EU: Ukrainje municiju přewostajić

póndźela, 20. měrca 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wonkowni a zakitowanscy ministrojo čłonskich krajow ­Europskeje unije su dźensa wo dalšej podpěrje na dobro Ukrainy we wójnje přećiwo Ruskej wuradźowali. Při zetkanju w Brüsselu dźěše wosebje wo dalše dodawanje nuznje trěbneje municije. ­Pozadk je strach, zo móhli Ukrainje přichodny čas wažne družiny municije pobrachować. Při tym dźe w prěnim rjedźe wo granaty za artileriju.

Komisija EU z jeje społnomócnjenym za wonkowne naležnosće Josepom Borrellom bě njedawno plan předpołožiła, kak móhli dodawanje municije pospěšić. Při tym dźe wo to, Ukrainje municiju ze swójskich składow čłonskich krajow přewostajić a na druhim boku municiju ze srědkami EU zhromadnje nakupować. EU chcyła za to dwě miliardźe eurow ­přewostajić, w Brüsselu zdźělichu.

Mjeztym je ruski prezident Wladimir Putin wot ruskeje armeje wobsadźeny ukrainski teritorij wopytał. 70lětny jědźeše sobotu ze swojimi přewodnikami po zničenym Mariupolu.

Kretschmer za spušćomnosć

póndźela, 20. měrca 2023 spisane wot:

Kritizuja plany Zelenych za dočasne skónčenje zmilinjenja brunicy

Drježdźany (dpa/SN). Generalny sekretar sakskeje CDU Alexander Dierks je plany frakcije Zelenych w zwjazkowym sejmje nastupajo zažniši termin skónčenja ­zmilinjenja brunicy raznje kritizował. Přestorčenje termina na lěto 2030 by ­wujednany, tak mjenowany wuhlowy kompromis tež za wuchodnu Němsku wupowědźiło, rjekny Dierks sobotu w Drježdźanach. „To je wosom lět prjedy, hač termin, na kotryž běchu so wšitcy wobdźěleni dojednali.“ Tak wohrožuje so po jeho słowach wěstota planowanja za wuhlowe kónčiny a za wuspěšnu změnu strukturow. Nimo toho zniča tole dowěru ludźi do demokratiskich rozsudow.

To a tamne (20.03.23)

póndźela, 20. měrca 2023 spisane wot:
Nawoda hłowneho studija ZDF Theo Koll je za to znaty, zo w decentnej drasće chodźi. To ma swoju přičinu. Jemu je wažne, zo so jako „hósć“ w mnohich bydlenskich stwach nichtó na jeho drastu njehórši, Koll nowinje Stern składnostnje swojich wčerawšich 65. narodnin wuswětli. Kaž wón přizna, wobsedźi 60 porow nohajcow w antracitowej barbje samsneje marki. Tak njetrjeba rano přemyslować, kotre nohajcy chce so zwoblěkać. A jelizo so jednotliwe nohajcy zhubja, njetrjeba wón tamny preč ćisnyć, dokelž so prjedy abo pozdźišo druhi zaso namaka.

Zwjazk ma so zasadźić

pjatk, 17. měrca 2023 spisane wot:

Podstupim/Berlin (dpa/SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) sej wot zwjazka podpěru při zaměstnjenju ćěkancow žada. „Naše komuny trjebaja pomoc“, wuzběhny wón wčera po zetkanju ministerskich prezidentow krajow w Berlinje. Je to nadawk knježerstwa, so za fairne rozdźělenje po Europje zasadźić. Dalše zetkanje šefow krajow budźe 10. meje, na kotrymž wočakuja tež zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD), kiž měł konkretne naprawy podpěry předpołožić.

Abituru přiměrja

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe kraje zasadźeja so za to, zo ma abitura w Němskej bóle přirunujomna być. Kultusowi mi­nistrojo krajow wobzamknychu wčera w Berlinje, dojednanje gymnazialneho schodźenka změnić. Dojednanje wobsteji hižo wot lěta 1972 a je so hižo wjace króć přiměriło. Abiturne pruwowanje so njezměni, ale dźe wo kwalifikacisku fazu do toho. Tak dźe na přikład wo to, kelko klawsurow dyrbja šulerjo pisać abo kelko kursow so do abiturneho přerězka liča.

Trend pokročuje

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je wot Zwjazka spušćomnosć hladajo na zakónčenje wudobywanja ­brunicy žadał. Tak ma so lěto 2038 jako datum dodźeržeć, wuzběhny wón dźensa na zetkanju z młodymi sobudźěłaćerkami a sobudźěłaćerjemi předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG) a ze zastupjerjemi dźěłarnistwow w Hamorskej milinarni. Předewšěm młódši ­sobudźěłaćerjo LEAG wužichu do zeńdźenja składnosć, swoje žadanja zwuraznić. Foto: dpa/Paul Glaser

Za tiket hłosowali

pjatk, 17. měrca 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Za šěsć tydźenjow ma so 49-eurow-tiket za busy a ćahi předawać. Wčera je zwjazkowy sejm dalši zadźěwk přewinył a za njón hłosował. Zwjazk chce wot lěta 2023 do 2025 stajnje 1,5 miliardow eurow za to přewostajić. Pjenjezy su trěbne, zo bychu so wobchadne zwjazki nastupajo financowanje tiketa podpěrali. Tamnu połojcu pjenježneje podpěry ­dyrbja zwjazkowe kraje nałožować. Na­ćiskej zwjazkoweho wobchadneho mi­nistra Volkera Wissinga (FDP) amplowa koalicija přihłosowaše. Lěwica so hłosa wzda. Nětko ma 31. měrca hišće zwjazkowa ­rada naćiskej přihłosować. Opozicija skedźbnja na hišće njerozrisane prašenja tež w zwisku z wutwarom dalšich wobchadnych poskitkow.

