću staraja so cyły dźeń wo ćělne derjeměće a wo live-hudźbu.
Wojerecy (SN/MWj). Ponowjene Łužiske naměsto we Wojerecach chce tamniši wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU) přichodnu póndźelu zjawnosći přepodać. Hač na někotre mjeńše krajinotwarske dźěła, kotrež chcedźa nazymu dočinić, je so poradźiło naprawu dypkownje k měšćanskemu swjedźenjej wotzamknyć.
Minjene měsacy su na Łužiskim naměsće nowe betonowe kamjenje wukładli a plestrowane pasmo z wotwodźowanjom dešćikoweje wody ponowili. Na boku Łužiskeje hale běchu to hižo do toho w zwisku z dalšimi dróhotwarskimi dźěłami wobstarali. Za nowe wobtwjerdźenje wužiwachu wulkoformatowe betonowe kamjenje. Dešćikowu wodu wotwodźeja přez nabóčne wužłobjenja do tohorunja ponowjeneje roły a po njej do wotwodźowanskeje syće města. Dotalne ławki ponowichu w komunalnym twarskim zawodźe.
K wuspěchej zatamane
Berlin/Drježdźany. Po měnjenju bywšeho sakskeho ministerskeho prezidenta Kurta Biedenkopfa (CDU) su unija, SPD a Zeleni k wuspěchej zatamane knježerstwo wutworić. „Nětko dyrbi so poradźić, zo so tři strony tak zwjazaja, zo změja w parlamenće stabilnu wjetšinu“, rjekny wón w interviewje z redakciskej syću Němska. „Sakska to trjeba – tež zo by stronje AfD hranicy sadźała.“
Wo analfabetizmje njerěča
Plauen. Něhdźe 300 000 Saksow prawje čitać a pisać njemóže, kaž ze zwjazkoweho přepytowanja Leo 2018 wuchadźa. Po słowach Ingrid Ficker z Plauenskeho koordinowanišća alfabetizm – skrótka „Koalpha“ – je dwanaće procentow 18- do 65lětnych w ludnosći potrjechenych. Tući wo tym njerěča, skerje so za móžnosćemi w Sakskej wobhonjeja słabosće přewinyć. Njedźelu je swětowy dźeń alfabetizacije.
Robert Mugabe njeboh
Awtomaty manipulowane byli
Budyšin. W Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu bu policiji spočatk tydźenja dohromady wosom padow manipulowanych pjenježnych awtomatow přizjewjenych, zwjetša w Budyskim regionje. Skućićeljo běchu je tak přetwarili, zo so pjenjezy z awtomata najprjedy raz njewusunu, tak zo móža sej je pozdźišo hrabnyć. Na zbožo so jim žadyn znaty pad zešlachćił njebě. Policija prosy, při wotzběhnjenju pjenjez jara kedźbować.
Čorny Chołmc (SN). Lětuše filmowe nocy w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje běchu po słowach jeho jednaćela Tobiasa Čižika jara wuspěšne. Po 17 wječorach w awgusće pokazachu tam filmowe klasikarje, tak mjenowane blockbustery z Hollywooda kaž tež žadnostki. Dohromady witachu 5 920 wopytowarjow, potajkim přerěznje 350 na wječoru. Woblubowane filmy kaž „A star is born“, „Der Junge muss an die frische Luft“ abo „Bohemian Rhapsody“ přiwabichu 600 do 700 ludźi. Na w regionje wjerćany film DEFA „... verdammt, ich bin erwachsen“ a na Łužisku nóc krótkofilmow porno tomu ani sto zajimcow přišło njeje.
Tobias Čižik je přiwšěm z cyłkownym wothłosom jara spokojom a chce tež klětu filmowe nocy přewjesć. Potom budźe znowa jednaćel Drježdźanskich filmowych nocow při Łobju Matthias Pfitzner pódla. Wón bě wo kulisy Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna runje tak zahorjeny kaž wo angažemenće wšitkich pomocnikow. Klětu chcedźa dobru měšeńcu woblubowanych a wuměłsce naročnych filmow wobchować. Při tym njeńdźe jenož wo prawje wjele wopytowarjow, ale wo filmisku mnohotnosć.
Kulow (AK/SN). Z 15 radźićelemi startuje 26. meje wuzwolena Kulowska měšćanska rada do wólbneje doby 2019–2024. To je jedne městno mjenje hač dotal. Přičina je, zo bě AfD při wólbach dosć hłosow za dwě městnje dóstała. Dokelž pak měješe jenož jednoho kandidata, wostanje jedne městno njewobsadźene. „Nadźijam so, zo wšitcy derje hromadźe dźěłamy“, rjekny wčera měšćanosta Markus Posch (CDU). Za prěnjeho zastupowaceho měšćanostu wuzwolichu Georga Szczepanskeho (CDU). Salowčan wot lěta 1994 parlamentej přisłuša a je wot 2009 zastupowacy měšćanosta. Druha zastupowaca měšćanostka je Kulowčanka Birgit Bjeńšowa (Powšitkowne wobydlerske zastupnistwo/ABV), kotraž prěni raz radźe přisłuša.
Něhdy bě w nimale kóždej wsy nakupowanišćo, hdźež poskićachu twory wšědneje potrjeby. Runočasnje běchu to socialne centrumy, hdźež so wjesnjenjo rady k bjesadźe zetkawachu. W našej lětnjej seriji na něhdyše wjesne wobchody dopominamy.
Dźensa: Radwor (20/kónc)
Hdyž rozhladuješ so dźensa w Radworju z jeho něhdźe 700 wobydlerjemi za wobchodom z tworami wšědneje potrjeby, to žane zbožo nimaš. Runje tak kaž we Worklecach, w Chrósćicach a druhdźe njemóža tež Radworčenjo w swojej wsy nakupować. W Młynskich chěžach bydlaca 94lětna Marja Wudyjowa, kotraž bě wot 1964 do 1976 zastupowaca wjesnjanostka Radworja, powěda, zo mějachu tam za čas jeje dźěćatstwa třoch pjekarjow. Mjeztym zo ludźo w Rječkec a Kubańkec pjekarni chlěb a całty kupowachu, mějachu w Bělkec pjekarni nimo toho wobšěrny poskitk kolonialnych tworow. Tež po Druhej swětowej wójnje je so tam Franc Čornak hišće dlěši čas wo dobry poskitk za zastaranje ludnosće starał. „Tam sy wšo dóstał, štož sy trjebał. Hač drjewjancy, kisykał abo jerje, hač piwo abo nowy kofejowy serwij“, so duchownje hibićiwa Marja Wudyjowa dopomina.