Znowa stawkuja

pjatk, 17. měrca 2023 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Přistajeni zjawneje słužby w Sakskej dale ćišć na dźěłodawarjow ­wukonjeja a su připowědźili, zo chcedźa přichodny tydźeń znowa stawkować. „Najebać přewjedźenych stawkow dźěłodawarjo njereaguja“, wuzběhny dźensa jednaćel wobwoda dźěłarnistwa ver.di za Saksku Daniel Herold. Wot póndźele do pjatka chcedźa sobudźěłaćerjo zjawneje słužby we wokrjesach Zhorjelc, Mišno, Srjedźna Sakska, Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horiny, Vogtland a Šwikawa stawkować. Tež w Drježdźanach su akcije planowane. Dźěłarnistwo za kubłanje (GEW) je přichodny tydźeń k warnowanskim stawkam w Drježdźanach a Mišnu namołwjało. Tak maja štwórtk přede­wšěm pěstowarnje a horty w komunalnym nošerstwje zawrjene wostać.

Změna wólbneho prawa schwalena

pjatk, 17. měrca 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm w Berlinje je dźensa reformu wólbneho prawa w Němskej wobzamknył. Koalicija SPD, Zelenych a FDP je ze swojim hłosami trěbnu jednoru wjetšinu hłosow docpěła. Z nowym zakonjom chcedźa na mjeztym 736 zapósłancow rozrosćeny zwjazkowy sejm dołhodobnje na 630 mandatow wobmjezować.

Do wothłosowanja je w sejmje k raznym diskusijam dóšło. Zastupnicy opozicije CDU/CSU, Lěwicy a AfD koaliciji wumjetowachu, zo chcyła zasady demokratiskich wólbow wotstronić. Po nowych prawidłach móže so stać, zo je kandidat w swojim wólbnym wokrjesu drje direktnje dobył, zo pak najebać to do zwjazkoweho sejma njezaćehnje. Nimo toho ma mjeza pjeć procentow kruće płaćić. Dotalne wuwzaća chcedźa wotstronić.

Woleny słuša do sejma

pjatk, 17. měrca 2023 spisane wot:

Demokratija je drohotna – štož towaršnosće bjez parlamentariskeje kontrole tež materielnje přisadźeja, móžeš po wšěm swěće widźeć. Debata wo zalutowanju něšto wjac zapósłancow zwjazkoweho sejma je směšna – wosebje hladajo na rosćacy personal ministerstwow. Dokelž dyrbi kóžde nowe knježerstwo „swojich ludźi“ instalować, bjeztoho zo bychu přiwisnikow stareho knježerstwa wotbyć móhli. „Reforma“ wólbneho prawa, přećiwo kotrejž opozicija protestuje, je podhladna.

Najjednoriša metoda, parlament pomjeńšić, by po modelu Wulkeje Britaniskeje, jedneje z najstaršich demokratijow, była, ryzy wólbow wosobow zawjesć: Štóž je we wólbnym wokrjesu direktnje woleny, zastupuje region w parlamenće. Amplowa koalicija je so za nawopačny puć rozsudźiła: Na dobro kandidatow lisćinow, kotrež su strony postajili, móhli jednotliwi direktnje woleni zwonka parlamenta wostać. To je podrywanje demokratije. Marcel Brauman

To a tamne (17.03.23)

pjatk, 17. měrca 2023 spisane wot:

Zwjazkowa policija je zwěsćiła, zwotkel 1 500 blešow palenca pochadźeja, kotrež su zastojnicy spočatk měrca na zwjaz­kowej awtodróze A 11 mjez Berlinom a Szczecinom při přepruwowanju dweju jězdźidłow namakali. Tak pokradnyštaj skućićelej připowěšak nakładneho awta w centrumje blisko Berlina, hdźež twory rozdźěluja. Wjace hač 220 kartonkow z originalnje zapakowanymi blešemi zeloweho likera, wódki a whiskyja běštaj Polakaj w nocy pokradnyłoj, jako šofer nakładneho awta spaše.

Britiski parlament ma wjele tradicijow. Tak smě sej financny minister škleńcu alkohola dowolić, hdyž swój etat w Delnjej komorje předstaji. Přičina toho je, zo ma swoje čuwy změrować. Amtěrowacy ­pokładowy kancler Jeremy Hunt wzda so zawčerawšim móžnosće a popřa sej ­město alkohola wodu. Dotal posledni ­financny minister, kiž w běhu narěče ­alkohol trjebaše, bě Ken Clarke (1993– 1997) – wón žadaše sej whisky.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025